"Kỳ tích" là cụm từ từng được nhiều bài báo ưu ái sử dụng khi viết về kết quả xuất khẩu tôm năm ngoái, 2017. Khi đó, kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 3,85 tỷ USD, tăng tới hơn 22% so với năm trước. Một loạt các kỳ vọng trong phấn khởi vì thế được đặt ra như năm 2018 tiếp tục tăng tốc hay xa hơn là tôm xuất khẩu đạt 10 tỷ USD năm 2025.
Thế nhưng, với những người chăn nuôi từng trải, họ đều hiểu vận may của ngày hôm qua có thể khác hoàn toàn so với ngày hôm nay khi mà ở thời điểm này, giá bán tôm thẻ chân trắng, mặt hàng chủ lực trong cơ cấu tôm xuất khẩu, đã giảm xuống dưới cả giá thành và thấp hơn cùng kỳ năm 2017 từ 40.000 đến 50.000 đồng/kg.
Trả lời tờ Tuổi trẻ, các hộ nuôi tôm tại ĐBSCL cho biết mức giá hiện nay đang ở mức thấp nhất trong 10 năm qua và một người nuôi đang lỗ khoảng 10.000 đồng/kg. Tính ra trung bình một ao sẽ lỗ từ 40 đến 50 triệu đồng. Việc giá tôm xuống thấp là bởi các nhà máy đầu năm nay bỗng giảm thu mua. Thương lái Trung Quốc cuối năm 2017 đông đảo là thế, nay cũng bặt vô âm tín.
Vậy tại sao việc thu mua tôm lại đột ngột giảm như vậy? Câu trả lời rất đơn giản là bởi điều tiết của thị trường. Khi mà không chỉ ở Việt Nam mà trên quy mô toàn cầu, nguồn cung tôm nguyên liệu đang tăng mạnh, tồn kho của các nước nhập khẩu vẫn còn nhiều.
Trong khi đó, Ấn Độ, Indonesia, Ecuador và cả Trung Quốc lại đang là những cái tên nổi lên với tham vọng chiếm lĩnh mặt hàng này, mà nổi bật nhất là Ấn Độ. Nếu để cạnh tranh về giá, tôm Ấn Độ chiếm ưu thế hoàn toàn với tôm Việt. Tôm thẻ chân trắng của nước này bán ra chỉ dưới 90.000 đồng/kg trong khi tôm Việt Nam tới tận 130.000 đồng/kg.
Vậy là với tình hình này, hiện ở trong nước, chỉ có những đơn vị cung cấp con giống, thức ăn và vật tư cho người nuôi tôm là còn vui. Vì ngay từ đầu năm, khi con tôm còn được coi là "kỳ tích", họ đã chủ động tăng giá.
Còn người lo xa nhất là các nhà máy bởi nếu tình hình không có gì cải thiện, viễn cảnh không khó đoán là nhiều người nuôi tôm sẽ phải treo ao để cắt lỗ. Tính dông dài là trong vài ba tháng nhưng nhiều người lo lắng là mọi thứ còn đến nhanh hơn.
Chỉ trong vòng nửa tháng nữa mà giá không nhích lên, viễn cảnh 10 ao bỏ trống đến 7-8 ao là điều có thể xảy ra. Nếu thật vậy, đến cuối năm, sẽ rơi vào khủng hoảng thiếu, các nhà máy khi đó không biết lấy đâu ra nguyên liệu để sản xuất.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!