Theo Luật Đất đai 2013, việc sở hữu nhà ở, đất đai có phân biệt quyền tiếp cận giữa người mua trong nước và người Việt Nam định cư ở nước ngoài (hay còn gọi là Việt kiều). Tuy nhiên, với Luật Đất đai 2024 đã quy định, người gốc Việt định cư ở nước ngoài nhưng không có quốc tịch Việt Nam thì có đầy đủ các quyền liên quan đến đất đai như người dân trong nước. Quy định mới được các thành viên thị trường đánh giá là sẽ tạo điều kiện cho người gốc Việt tiếp cận nhà ở được thuận lợi hơn.
Thống kê từ một số công ty mua bán bất động sản thì trong thời gian qua, nhu cầu mua nhà ở của người nước ngoài và Việt kiều là rất lớn. Theo tính riêng công ty CBRE, trong tổng lượng giao dịch mua bán bất động sản được thực hiện từ năm 2015 cho đến nay, có tới 30 - 40% giao dịch đến từ người mua là Việt kiều.
Trước đây, người gốc Việt định cư ở nước ngoài khi mua nhà ở tại Việt Nam vẫn được xem là người nước ngoài. Các giao dịch chủ yếu thuộc trong các dự án bất động sản và được sở hữu theo một hạng mức nhất định như dự án chung cư là 30%, không quá 10% đối với nhà phố… Hoặc nhờ người thân đứng tên dẫn đến không minh bạch về pháp lý. Do đó, quy định mới sẽ tạo ra sự bình đẳng giữa người dân trong nước và kiều bào trong việc mua bất động sản.
"Họ vẫn sẽ được thừa kế, thế chấp tất cả những sản phẩm những nhà liền thổ, những sản phẩm bất động sản. Bên cạnh đó, việc mua bất động sản thì họ vẫn sẽ mua trong dự án nhưng việc giới hạn số lượng sản phẩm sẽ được nới lỏng hơn. Tôi nghĩ đây là điểm sẽ hỗ trợ rất nhiều cho những người gốc Việt họ sinh sống và làm việc ở nước ngoài mà không có quốc tịch Việt Nam", ông Võ Huỳnh Tuấn Kiệt - Giám đốc Bộ phận tiếp thị dự án nhà ở, CBRE Việt Nam đánh giá.
Luật Đất đai (sửa đổi) đã hướng tới tạo thuận lợi hơn cho Việt kiều mua bán bất động sản. Ảnh minh họa.
Bên cạnh đó, các quy định mới trong Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực từ năm 2025 tạo thuận lợi để người gốc Việt mua nhà ở, đầu tư tại Việt Nam với thủ tục đơn giản hơn. Đồng nghĩa sẽ hút thêm nguồn lực kiều hối đổ vào thị trường bất động sản.
Ông Đinh Minh Tuấn - Giám đốc Batdongsan.com.vn khu vực miền Nam nhận định: "Trước nay, những cư dân ở nước ngoài thường thông qua cá nhân ở Việt Nam và có thể xảy ra những tranh chấp nhưng bây giờ sẽ có điểm tích cực là giúp cho những người ở nước ngoài, những người gốc Việt có thể mua và sở hữu bất động sản. Tôi cho rằng quy định này tương đối là nhân văn và nó sẽ thu hút thêm lượng đầu tư từ nước ngoài".
Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh đề xuất, Luật Đất đai 2024 cần công nhận quyền sử dụng đất đối với cá nhân nước ngoài, người gốc Việt trong thời gian sở hữu nhà ở tại Việt Nam.
"Bởi vì nhà ở là gắn liền với quyền sử dụng đất và chế độ sử dụng đất đối với căn hộ chung cư là hình thức sử dụng đất chung. Đối với nhà biệt thự, nhà phố trong dự án bất động sản gắn liền với đất thì chế độ sử dụng đất là hình thức sử dụng đất riêng, có nghĩa là không có căn nhà nào không gắn liền với đất", ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh cho biết.
Nếu quy định này được áp dụng sẽ tạo thuận lợi cho các chính quyền địa phương trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở cho các nhân nước ngoài. Bởi theo tính toán sơ bộ từ Hiệp hội đến năm 2020, cả nước có khoảng 14.000 cá nhân nước ngoài đã mua nhà ở tại Việt Nam nhưng công tác cấp sổ vẫn còn gặp nhiều khó khăn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!