Để khắc phục tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công, Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 94 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh tiến độ phân bổ và giải ngân kế hoạch vốn của những tháng cuối năm 2019 và năm 2020. Câu chuyện chậm giải ngân vốn đầu tư công không phải năm nay mới xảy ra, đây là thực trạng của khoảng 3 năm trở lại đây. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên những giải pháp thúc tiến độ giải ngân đã được Chính phủ đưa thành một nghị quyết sau những yêu cầu, chỉ đạo hay công điện. Điều này đã phần nào cho thấy tính cấp thiết của vấn đề.
Nghị quyết 94 vừa được Chính phủ ban hành với 6 nhóm giải pháp chính có tinh thần chung là rà soát kịp thời những vướng mắc về thủ tục pháp lý làm cơ sở để Chính phủ có thể ban hành các nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Đầu tư công. Và đặc biệt là việc giao trách nhiệm cho người đứng đầu các Bộ, ngành địa phương trong công tác đốc thúc, tháo gỡ khó khăn cho từng dự án, tiến hành điều chỉnh ngay vốn từ dự án chậm chạp sang dự án giải ngân tốt.
Theo thông tin cập nhật từ Kho bạc Nhà nước, đến ngày 15/10, vốn đầu tư công thuộc kế hoạch năm 2019 qua kiểm soát chi của đơn vị này là hơn 198.500 tỷ đồng, đạt xấp xỉ 52%. Theo đó, trong 2 tháng cuối năm phải giải ngân gần một nửa kế hoạch vốn của cả năm, một nhiệm vụ không dễ dàng.
Nguyên nhân làm chậm giải ngân vốn đầu tư công là do trong cả quá trình từ phân bổ vốn đến triển khai dự án hầu như khâu nào cũng có vướng mắc. Bên cạnh đó, còn có tâm lý chuẩn bị sơ sài dự án sao cho thật nhanh để kịp xin vốn, hay việc báo cáo nhiều dự án để dành được vốn mà không lường được khó khăn đang gây nghẽn cho tiến độ và hiệu quả vốn đầu tư công. Ngoài ra, năng lực và trách nhiệm người lập kế hoạch cũng góp phần gây nghẽn.
Ngày 30/10, khi trao đổi với các đại biểu bên hành lang Quốc hội, nhiều đại biểu đánh giá, Nghị quyết 94 được coi là một công cụ mạnh tay để buộc các đơn vị phía dưới không thể tiếp tục "ì ạch" được nữa. Có đại biểu cho rằng, Chính phủ đôn đốc có thể không phải vì mục tiêu 2 tháng cuối năm phải giải ngân hết, điều quan trọng hơn là giải ngân có chất lượng, vướng ở đâu các đơn vị thẩm quyền phải giải quyết đến đó. Có như vậy Nghị quyết mới có thể phát huy được hiệu quả cho năm 2019 và cả năm 2020.
Một trong những điểm mới của Nghị quyết 94 được các đại biểu Quốc hội cũng như chuyên gia đánh giá cao là có những mốc thời hạn cụ thể, tạo áp lực cho các đơn vị thực hiện, qua đó hạn chế tình trạng thời gian làm thủ tục kéo dài. Nghị quyết 94 cũng được đánh giá sẽ tạo áp lực hai chiều. Việc thực thi giải ngân vốn đầu tư công phải được quán triệt từ Trung ương - Bộ, ngành, địa phương - ban quản lý dự án. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại từ dưới lên, áp lực sẽ đến từ sự công khai, minh bạch về tiến độ giải ngân của các dự án để người dân và cơ quan dân cử đều có thể giám sát, khiến các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phải đẩy nhanh tiến độ, nếu không vướng mắc ở khâu nào cũng sẽ bộc lộ ra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!