Năm qua, thế giới đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã có những chuyển động đi vào thực chất hơn, khi Việt Nam được điểm tên trong các bảng xếp hạng về đổi mới sáng tạo uy tín của thế giới như tăng đến 31 bậc trong vòng 5 năm qua về Chỉ số đổi mới sáng tạo GII của Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới. Mới đây nhất, Lần đầu tiên Việt Nam được Bloomberg xếp hạng top 60 nền kinh tế đổi mới nhất thế giới.
Trong số 7 tiêu chí của Việt Nam được Bloomberg tính toán, tiêu chí "Tỷ trọng công nghệ" được đánh giá cao nhất, xếp thứ 34/60 nền kinh tế. Điều đó cho thấy, sức tăng trưởng năm qua của những công ty công nghệ trong đó có startup hiện nay.
Những chuyển động mang tính thực chất của khởi nghiệp Việt Nam trong năm qua không chỉ đến từ nội lực của Startup mà còn có vai trò của hệ sinh thái khởi nghiệp. Hệ sinh thái khởi nghiệp đóng vai trò như những cây cầu hỗ trợ, kết nối startup với vốn, với thị trường.
Tuy nhiên đó là lượng, còn về chất, năm qua, hệ sinh thái khởi nghiệp đã bước đầu xây được "cây cầu" khó nhất là kết nối thế giới đổi mới sáng tạo của Việt Nam đến các thế giới đổi mới sáng tạo của quốc tế, của những nước đi trước chúng ta nhiều bậc.
Sự chuyển biến tích cực đã nhìn thấy nhưng giới chuyên gia cũng cho rằng, năm 2018 chỉ là một năm "chín muồi", thời điểm "gặt quả" của nhóm startup sau suốt nhiều năm dài phát triển. Để tiếp nối được thành quả này sẽ đòi hỏi nỗ lực bứt phá hơn nữa nhất là khi, xét về số lượng, các startup chỉ chiếm chưa đến 1% tổng số lượng doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay.
Theo xếp hạng Chỉ số đổi mới sáng tạo GII của Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới, trong năm 2018, mức chi cho đổi mới công nghệ của doanh nghiệp Việt đã tăng ấn tượng đến 23 bậc, chi cho nghiên cứu phát triển cũng tăng 4 bậc. Tiên phong là nhóm các doanh nghiệp lớn, hoạt động trong những ngành sản xuất trọng yếu của nền kinh tế.
Bên cạnh những mảng màu sáng thì bức tranh tổng thể của thế giới đổi mới sáng tạo vẫn còn đâu đó những mảng tối - nơi những doanh nghiệp không theo kịp xu thế bị loại bỏ khỏi cuộc chơi. Bởi không cạnh tranh được với những mô hình kinh doanh, phương thức sản xuất mà "đổi mới sáng tạo" tạo ra. Năm qua, lần đầu tiên, trên thị trường taxi, một số doanh nghiệp phải rời khỏi thị trường.
Sự khó khăn, lay lắt là tình trạng chung của doanh nghiệp nhỏ và vừa, chiếm hơn 90% số lượng doanh nghiệp hiện nay. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, hiện nguồn vốn hỗ trợ đổi mới công nghệ của Nhà nước chảy chưa đến 20% vào nhóm doanh nghiệp này. Hơn 80% còn lại đổ vào các doanh nghiệp lớn.
Không chỉ là chính sách về vốn, để nền kinh tế sáng tạo của Việt Nam phát triển bền vững còn cần những chính sách quản lý đuổi kịp những mô hình kinh doanh mới mà công nghệ tạo ra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!