Chile, nước có trữ lượng lithium lớn nhất thế giới, vừa công bố kế hoạch chuyển quyền kiểm soát các hoạt động liên quan đến lithium ở nước này từ những doanh nghiệp tư nhân sang một công ty nhà nước chuyên biệt. Động thái này được dự báo sẽ tạo ra những thay đổi lớn đối với thị trường lithium - kim loại quan trọng hàng đầu trong quá trình chuyển đổi xanh.
Theo kế hoạch, các dự án khai thác lithium mới ở Chile sẽ chỉ được chấp thuận với điều kiện chính phủ nắm cổ phần kiểm soát thông qua một công ty nhà nước sắp thành lập. Chính phủ cũng sẽ tìm cách thương lượng với các doanh nghiệp tư nhân để mua cổ phần trong những hợp đồng khai thác lithium hiện tại trước khi chúng hết thời hạn.
Bên cạnh đó, Chile cũng nỗ lực tạo ra giá trị gia tăng khi không chỉ tham gia khai thác lithium mà còn phát triển các sản phẩm tinh chế, hướng tới mục tiêu trở thành nhà sản xuất lithium hàng đầu thế giới.
Tổng thống Chile Gabriel Boric nói: "Chile có một trong những nguồn dự trữ lithium lớn nhất thế giới, một khoáng sản rất quan trọng cho việc sản xuất pin xe điện và quá trình chuyển đổi xanh. Đây là cơ hội tốt nhất để chúng ta chuyển tiếp sang một nền kinh tế phát triển và bền vững. Chúng ta không thể lãng phí".
Các doanh nghiệp khai thác hiện đang đón nhận kế hoạch này với thái độ thận trọng, và cho rằng, việc nhà nước tăng cường quyền kiểm soát có thể khiến hoạt động khai thác trở nên khó khăn hơn. Một số chuyên gia cho biết, những thay đổi có thể dẫn đến sự gia tăng chi phí khai thác và thậm chí là làm dịch chuyển luồng vốn đầu tư.
Ông Harsh Bardia, chuyên gia phân tích tại Ngân hàng Quốc gia Australia, nhận định: "Kế hoạch mới có thể khiến các công ty pin xe điện gặp nhiều khó khăn hơn trong việc gia hạn hợp đồng với các nhà khai thác lithium tại Chile. Điều này có thể thúc đẩy sự chuyển hướng đầu tư vào nguồn cung lithium tại các quốc gia khác".
Theo Reuters, Chile hiện là quốc gia mới nhất thực hiện biện pháp tăng cường kiểm soát đối với các nguồn tài nguyên khoáng sản quan trọng, để đảm bảo nguồn thu cao hơn trong dài hạn. Trước đó, Mexico đã tiến hành quốc hữu hóa các mỏ lithium hồi tháng Tư năm ngoái trong khi Zimbabwe cấm xuất khẩu lithium chưa qua chế biến. Indonesia gần đây cũng đã hạn chế xuất khẩu các loại quặng thô bao gồm nickel, một thành phần quan trọng của pin xe điện.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!