Căng thẳng thương mại Mỹ - Trung là vấn đề gây nhiều chú ý trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ. Vấn đề này lại nóng trở lại khi Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson thăm châu Á, trong đó có chặng dừng chân tại Trung Quốc cuối tuần qua và hai nước đang chuẩn bị cho cuộc gặp cấp cao đầu tiên giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Liệu căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có leo thang thành chiến tranh thương mại và hậu quả của nó sẽ ra sao? Một số kịch bản đã được các tờ báo lớn phác thảo.
Bloomberg nhận định nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại Mỹ - Trung là 50/50. Ông Trump từng cáo buộc Trung Quốc thao túng đồng Nhân dân tệ, áp dụng luật chơi thương mại không công bằng và lấy đi việc làm của người lao động Mỹ.
Tờ New York Times đưa ra dẫn chứng cụ thể một chiếc xe Jeep Wrangler sản xuất tại Mỹ khi nhập khẩu vào Trung Quốc phải cõng thêm 30.000 USD tiền thuế, đội giá lên gần gấp đôi. Thuế cao khiến cho tỷ lệ xe hơi nhập khẩu tại Trung Quốc chỉ chiếm chưa đầy 5%, trong khi tỷ lệ này tại Mỹ là 25%. Đó là lý do vì sao ông Trump muốn xây dựng sân chơi thương mại công bằng cho cả hai phía.
Trong khi đó, tờ Economist đưa ra 2 kịch bản chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. Một là, Mỹ áp dụng quy định thương mại toàn cầu để kiện Trung Quốc ra tòa án của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) với cáo buộc nước này thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thông qua việc bảo hộ sản xuất trong nước và xuất khẩu tràn lan hàng giá rẻ sang Mỹ. Đáp lại, Trung Quốc có thể sử dụng quy định về an toàn sức khỏe để ngăn chặn thực phẩm nhập khẩu từ Mỹ.
Kịch bản thứ hai là Mỹ áp thuế 45% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Tuy nhiên, điều này sẽ tác động trực tiếp đến túi tiền của người tiêu dùng và doanh thu của các doanh nghiệp Mỹ phụ thuộc vào nguồn nguyên phụ kiện nhập từ Trung Quốc. Hơn nữa, mức thuế 45% vi phạm quy định của WTO và Mỹ có thể bị Trung Quốc kiện lại.
Tuy nhiên, tờ Bưu điện Washington trích lời Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cảnh báo rằng Trung Quốc không muốn chiến tranh thương mại với Mỹ nhưng nếu cuộc chiến này nổ ra, các công ty Mỹ sẽ phải gánh chịu phần thiệt hại nặng nề hơn.
Không đồng tình với nhận định này, Phó Giáo sư Christopher Balding thuộc Trường Kinh doanh HSBC cho rằng Trung Quốc phụ thuộc vào thương mại nhiều hơn Mỹ. Việc các công ty Mỹ như Apple chuyển chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc sẽ dễ dàng hơn việc Bắc Kinh phải thay đổi cơ cấu ngành công nghiệp.
Nếu xảy ra chiến tranh thương mại Mỹ - Trung sẽ không có ai là người chiến thắng. Một mối quan hệ "cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt" giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới cũng sẽ tác động tiêu cực đến tăng trưởng toàn cầu. Do đó, dư luận cho rằng, thay vì chiến tranh, hai nước nên giải quyết bất đồng và tranh chấp thương mại thông qua đối thoại và nhân nhượng lẫn nhau.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!