Giá ca cao tăng kỷ lục
Hiện giá ca cao tươi các tỉnh phía Nam đang được thương lái thu mua với giá từ 14.000 - 15.000 đồng/kg và 225.000 - 230.000 đồng/kg hạt khô. Mức giá này cao gấp 3 lần so với năm ngoái và là mức giá cao kỷ lục từ trước tới nay.
Tương tự tại giá hạt ca cao khô tại Tây Nguyên cũng đang được bán quanh 240.000 - 260.000 đồng một kg, hơn gấp đôi năm ngoái.
Hiện nông dân đang bước vào vụ thu hoạch ca cao với tâm lý phấn khởi.
Giá cả hấp dẫn nông dân mở rộng diện tích
Biến đổi khí hậu đang tác động mạnh đến sản lượng ca cao toàn cầu, với mức thiếu hụt khoảng 0,6 triệu tấn so với nhu cầu, đặc biệt là thiếu hụt nguồn cung từ Bờ biển Ngà và Ghana, khu vực cung ứng 70% loại nông sản này của thế giới.
Tại Việt Nam, ngành hàng từng bị xóa sổ từ năm 2013 khi nông dân ồ ạt chặt bỏ vì giá cả bấp bênh. Nhưng đến nay, cây ca cao đang là lựa chọn của nhiều nông dân.
Ông Biên (xã Đăk Wil, huyện Cư Jut, Đắc Nông) cho biết, gia đình có 7 sào ca cao, từ đầu năm đến giờ ông đã thu khoảng 2 tấn quả. Là cây không tốn chi phí chăm sóc, phân thuốc và với mức giá hiện tại thì cây ca cao đang đem lại niềm tin cho nông dân.
Tại xã Eadar hiện đã có hợp tác xã đứng ra thu mua tập trung. Đây cũng là cách để rút ngắn thời gian vận chuyển về nhà máy, giúp hạt ca cao đảm bảo chất lương. Sáng người dân đi hái, chiều đã có thể bán lấy tiền.
Nhiều nông dân dự kiến sẽ mở rộng thêm diện tích sau vụ ca cao năm nay. Lợi thế mở rộng khi ca cao không chỉ trồng chuyên canh mà còn có thể trồng xen với các cây khác. Tại Tây nguyên, ca cao xen cà phê, xen điều, xen chuối… đang mang lại cho nông dân lợi ích kép về kinh tế. Riêng năm nay, cả nước sẽ có thêm 500 ha.
Không còn cảnh chặt bỏ ca cao, 3 năm trở lại đây cây trồng này tăng mạnh. Đến nay cả nước đã có 3.000 ha, sản lượng hạt khô 3.500 tấn/năm.
Cây ca cao đang là lựa chọn của nhiều nông dân.
Ca cao Việt Nam cạnh tranh bằng hương vị hảo hạng
Ca cao là cây trồng có nhiều giống khác nhau. Ca cao tại Việt Nam là giống Trinitario, được đánh giá là đặc biệt, có hương vị hảo hạng nhất. Tuy nhiên, lâu nay nông dân thường thu hoạch, lên men và phơi hạt theo phương pháp truyền thống nên chất lượng không đồng đều. Đặc biệt là không giữ được hương vị quan trọng để tạo nên chocolate hảo hạng, do vậy khi bán thường bị ép giá. Với cách làm mới, ca cao Việt Nam đang hướng đến cạnh tranh bằng việc giữ chất lượng riêng có.
Thay vì từng nhà ủ hạt ca cao lên men theo các cách khác nhau thì 2 năm nay, Hợp tác xã Thiên Lộc Phát (xã Đăk Wil, Cư Jut, Đắc Nông) đã đứng ra ủ tập trung. Lượng ca cao từ 200 hộ liên kết sẽ được hợp tác xã thu mua và xử lý theo công nghệ mới mà doanh nghiệp chế biến đào tạo.
Sau thời gian ủ 5 - 8 ngày, ca cao được đem phơi rồi mới chuyển về nhà máy. 1 năm hợp tác xã thu được 45 tấn hạt khô, điều đáng nói là chất lượng ca cao của hợp tác xã luôn được trả ở mức cao tới 260.000 đồng/kg.
