Biến chủng COVID-19 mới đã tác động đến chi tiêu tiêu dùng, làm tắc nghẽn chuỗi cung ứng và đe dọa lạm phát tăng cao. Cả hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là Mỹ và Trung Quốc đều đang cảm thấy khó khăn.
Theo dự báo ngắn hạn (NowCast) của Bloomberg Economics, nền kinh tế Mỹ trong quý III sẽ tăng ở mức 5,8% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm so với mức 6,6% trong quý II. Trong khi đó, tăng trưởng quý III của Trung Quốc được dự báo tăng ở mức 6,1% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm so với mức 7,9% trong quý II.
Theo Bloomberg, nền kinh tế Trung Quốc không chỉ đối phó với biến thể Delta mà còn chịu ảnh hưởng bởi cuộc đàn áp của chính phủ đối với các ngành công nghiệp gây ô nhiễm. Ngoài ra, chủ trương "thịnh vượng chung" cũng được coi là một đòn giáng đối với niềm tin kinh doanh của người dân tại đất nước tỷ dân này.
Sự giảm tốc diễn ra nhanh hơn so với dự đoán trước đó của các nhà kinh tế khiến ngân hàng trung ương và chính phủ các nước phải đối mặt với thách thức kép: Sự phục hồi chậm chạp và áp lực tăng giá.
Nhà kinh tế Bjorn van Roye và Tom Orlik của Bloomberg cho biết: "Chúng tôi không hoảng loạn. Dữ liệu cho thấy sự phục hồi nhẹ chứ không phải đi xuống. Tuy nhiên, những dự báo mới nhất này như một lời nhắc nhở rằng virus vẫn là một biến số đáng kể, tiêu cực và khó dự đoán đối với triển vọng kinh tế".
Nền kinh tế Mỹ trong quý III sẽ tăng ở mức 5,8% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm so với mức 6,6% trong quý II. (Ảnh minh họa: The Trade)
Dự báo NowCast được tổng hợp từ hàng trăm dữ liệu từ bán lẻ của Mỹ đến sản lượng các nhà máy Trung Quốc để cập nhật liên tục về tốc độ tăng trưởng và mức độ lạm phát của các nền kinh tế lớn trước khi công bố số liệu chính thức.
Kết quả mới nhất từ hầu hết các nền kinh tế lớn đều cho thấy, cho đến hết năm nay sản lượng vẫn thua xa so với trước đại dịch.
Trong điều kiện bình thường, sự trì trệ của nền kinh tế có nghĩa là lạm phát vẫn ở mức thấp. Nhưng trong thời kỳ biến động do đại dịch thì điều đó không còn đúng. Sự căng thẳng về chuỗi cung ứng, chi phí vận chuyển tăng cao cùng với giá hàng hóa leo thang khiến cho sản lượng ngay cả khi được duy trì ở mức thấp thì lạm phát ở nhiều quốc gia vẫn cao hơn so với mục tiêu của các ngân hàng trung ương.
Theo NowCast, chỉ số giá tiêu dùng tại Mỹ dường như đã đạt đỉnh và đang bắt đầu giảm. Tuy nhiên, tại khu vực đồng tiền chung châu Âu và Anh thì mức lạm phát đang cao hơn mục tiêu 2% của các ngân hàng trung ương.
Trong khi đó, bức tranh lạm phát tại Trung Quốc có chút khác biệt. Dù giá hàng hóa tại các nhà máy cao ngất ngưởng nhưng người tiêu dùng vẫn chưa bị tác động.
Chủ tịch FED Jerome Powell vẫn tuyên bố cắt giảm chương trình mua tài sản trị giá 120 tỷ USD mỗi tháng (Ảnh: Reuters).
Đối với các ngân hàng trung ương lớn nhất trên thế giới, đà phục hồi yếu ớt trong khi lạm phát leo thang là một tình huống phức tạp. Đà phục hồi kinh tế yếu có nghĩa chính phủ phải tăng thêm các gói kích thích, trong khi giá cả leo thang lại gia tăng áp lực phải thắt chặt chính sách tiền tệ.
Tình trạng tiến thoái lưỡng nan này gợi nhớ đến tình trạng lạm phát kéo dài gần đây nhất vào những năm 1970 khiến lãnh đạo các ngân hàng trung ương Mỹ và châu Âu không dễ dàng đưa ra lựa chọn.
Trong khi đó, ngân hàng trung ương Trung Quốc lại phải đối mặt với sự đánh đổi khác - đó là giữa việc nới lỏng chính sách để hỗ trợ tăng trưởng và thắt chặt chính sách để giảm thiểu rủi ro bong bóng tín dụng. Tuy nhiên, những dấu hiệu mới nhất cho thấy tăng trưởng sẽ được ưu tiên.
Đối với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), việc tăng trưởng đi xuống và lạm phát vẫn ở mức cao chưa đủ để làm thay đổi chính sách. Chủ tịch FED Jerome Powell vẫn tuyên bố cắt giảm chương trình mua tài sản trị giá 120 tỷ USD mỗi tháng của Mỹ.
Tuy nhiên, con đường chính sách của FED đã trở nên khó khăn hơn khi tình hình việc làm đáng thất vọng trong tháng 8 cộng với sự lây lan của biến thể Delta làm chuỗi cung ứng tiếp tục khó khăn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!