Thời gian gần đây, không ít lô hàng xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam bị cảnh báo và trả về do vi phạm các quy định của nước nhập khẩu. Việc một lô hàng bị phía thị trường nhập khẩu trả về không chỉ gây thiệt hại cho chính doanh nghiệp đó, mà còn có thể ảnh hưởng tới uy tín, thương hiệu của cả ngành hàng nông sản, thực phẩm của Việt Nam. Tiêu chuẩn hóa sản xuất nông nghiệp và kiểm soát chất lượng khắt khe là vấn đề cần ưu tiên hiện nay.
Tháng 4, lô hàng ớt Việt Nam xuất khẩu sang Hàn Quốc bị thu hồi do có dư lượng thuốc bảo vệ thực vật gấp 10 lần tiêu chuẩn.
Tháng 7, Trung Quốc cảnh báo về vi phạm yêu cầu kiểm dịch thực vật với chuối, mít, thanh long, sầu riêng…. từ Việt Nam.
Chỉ trong nửa đầu năm nay, Việt Nam có 31 lô hàng nông sản thực phẩm bị EU cảnh báo, trong đó có tới 60% liên quan đến vi phạm vượt ngưỡng tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.
Ớt sau khi được người dân thu hái. (Ảnh minh họa - Ảnh: TTXVN)
"Một bộ phận nông dân chưa thực hiện 4 đúng trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Trong quá trình thu hoạch sản phẩm, chúng ta phải đảm bảo thời gian cách ly theo khuyến cáo của nhà sản xuất", TS. Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết.
Dù số lượng lô hàng vi phạm không đáng kể, nhưng đã đủ để các thị trường siết chặt kiểm tra. Lô ớt đông lạnh đã sẵn sàng lên đường xuất khẩu, nhưng để vào được Nhật Bản, lô hàng phải vượt qua kiểm tra 5 hoạt chất bảo vệ thực vật; còn với thị trường Hàn Quốc sẽ là 7 loại.
Theo khảo sát của tổ chức Oxfam Việt Nam, đa phần các doanh nghiệp thừa nhận, không có động lực để tìm hiểu và áp dụng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, nếu chưa trực tiếp tiếp nhận yêu cầu cụ thể từ khách hàng. Chưa kể, các tiêu chuẩn này liên tục được cập nhật khiến nhiều doanh nghiệp bị động nếu không nắm chắc về thị trường.
"Các nhà sản xuất, doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu thông tin về yêu cầu của thị trường, dẫn dắt đến các tiêu chuẩn quốc tế được thị trường chấp nhận rộng rãi", bà Hoàng Lê Trang, Quản lý dự án, Tổ chức Oxfam Việt Nam, nhận định.
Bên cạnh VietGAP, GlobalGAP, hiện các thị trường xuất khẩu lớn đã đưa ra nhiều tiêu chuẩn chất lượng nâng cao hơn, bao gồm yếu tố bền vững, giảm thiểu rủi ro, truy xuất nguồn gốc...
Các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm đặt ra không phải để làm khó nông dân, mà đây là yêu cầu thực tế từ đối tác nhập khẩu, vừa để bảo vệ người tiêu dùng, vừa thúc đẩy chất lượng nông sản Việt ngày càng hoàn thiện hơn khi tiến ra thế giới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!