Một thông tin nóng được nhiều người quan tâm là mới đây số liệu từ Tổng cục Hải quan và Tổng cục Dự trữ Nhà nước cho biết trong khi nhiều doanh nghiệp từ chối ký hợp đồng và bảo đảm thực hiện hợp đồng đã trúng trong đấu thầu gạo dự trữ quốc gia, cũng chính những doanh nghiệp này lại có lượng gạo đăng ký xuất khẩu tăng vọt. Điều gì đang thực sự diễn ra? Có hay không việc một số doanh nghiệp dừng hoạt động cung cấp gạo dự trữ quốc gia để chuyển sang xuất khẩu gạo để có chênh lệch về giá cao hơn?
Theo Tổng cục Hải quan, hiện có tới 26/28 doanh nghiệp đã trúng thầu cung cấp gạo dự trữ quốc gia nhưng đang tìm đủ lý do để hủy hoặc không đến ký hợp đồng thực hiện.
Còn thông tin mới nhất từ Tổng cục Dự trữ cho biết, đến ngày 14/4, Tổng cục Dự trữ Nhà nước mới mua vào được 7.700 tấn gạo dự trữ, trong tổng số 190.000 tấn gạo dự trữ quốc gia năm 2020 theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ. Theo Tổng cục trưởng Tổng cục Dự trữ Nhà nước Đỗ Việt Đức, nguyên nhân chủ yếu là do nhà thầu từ chối ký hợp đồng và bảo đảm thực hiện hợp đồng.
Theo giới chuyên môn, việc doanh nghiệp trì hoãn thực hiện làm gạo dự trữ quốc gia được cho là bởi giá gạo châu Á xuất khẩu đang ở mức cao nhất 7 năm, do tác động bởi dịch COVID-19 và thiên tai diễn biến phức tạp. Và hiện nay đang chưa có chế tài bắt buộc doanh nghiệp phải có trách nhiệm với an ninh lương thực quốc gia.
Để giải quyết tình trạng này, Tổng cục Hải quan kiến nghị không nên sử dụng quản lý hạn ngạch theo từng tháng, thay vào nên sử dụng giải pháp đấu thầu hạn ngạch như với mặt hàng đường mà Bộ Công Thương đang thực hiện để giải quyết những hỗn loạn trong khâu đăng ký tờ khai xuất khẩu gạo khiến "người xài không hết, người lần chẳng ra". Còn Tổng cục trưởng Tổng cục Dự trữ quốc gia nhấn mạnh, với các doanh nghiệp hủy thầu, bỏ thầu gạo dự trữ quốc gia phải bị xử lý theo Luật Đấu thầu và sẽ phải đấu thầu lại để mua đủ số lượng gạo theo yêu cầu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!