Nguyên nhân do việc đánh thuế dựa trên tiêu chuẩn dung tích động cơ đã không phù hợp với các dòng ô tô điện. Cơ chế đánh thuế ô tô tại Nhật Bản dựa trên số km ô tô đã chạy đang được gấp rút bàn thảo để có thể áp dụng từ sau năm 2020.
Theo phân tích của báo Nikkei, đối tượng sửa đổi mạnh mẽ nhất đó chính là loại thuế sở hữu. Hiện những xe có dung tích từ 1.000 - 1.500 phân khối phải trả thuế sở hữu một khoản cố định là 34,500 Yen/năm (khoảng 7 triệu đồng). Tuy nhiên, nếu sử dụng cơ chế này đánh thuế sở hữu đối với xe điện, hoặc xe chạy bằng nguyên liệu Hydro là rất khó khăn.
Cơ chế mới sẽ đánh thuế 3 giai đoạn đối với ô tô là mua xe, sở hữu xe và sử dụng xe. Tại thời điểm mua xe, người mua phải chịu mức thuế 3% giá trị của xe. Thuế sở hữu phải chi trả hàng năm một khoản tiền nhất định dựa theo số km đã chạy và tính vào thời điểm kiểm định xe khoảng 2 năm/lần. Phương châm của cơ chế thuế ô tô mới là giảm gánh nặng thuế đối với những loại xe thân thiện với môi trường, đồng thời thay đổi hành vi của người tiêu dùng từ sở hữu ô tô sang sử dụng ô tô, theo đó sẽ thúc đẩy được các loại hình ô tô chia sẻ, ô tô sử dụng chung.
Điểm đang gây tranh cãi nhất là làm thế nào để xác định được số km ô tô đã chạy khi đồng hồ báo số km trên ô tô dễ dàng bị thay đổi. Nhiều chuyên gia cho rằng sử dụng dữ liệu hệ thống định vị GPS sẽ giải quyết được vấn đề này, tuy nhiên thông tin cá nhân về lộ trình di chuyển sẽ dễ bị lộ lọt, quyền riêng tư của người sử dụng bị xâm phạm.
Theo phân tích của báo Asahi, trước khi bàn đến cơ chế tính thuế mới, ngành ô tô đang phải giải quyết bài toán tăng thuế tiêu dùng lên 10% vào cuối năm sau. Đợt tăng thuế này có thể làm giảm khả năng tiêu thụ của thị trường lên đến 300.000 xe, giảm lợi nhuận 2.000 tỷ Yen và làm mất đi 90.000 việc làm. Thuế tại thời điểm mua xe không nên duy trì ở mức 3% như hiện nay, mà cần giảm xuống tùy vào tính năng thân thiện với môi trường của từng loại xe mà áp thuế từ 0 - 3%.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!