Đầu năm 2019, Tesla chìm trong khủng hoảng sau một thời gian kinh doanh thuận lợi. Doanh số đi xuống, chi phí phải cắt giảm, các đại lý phải đóng cửa. Hết quý I năm ngoái, công ty ghi nhận khoản lỗ trị giá 702 triệu USD, tương đương với mức giảm 4,1 USD/cổ phiếu tính theo chuẩn báo cáo tài chính GAAP. Khi đó ngay cả những chuyên gia phân tích từng rất lạc quan về triển vọng của công ty cũng tỏ ra bối rối.
Tuy nhiên, thương hiệu tiên phong trong sản xuất xe điện dường như đã tìm được lối đi riêng cho mình, nhất là trong bối cảnh dịch COVID-19 khiến nhiều hãng xe trên thế giới lâm nguy.
Doanh số bán hàng ở Trung Quốc và thị trường nước đang bù đắp cho sự suy giảm ở Mỹ, nơi đại dịch COVID-19 vẫn đang hoành hành và ngăn cản những nỗ lực mở cửa nền kinh tế.
Các nhà phân tích tin tưởng Tesla có thể thoát khỏi đại dịch mà ít bị tổn thương hơn so với các nhà sản xuất ô tô khác
Với báo cáo lợi nhuận vừa mới công bố cộng với số dưa tiền mặt khá lớn trong quý đầu tiên, các nhà phân tích tin tưởng Tesla có thể thoát khỏi đại dịch mà ít bị tổn thương hơn so với các nhà sản xuất ô tô khác.
"Nếu bạn quay trở lại một năm rưỡi trước, chắc chắn câu hỏi đặt ra là Tesla có thể làm gì để thoát khỏi tình cảnh tồi tệ. Giờ thì đó không còn là câu hỏi nữa", chuyên gia phân tích Joseph Osha, của JMP Securities nhấn mạnh.
Những con số biết nói
Tuần trước, Tesla đã công bố kết quả kinh doanh quý I với những con số rất lạc quan. Trong quý II, doanh số bán hàng của công ty là 90.650 xe, chỉ giảm 5% so với một năm trước đó. Quý đầu tiên, hãng xe điện của Mỹ bán 88.496 xe khi hầu hết các hoạt động của các nhà máy không bị ảnh hưởng bởi virus Corona.
Doanh số bán xe của Tesla vẫn rất khả quan bất chấp COVID-19
Mức giảm của Tesla nhỏ hơn rất nhiều so với các dự đoán của giới phân tích. Kết quả kinh doanh này cũng tốt hơn hẳn so với những thương hiệu xe hơi hàng đầu khác. General Motors, Ford Motor hay Fiat Chrysler cho hay, rằng doanh số bán hàng tại Mỹ của mình đã giảm khoảng 30% trong quý II.
Điều đáng nói là doanh số của Tesla không giảm nhiều trong khi các nhà máy của Tesla tại Fremont, California buộc phải đóng cửa vì đại dịch vào tháng 3. Hai tháng sau, CEO của công ty Elon Musk quyết định cho khởi động lại sản xuất bất chấp lệnh đóng cửa của chính quyền địa phương.
Nước cờ thông minh ở Trung Quốc
Nhà máy chính ở Fremont, California đóng cửa, doanh số ở Mỹ giảm nhưng những đơn hàng ở Trung Quốc đã bù đắp cho Tesla trong bối cảnh đại dịch ở đất nước tỷ dân đã đi vào kiểm soát vào quý II.
Nhà máy sản xuất của Tesla ở Thượng Hải cho phép Telsa bán sản phẩm của mình tại thị trường ô tô điện lớn nhất thế giới mà không phải trả thuế nhập khẩu. Đây chính là yếu tố đã giới hạn doanh số của Tesla trong những năm trước đây.
Elon Musk nhảy múa khi ra mắt xe điện đầu tiên ở Trung Quốc hồi tháng 1 năm nay
Cuối năm ngoái, hãng xe của Elon Musk đã hoàn thành nhà máy tại Thượng Hải (Gigafactory 3) với tốc độ chóng mặt khi đi vào sản xuất sau chưa đầy 10 tháng xây dựng. Cuối năm ngoái, Tesla đặt mục tiêu sản xuất 1.000 xe mỗi tuần tại nhà máy ở Thượng Hải và nâng công suất gấp 3 lần vào năm 2020.
Vượt mặt Toyota về giá trị vốn hóa
Kinh doanh thuận lợi khiến giá cổ phiếu của Tesla đã tăng vợt trong những tháng gần đây, chạm mốc 1.208 USD vào ngày thứ 5 tuần trước, đạt mức tăng 8%.