Khi nguyên liệu về nhà máy Pulatos, toàn bộ quy trình chế biến chỉ diễn ra trong vòng 60 ngày. Quá trình lên men trong thùng gỗ keo, cùng phương pháp rang chậm sẽ giúp thành phẩm chocolategiữ được hương trái cây nhiệt đới đặc trưng như xoài, chanh dây, cam, chuối và hương hoa. Đây cũng là sản phẩm chocolate đạt chứng chỉ trung hòa carbon đầu tiên trên thế giới.
Ông Justin Jacquat - Quản lý Cacao khu vực châu Á - Thái Bình Dương đánh giá: "So với Malaysia Bờ biển Ngà, Indonesia... sản lượng ca cao khô khoảng 200.000 tấn/năm, Việt Nam ở mức 3.500 tấn thì nó rất nhỏ. Nhưng các nước sản lượng lớn thì chất lượng lại không cao. Với hương vị độc đáo không nơi nào có, ca cao Việt Nam tạo phân khúc riêng hướng đến thị trường cao cấp".
Chương trình liên kết "từ nông dân đến chocolate" với cơ chế trích 2.500 - 3.000 đồng/1 kg để thưởng cho nông dân làm tốt đang trở thành điểm tựa vững chắc để ngành ca cao Việt Nam được đánh thức.
Việt Nam trở thành nguồn cung ca cao của thế giới
Việt Nam có nhiều lợi thế cạnh tranh khi có thể chủ động nguyên liệu ca cao, trong khi 2 quốc gia hàng đầu về chocolate là Bỉ và Thụy Sỹ lại không trồng được ca cao. Nhằm đưa Việt Nam trở thành nguồn cung ca cao của thế giới, từ năm 2022 đến nay, nông dân và các hợp tác xã sản xuất ca cao tại ĐSCL và Tây Nguyên còn được Liên minh châu Âu lựa chọn hỗ trợ phát triên kinh tế tuần hoàn nhằm tối đa hóa lợi nhuận. Những khảo sát, đánh giá gần đây đã cho thấy, thị trường đang rộng mở cho ca cao có chứng nhận bền vững.
Ông Julien Gurrier - Đại sứ Liên minh châu Âu cho biết: "Gần 2 triệu USD đã được Liên minh châu Âu dành cho chương trình này. Bên cạnh hỗ trợ hạ tầng thu mua, chế biến, chúng tôi đã giúp nông dân tiếp cận phương pháp biến vỏ ca cao trở thành thức ăn chăn nuôi, phân bón sinh học biochar….bón trở lại vườn. Điều này sẽ giúp ca cao Việt Nam có thêm nguồn lực từ tiềm năng tín chỉ carbon.
Tại thị trường châu âu, nhu cầu ca cao đặc sản, hữu cơ, phát triển bền vững ngày càng gia tăng. Riêng Bắc Âu, mỗi năm giá trị nhập khẩu khoảng 1,4 tỷ USD, tốc độ tăng trưởng trung bình 5%/năm. Vì thế, với cách thức phát triển hiện nay, chúng tôi hướng đến thay đổi con số, trước đây nông dân chỉ được hưởng 6,6% giá trị của thanh chocolate".
Ngoài xuất khẩu hạt ca cao khô, tại Việt Nam cũng đã có nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu các dòng sản phẩm như bột ca cao, bơ ca cao, bánh kẹo, sữa, rượu, nhất là chocolate... tiêu thụ tốt tại thị trường nội địa và xuất khẩu. Hiện chocolate Việt Nam đã có mặt tại 20 quốc gia.
Xuất khẩu cà phê Việt Nam vượt 2,2 tỷ USD VTV.vn - Giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam liên tục đạt kỷ lục mới từ đầu năm đến nay. Điều này đã giúp kim ngạch xuất khẩu cà phê vượt mốc 2,2 tỷ USD chỉ sau 2,5 tháng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!