Mặc dù là nước xuất khẩu gạo lớn thứ 2 thế giới, song đến nay gạo Việt Nam hầu hết vẫn chỉ định vị ở thị trường thấp cấp, mà chưa có được đặc trưng nổi bật, hay nói cách khác là chưa có được một thương hiệu gạo quốc gia.
Điển hình như tại thị trường xuất khẩu gạo số 1 của nước ta là Trung Quốc. Hiện ở thị phần gạo cao cấp, có thương hiệu, chiếm lĩnh tại các hệ thống phân phối lớn của nước này lại không phải gạo Việt Nam mà là gạo Thái Lan. Điều này sẽ là một thiệt thòi cho ngành xuất khẩu gạo của nước ta cũng như bà con nông dân. Nỗ lực để xây dựng thương hiệu gạo Việt đang được một số doanh nghiệp tập trung đẩy mạnh. Tuy nhiên, đây là một vấn đề cần một thời gian rất dài và từ nhiều phía.
Dù là nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới nhưng gạo vào siêu thị tại Bắc Kinh và các tỉnh thành phía Bắc Trung Quốc rất khó tìm thấy các mặt hàng gạo Việt Nam mà chủ yếu là gạo nhập từ Thái Lan, Lào, Campuchia.
Ghi nhận tại chợ đầu mối nông sản Bắc Kinh, Trung Quốc, ngoài các loại gạo đặc sản của các địa phương Trung Quốc, các cửa hàng phân phối cũng chỉ bán gạo Thái bao nhỏ 2kg hoặc 5kg bởi mang mác đặc sản nhập khẩu nên giá thường cao gấp 1,5 - 2 lần so với các loại đặc sản của Trung Quốc. Thực tế, Việt Nam xuất sang đa phần là không thương hiệu nên cũng không ai dám chắc là những bao gạo mang thương hiệu Trung Quốc bên trong có thật sự là gạo Trung Quốc không?
Mới đây, một doanh nghiệp Việt Nam đã đi tiên phong trong liên doanh với doanh nghiệp Trung Quốc để thành lập một công ty về sản xuất - kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp, nghiên cứu và trao đổi kỹ thuật về lúa lai. Đây là bước mở đầu cho xu hướng xây dựng thương hiệu hạt gạo Việt Nam tại thị trường Trung Quốc.
Rào cản lớn nhất để xây dựng thương hiệu là Việt Nam có quá nhiều giống lúa, sản xuất manh mún. Trong khi đó, giá xuất 1 tấn gạo có thương hiệu thường lên 700 USD so với xuất không có thương hiệu là 500 USD.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!