Trước đó vào tháng 5 năm ngoái, giá cổ phiếu của công ty được giao dịch với mức 200 USD. Khi đó Adam Jonas của Morgan Stanley - một nhà phân tích phố Wall, người rất quan tâm tới Tesla đã cảnh báo, giá cổ phiếu của công ty xe điện có thể rơi xuống 10 USD nếu chiến lược mới của công ty không thành công.
Ngày đầu tháng 7 vừa qua, tổng vốn hóa thị trường của công ty này đã chạm mốc 206,5 tỷ USD, qua đó vượt qua Toyota của Nhật Bản để trở thành hãng xe có vốn hóa lớn nhất thế giới hiện nay.
Tesla vượt Toyota để trở thành nhà sản xuất xe có giá trị vốn hóa lớn nhất thế giới
Thực tế các nhà sản xuất ô truyền thống vẫn bán nhiều xe hơn và kiếm được lợi nhuận lớn hơn. Đó còn chưa kể việc, giờ mới chỉ là nửa năm và dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến rất phức tạp. Mọi thứ vẫn còn ở phía trước. Tuy nhiên, các nhà phân tích phố Wall có nhận định khá lạc quan với Tesla.
Các nhà đầu tư đánh giá công ty của Elon Musk đã đi tiên phong trong quá trình chuyển đổi từ xe xăng sang chạy điện. Đây là điều mà các công ty truyền thống như Toyota, GM hay Ford không có sự chuẩn bị đầy đủ.
Những người hâm mộ Tesla thường so sánh công ty với Amazon, gã khổng lồ thương mại điện tử. Amazon duy trì mức lợi nhuận thấp trong nhiều năm vì mạnh tay chi tiền đầu tư và mở rộng hệ thống. Điều này khiến đế chế của ông trùm Jeff Bezos vượt xa các nhà bán lẻ truyền thông trên nền tảng trực tuyến cũng như hậu cần. Hiện Amazon đã được định giá hơn 1.000 tỷ USD trong khi các nhà bán lẻ truyền thống chật vật trong đại dịch hoặc tệ hơn là phá sản.
Mở rộng đi kèm với thách thức
Một trong những điểm khiến Tesla được các nhà đầu tư đặt niềm tin chính là việc công ty này đã có những bước đi phù hợp trong việc mở rộng sản xuất. Ngoài việc xây dựng thần tốc nhà máy ở Thượng Hải, công ty đã bắt đầu cho xây dựng một nhà máy thứ 3 ở gần Berlin, Đức.
Elon Musk đang tiếp tục quá trình mở rộng Tesla
Nhà sản xuất ô tô điện số 1 thế giới cũng bắt đầu bán Model Y, chiếc SUV điện sang chảnh với mức giá khởi điểm 53.000 USD. Các nhà phân tích rất lạc quan về khả năng tiêu thụ của chiếc xe này với mức giá khá tương đồng với các mẫu xe xăng ở cùng phân khúc.
Bên cạnh đó, các nhà sản xuất xe sang truyền thống, vốn được xem là đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Tesla ở mảng xe điện lại có vẻ như đang "hụt hơi". Audi chỉ bán được 1.700 chiếc SUV E-tron điện tại Mỹ trong quý đầu tiên, trước khi đại dịch tràn tới.
Hiện Tesla cũng đang đẩy nhanh kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất ô tô thứ 4 tại Mỹ. Elon Musk và cộng sự đang để tới một khu vực ở gần Austin, Texas. Trong những báo cáo mới đây, Tesla cho biết, công ty có thể bắt đầu xây dựng nhà máy mới vào quý III năm nay.
Mặc dù có nhiều tín hiệu khả quan nhưng Tesla tiếp tục đối mặt với những thách thức mới trong đó có việc duy trì lợi nhuận trong bối cảnh thị trường vẫn còn nhiều rủi ro.
Bên cạnh đó, chất lượng xe cũng là vấn đề rất đáng quan tâm. Tháng trước, Tesla đã đứng bét bảng trong cuộc khảo sát hàng năm về chất lượng ô tô của J.D. Power. Đây cũng là lần đầu tiên những mẫu xe của Tesla xuất hiện trong báo cáo này.
Kiểm soát chất lượng là thách thức lớn của Tesla khi mà sản lượng mỗi ngày một tăng
Theo đó, khách hàng báo cáo 250 vấn đề trên 100 chiếc xe Tesla bán ra, tệ hơn 31 nhà sản xuất ô tô khác.
Hơn nữa trong khi doanh số bán hàng ở Trung Quốc và thị trường nước ngoài tăng lên, thị trường quan trọng là Mỹ lại vẫn là một dấu hỏi lớn nhất là khi dịch COVID-19 vẫn đang hoành hành ở nhiều bang, trong đó có hai bang là nơi tiêu thụ nhiều xe Tesla là California và Florida. Tất cả những điều này một lần nữa đặt Elon Musk và các cộng sự trước những bài toán mới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!