Trên tờ Tuổi trẻ có nhắc tới câu chuyện của người phụ nữ bị chủ nợ cho người kéo đến nhà, ném đá vỡ cửa kính và dọa phải trả gấp khoản vay nặng lãi của con trai. Không thuyết phục được mẹ bán nhà để trả 200 triệu đồng cả gốc và lãi, người con trai bỏ nhà đi, để lại mẹ và đứa con thơ chỉ mới 5 tuổi.
Thương tâm hơn là câu chuyện nhà bà Tư tại huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai. Con trai bà vay chỉ có 1 triệu đồng, nhưng lãi suất là 200.000 đồng/tháng. Đến khi lãi chất chồng, đồng lương người công nhân cũng không trả nổi.
Thực tế, không khó để bắt gặp những hình ảnh "ngân hàng cột điện" nhan nhản trên khắp phố phường. Khi phóng viên tờ Sài Gòn giải phòng gọi tới những số điện thoại này, ai cũng xưng là nhân viên ngân hàng, nhưng thủ tục lại làm ở nhà riêng, còn giấy tờ là theo form của công ty tài chính.
Lãi suất tín dụng đen thường rất cao, gấp hàng chục lần lãi suất ngân hàng. Thậm chí, theo tìm hiểu của báo Tuổi trẻ, một số đối tượng tại TP.HCM thường cho vay lãi nóng theo ngày. Cứ 1 triệu đồng, mỗi ngày thu về 3.000 – 5.000 đồng tiền lãi, tức là tính ra phải tương đương lãi suất khoảng 150%/năm. Thời hạn vay chỉ kéo dài từ 10 ngày đến 1 tháng.
Thậm chí, nếu muốn vay số tiền lớn, kể cả là vay nặng lãi, phải có người thân quen, uy tín bảo lãnh. Báo Tuổi trẻ chỉ ra câu chuyện tại quận Bình Tân, TP.HCM, có người muốn vay 1 tỷ đồng thì phải vay làm 2 lần. Lần đầu tiên lãi suất 4%/tháng, còn lần thứ hai lên tới 5%/tháng mà không phải ai cũng vay được.
Rõ ràng, đây là câu chuyện có cầu thì mới có cung, không dễ dàng để triệt tiêu hay phát hiện xử lý. Vậy cơ chế quản lý hiện nay đối với hành vi này như thế nào?
Theo luật hiện hành, người nào cho vay với lãi suất gấp 5 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật Dân sự để thu lợi bất chính thì sẽ bị xử lý hình sự về tội cho vay nặng lãi. Tuy nhiên, tờ Tuổi trẻ trích dẫn ý kiến luật sư, cho rằng hành vi này có thể triệt tiêu bằng giải pháp phi hình sự như: tạo điều kiện thông thoáng trong tiếp cận vốn ngân hàng, để hành vi không có cơ sở tồn tại. Để đảm bảo được lợi ích, khách hàng có nhu cầu vốn nên tìm đến các tổ chức cho vay có uy tín như ngân hàng, công ty tài chính được Ngân hàng Nhà nước cấp phép hoạt động, để tránh những rủi ro "tín dụng đen".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!