Trong cuộc đua mở cửa trở lại, các sân bay quốc tế đang ráo riết theo đuổi công nghệ mới như: công nghệ nhận dạng khuôn mặt, trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa và máy quét sinh trắc học để tạo nên một hành trình "không tiếp xúc" cho cả hành khách lẫn hành lý của họ.
Trải nghiệm “không chạm”
Hãy tưởng tượng khi bước vào một sân bay, hành khách có thể khai báo các chỉ số sức khoẻ, hoàn tất thủ tục an ninh và lên máy bay mà không cần chạm vào bất cứ màn hình, tấm vé hay nhân viên nào. Đó là viễn cảnh tương lai mà ngành hàng không toàn cầu đang hướng tới và dịch bệnh COVID-19 càng thúc đẩy quá trình này nhanh và mạnh hơn.
Sân bay Changi của Singapore đã lắp đặt các máy đo thân nhiệt để nhận biết nhiệt độ của mọi nhân viên và khách du lịch ngay tại các khu vực chuyển khẩu. Sân bay quốc tế Hong Kong (Trung Quốc) cũng đang sử dụng các robot tiệt trùng thông minh để lau dọn các khu vực công cộng.
Robot quét dọn tại sân bay Changi (Singapore). (Ảnh: Sân bay Changi.)
Còn tại Abu Dhabi, hãng hàng không Etihad đã công bố thử nghiệm các ki-ốt tự phục vụ có thể giám sát thân nhiệt, nhịp tim và nhịp thở của hành khách rồi chỉ ra những người cần chăm sóc y tế. Mặc dù không được thiết kế để chẩn đoán bất kỳ bệnh lý y khoa nào, thiết bị này có thể xử lý một lượng lớn dữ liệu sinh trắc học từ hành khách.
Etihad đang hợp tác với Elenium Automatic để kiểm tra ki-ốt sàng lọc sức khỏe không tiếp xúc. (Ảnh: Etihad Airways)
"Chúng tôi thử nghiệm công nghệ này vì tin rằng nó không chỉ giúp ích trong mùa COVID-19 hiện tại mà còn giúp hạn chế các yếu tố bất ngờ trong tương lai", Jorg Oppermann, Phó Chủ tịch bộ phận của Etihad Airways cho biết.
Tương lai tự động hóa hoàn toàn
Việc áp dụng AI tại các sân bay sẽ giúp thu thập nhiều dữ liệu về sức khỏe từ các ki-ốt kiểm soát để xác định những hành khách nào cần kiểm tra thêm. Ngoài ra, các máy quét có hỗ trợ AI cũng có thể cải thiện hơn nữa hiệu quả của các điểm quét kiểm tra hành lý, qua đó giảm bớt sự ứ đọng hành khách.
Không những vậy, AI còn có thể liên kết hành khách với hành lý của họ thông qua sinh trắc học. Theo SITA, một công ty công nghệ đa quốc gia đang cung cấp dịch vụ cho hơn 1.000 sân bay và phần lớn các hãng hàng không trên thế giới, AI có khả năng nhận ra các đặc điểm, nếp nhăn và chất liệu để phân biệt giữa các túi có vẻ giống hệt nhau. Từ đó, AI sẽ liên kết hành lý với chủ nhân một cách chính xác. Điều này sẽ cho phép hành khách có thể tự ký gửi hành lý thông qua các thiết bị di động cá nhân mà không cần chạm vào các máy móc bên trong sân bay.
Những rào cản cần giải quyết
Tuy nhiên, theo các chuyên gia, triển vọng về một ngành hàng không tự động hóa hoàn toàn vẫn còn nhiều trở ngại và không quá gần như nhiều người nghĩ.
Hiện nay, nhiều quốc gia vẫn đang chần chừ áp dụng công nghệ giám sát hình ảnh và theo dõi sinh trắc học do lo ngại nguy cơ về bảo mật thông tin và an ninh mạng. Tại nhiều nước, việc chia sẻ thông tin vẫn vấp phải nhiều ý kiến phản đối từ công chúng.
"Chúng tôi tin rằng tiếp cận thông tin sẽ mở lối cho đổi mới sáng tạo. Xã hội có thể đồng thuận với việc thu thập thông tin, nhưng những thông tin đó cần được quản lý chặt chẽ, theo cách thức đáng tin cậy" - Jeni Tennison (Phó Chủ tịch và cố vấn chiến lược của Viện Dữ liệu mở) cho hay.
Ông Tennison cho rằng trong tương lai, các hãng hàng không và sân bay sẽ chia sẻ những thống kê y tế một cách an toàn với các cơ quan y tế công cộng như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Những thống kê này sẽ giúp minh họa các luồng di chuyển của hành khách trên toàn cầu, thay vì căn cứ trên lời khai báo của các cá nhân.
Nếu tất cả dữ liệu sức khỏe thu thập tại các sân bay này được ẩn danh thì việc đi lại của hành khách sẽ được đảm bảo an toàn. Song giới chuyên gia thừa nhận, ngày mà biện pháp trên có thể được tiến hành còn rất xa.
Các rủi ro trong việc bảo mật thông tin và an ninh mạng là rào cản khi hướng tới sân bay không tiếp xúc.
Bên cạnh đó, hợp tác giữa các nước cũng là vấn đề lớn cần được giải quyết. Các quốc gia cần cùng đồng thuận về việc cho phép khách du lịch di chuyển qua biên giới. Một thỏa thuận toàn cầu về cách sàng lọc hành khách là rất cần thiết. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, xu hướng bảo hộ có vẻ đang lấn át thiện chí đoàn kết trên toàn cầu, đặc biệt là khi thế giới đang trải qua nhiều biến động cả về kinh tế lẫn xã hội.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!