Người dân được tái định cư tại chỗ, hệ số K bồi thường được quy định cụ thể, hay cho phép các hộ tầng 1 có diện tích kinh doanh được mua thêm một phần diện tích sàn kinh doanh dịch vụ trong dự án theo quy hoạch và thiết kế được duyệt để bảo đảm có thu nhập sau này. Những cơ chế như vậy trong Nghị định 69 mới đây về cải tạo chung cư cũ được cho là phù hợp với tâm tư, nguyện vọng cũng như tránh việc gây xáo trộn môi trường sống của người dân.
Các chủ sở hữu tầng 1, có bố trí một phần diện tích nhà để kinh doanh dịch vụ, thương mại tại các khu tập thể cũ, ngoài việc được bồi thường theo quy định, còn có thể được mua hoặc thuê một phần diện tích sàn kinh doanh thương mại, dịch vụ để kinh doanh.
Quy định trên đã giúp giải tỏa được nhiều lo lắng lâu nay của những người như bà Hoa (khu tập thể Ngọc Khánh, TP Hà Nội) rằng sẽ mất kế sinh nhai khi khu tập thể được cải tạo lại, bởi cửa hàng tạp hóa nhỏ tại nơi ở là nguồn thu nhập chính của bà Hoa hơn 30 năm qua.
Một chung cư cũ xuống cấp cần sớm được xây dựng lại. (Ảnh: dangcongsan)
Còn với những hộ gia đình như bà Sinh (khu tập thể Ngọc Khánh, TP Hà Nội), mong mỏi lớn nhất là phần diện tích được đền bù sau khi khu tập thể được cải tạo.
Các chuyên gia cho rằng, việc quy định khung hệ số K bồi thường từ 1 - 2 lần diện tích căn hộ cũ đã giúp giải quyết được một nút thắt quan trọng, do việc xác định hệ số đền bù sao cho hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan vốn là bài toán nan giải trong việc cải tạo chung cư cũ suốt nhiều năm qua.
Trên cơ sở khung cơ chế, các nhà đầu tư và chủ sở hữu nhà có thể ngồi lại thảo luận với nhau để đi đến thống nhất việc bồi thường, tái định cư và bố trí chỗ ở tạm thời thỏa đáng.
Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn chỉ ra một số vướng mắc chưa được làm rõ tại Nghị định 69. Ví dụ như quy định đối với nhà chung cư không thuộc diện bị hư hỏng nặng, nguy hiểm cho người sử dụng (cấp D) thì phải "được 100% các chủ sở hữu thống nhất phá dỡ để xây dựng lại nhà chung cư mới". Điều này vốn được xem là một trong những yếu tố cản trở việc thực hiện công tác cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thời gian qua. Do vậy, các chuyên gia đề xuất, con số này cần được điều chỉnh ở mức đảm bảo tỷ lệ đa số đồng ý thay vì tuyệt đối như hiện tại.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!