Theo Bloomberg, sự gián đoạn chuỗi cung ứng không còn là vấn đề mới, kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Tuy nhiên, tình hình có vẻ ngày càng "ảm đạm" do những đợt dịch mới bùng phát tại châu Á, đặc biệt là tình trạng tắc nghẽn tại các cảng biển của Trung Quốc trong thời gian vừa qua.
Các chuyên gia nhận định, chuỗi cung ứng trên toàn cầu hiện dễ bị tổn thương đến mức chỉ một sự cố nhỏ, đơn lẻ cũng "dễ dàng tạo ra tác động sâu rộng".
"Một khi trung tâm lưu chuyển hàng hóa bị tắc nghẽn, phải mất rất nhiều nhiều ngày sau để xử lý số lượng container tồn. Tôi cho rằng, cũng phải đến giữa năm 2022, tình trạng tắc nghẽn tại các cảng mới được giải quyết", ông Guy Platten - Tổng thư ký của Tổ chức vận tải biển Phòng Vận chuyển Quốc tế (IPS) nhận định.
Các số liệu cho thấy giá cước vận chuyển container từ châu Á sang châu Âu hiện đã tăng khoảng 10 lần so với hồi tháng 5/2020, trong khi giá cước vận chuyển container từ Trung Quốc đến Mỹ cũng tăng hơn 6 lần. Điều này đã buộc một số hãng xuất khẩu phải tăng giá bán hoặc đơn giản là huỷ giao hàng.
Ông Karsten Michaelis - Trưởng bộ phận vận tải đường biển, công ty DHL Global Forwarding nói: "Chúng tôi không kỳ vọng giá cước sẽ ổn định lại trong thời gian tới. Sự kết hợp của những yếu tố như một năm gián đoạn hoạt động, tình trạng thiếu container, tắc nghẽn cảng và thiếu tàu đang tạo ra tình trạng nhu cầu vượt quá khả năng cung ứng".
Cảng Yantian tại Thâm Quyến hồi tháng Hai. Đợt bùng phát dịch COVID-19 với chùm ca bệnh liên quan tới công nhân cảng này khiến hoạt động rơi vào đình trệ - Ảnh: Getty Images.
Vấn đề lớn nhất khiến áp lực giá cả tăng vọt là những nút thắt cổ chai trên mạng lưới vận tải. Các nhà bán lẻ lớn thường ký hợp đồng dài hạn với các hãng tàu nhưng ngành sản xuất của châu Á lại phụ thuộc vào mạng lưới gồm hàng chục nghìn nhà sản xuất quy mô nhỏ và vừa.
Các công ty logistic phụ trách vận chuyển hàng cho các nhà sản xuất này hiện đang phải đối mặt với vô số khó khăn, khi các chủ tàu luôn lựa chọn những bên trả phí cao nhất.
"Hiện các hãng vận tải container không ký kết các thỏa thuận dài hạn và hầu hết các giao dịch được thực hiện theo giá giao ngay. Tuy nhiên, chúng tôi không còn lựa chọn nào khác", ông Jason Lo - Giám đốc điều hành công ty thiết bị thể thao Johnson Health Tech cho hay.
Theo các chuyên gia, tình trạng tắc nghẽn hiện nay sẽ tiếp tục duy trì trong suốt phần còn lại của năm 2021 và trở nên tồi tệ hơn trong mùa Giáng sinh.
Tết Nguyên đán vào đầu tháng 2 năm 2022 có thể là thời điểm sớm nhất để mọi thứ có thể bắt đầu bình thường hóa, khi hoạt động sản xuất và vận chuyển tạm lắng. Tuy nhiên, những diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 có thể khiến thời hạn này lùi xa hơn nữa.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!