Các chuyến bay thải ra môi trường trung bình 1 tỷ tấn carbon mỗi năm, chiếm khoảng 3% lượng khí thải toàn cầu. Điều này đã khiến cho ngành hàng không thế giới trở thành một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra biến đổi khí hậu.
Để cải thiện tình trạng này, mới đây, các đại biểu của hơn 100 quốc gia đã nỗ lực đạt được thỏa thuận khung toàn cầu về cắt giảm lượng khí thải carbon trong ngành hàng không.
Tại Hội nghị về Hàng không và Nhiên liệu thay thế do Liên Hợp Quốc chủ trì vừa diễn ra tại Dubai (Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất), các quốc gia đã nhất trí về việc giảm 5% khí thải carbon trong ngành hàng không vào năm 2030.
Theo đó, các nước sẽ đẩy mạnh việc sử dụng những năng lượng sạch hơn như nhiên liệu hàng không bền vững. Ngành hàng không đang chịu áp lực phải giảm lượng khí thải khi hoạt động đi lại trên thế giới phục hồi sau đại dịch. Hồi năm ngoái, Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế đã thông qua mục tiêu đầy khát vọng là đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Ngành hàng không thế giới nỗ lực giảm 5% khí thải vào năm 2030. Ảnh minh họa. Nguồn: Reuters
Thách thức trong việc phát triển nhiên liệu bền vững cho máy bay
Mặc dù thỏa thuận không mang tính ràng buộc, một số quốc gia cho biết những cam kết như trên có thể khuyến khích các khoản đầu tư quan trọng để tăng cường sản xuất nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) - nguồn nhiên liệu cho đến nay vẫn còn rất hạn chế và giá thành lại đắt đỏ.
Các số liệu thống kê của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế cho thấy, có khoảng 300 triệu lít nhiên liệu hàng không bền vững được sản xuất trong năm ngoái, chỉ chiếm khoảng 1% tổng lượng nhiên liệu máy bay toàn cầu. Đến năm 2050, thế giới sẽ cần tới 450 tỷ lít nhiên liệu hàng không bền vững/năm, tức cao gấp 1.500 lần sản lượng hiện có.
Sự hạn chế về nguồn cung cũng kéo theo vấn đề về giá, khi loại nhiên liệu này đắt gấp 2 - 3 lần so với giá nhiên liệu thông thường, khiến các nền kinh tế mới nổi gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận. Ước tính, ngành hàng không quốc tế sẽ cần từ 1.450 đến 3.200 tỷ USD để phát triển nhiên liệu hàng không bền vững, nếu muốn đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Ông Hemamt Mistry - Giám đốc chuyển đổi năng lượng, Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế cho biết: "Chúng ta hiện chỉ có một số nguồn cung nhiên liệu hạn chế. Cần có các biện pháp đảm bảo rằng, lĩnh vực này sớm có một thị trường hoàn thiện. Khi đó, SAF mới có thể được sử dụng ở nhiều thị trường khác nhau, có tính cạnh tranh hơn và giá cả phải chăng hơn".
Ông Steven Truxal - Giáo sư ngành hàng không và không gian, Đại học Leiden cho hay: "Các hãng hàng không sẽ phải đầu tư rất nhiều để giảm thiểu tác động tiêu cực mà hoạt động của họ gây ra cho môi trường. Các khoản đầu tư cho nhiên liệu bền vững cũng có thể khiến giá vé máy bay tăng cao".
Xu hướng hàng không bền vững tại Triển lãm Aero Asia
Ngoài vấn đề nhiên liệu, những đổi mới công nghệ trong sản xuất máy bay cũng là vấn đề rất được quan tâm. Tại Triển lãm hàng không Aero Asia vừa diễn ra tại Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp đã thể hiện cam kết phát triển theo hướng bền vững hơn, xanh hơn, thông qua các ý tưởng công nghệ mới.
Chiếc máy bay với thiết kế bên ngoài khá lạ mắt, mang phong cách tương lai là sản phẩm của công ty công nghiệp máy bay ZEROG.
Tại triển lãm, chiếc máy bay với thiết kế bên ngoài khá lạ mắt, mang phong cách tương lai là sản phẩm của công ty công nghiệp máy bay ZEROG - chuyên sản xuất các phương tiện xanh cho ngành hàng không. Máy bay được trang bị nhiều cánh quạt, cho phép cất cánh và hạ cánh theo chiều thẳng đứng, và đặc biệt là không sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Ông Li Yiheng - Giám đốc điều hành Công ty Công nghiệp máy bay ZEROG cho biết: "Chúng tôi đã thiết kế chiếc máy bay này dưới dạng một phương tiện vận hành hoàn toàn bằng điện, có thể thay pin và di chuyển được quãng đường dài hơn. Nó nhằm đáp ứng mục tiêu phát triển xanh và điện khí hóa ngành hàng không, đảm bảo thân thiện với môi trường".
Giới chức Trung Quốc đặt mục tiêu đưa các sản phẩm hàng không điện khí hóa vào sử dụng ở quy mô thương mại từ năm 2035. Mặc dù việc phát triển loại máy bay mới, hiện chỉ ở giai đoạn đầu, ông Li Yiheng vẫn bày tỏ sự tin tưởng vào việc đạt được mục tiêu.
Ông Li Yiheng - Giám đốc điều hành Công ty Công nghiệp máy bay ZEROG nói: "Chúng tôi đánh giá mục tiêu 2035 là rất khả thi. Thông thường, thời gian để phát triển một phương tiện bay vận hành bằng điện là 5 - 8 năm. Các yếu tố luật pháp, quy định, nhận thức cộng đồng và phát triển cơ sở hạ tầng cũng có thể đạt được tiến bộ đáng kể trong 5 năm.".
Ampaire - một doanh nghiệp khác đến từ Mỹ, mang đến triển lãm sản phẩm máy bay hybrid điện. Công ty cho biết, loại máy bay này có tải trọng lớn hơn so với máy bay thuần điện, nhưng vẫn đảm bảo cắt giảm phát thải carbon.
"Đây là chiếc máy bay hybrid điện đầu tiên trên thế giới. Nó có thể chở theo 9 hành khách, và di chuyển quãng đường 1.000 km, đồng thời giảm tới 70% lượng khí thải carbon", bà Susan Ying - Phó Chủ tịch cấp cao, công ty Ampaire cho biết.
Theo các doanh nghiệp tham gia triển lãm, bên cạnh những đổi mới về mặt công nghệ, ngành hàng không cần có sự hợp tác chặt chẽ hơn trong việc tạo dựng một hệ sinh thái thuận lợi cho các máy bay sử dụng năng lượng sạch. Đây sẽ là điều kiện không thể thiếu, để ngành hàng không hoàn thành mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!