Ttheo một báo cáo gần đây của S&P Global Ratings, tận dụng việc giá thịt lợn tăng gấp đôi vào năm 2019, 5 nhà sản xuất thịt lợn lớn nhất Trung Quốc đã tăng các khoản vay nợ tín dụng để mở rộng quy mô sản xuất, khiến khối nợ của họ tăng gần gấp 3 lần chỉ trong 2 năm rưỡi.
Tuy nhiên, giá thịt lợn tăng sau đó lại giảm sốc gây áp lực lên các nhà sản xuất đang chồng chất nợ nần. Chỉ số giá tiêu dùng được công bố mới đây cho thấy giá thịt tại Trung Quốc trong tháng 8/2021 đã giảm 44,9% so với cùng kỳ năm 2020.
"Giá thịt lợn tăng cao đã kích thích các công ty đẩy mạnh sản xuất. (Ảnh minh họa: Reuters)
"Đợt bùng phát dịch tả lợn châu Phi vào năm 2018 đã làm sản lượng thịt lợn của Trung Quốc giảm khoảng 40%", bà Flora Chang, Giám đốc liên kết của S&P Global Ratings, và là một trong những tác giả của báo cáo nói trên, cho hay.
"Giá thịt lợn tăng cao đã kích thích các công ty đẩy mạnh sản xuất. Họ mạnh tay vay vốn để mở rộng sản xuất, giữa lúc điều kiện vay vốn trở nên dễ dàng hơn nhờ các chính sách hỗ trợ dịch COVID-19", bà Flora Chang cho biết.
Ngoài ra, các doanh nghiệp còn tận dụng các khoản trợ cấp của Chính phủ. Điển hình, tỉnh Chiết Giang đã cam kết trợ cấp 1.500 Nhân dân tệ (231 USD) cho mỗi một con lợn nái nhân giống.
Sau khoảng 3 năm, nguồn cung thịt lợn tại nước này trở nên dư thừa. Giá thịt lợn đã giảm xuống khoảng 20 Nhân dân tệ/kg (1,40 USD/pound), gần mức giá đầu năm 2019, theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Trung Quốc. Trong khi vào thời kỳ cao điểm cuối năm 2019 và đầu năm 2020, giá thịt lợn ở mức gần 50 Nhân dân tệ/kg trở lên.
Tình trạng biến động về giá chưa từng thấy này đã ảnh hưởng đến các nhà sản xuất thịt lợn khi đang nỗ lực huy động vốn để mở rộng sản xuất kinh doanh. "Vì khó có thể hoạch định đường hướng kinh doanh theo những dự báo về giá, nên nhiều công ty đã phải hứng chịu những khối nợ lớn", báo cáo của S&P cho biết.
Các chuyên gia phân tích cho biết, trong 12 tháng đến hết ngày 30/6, công ty sản xuất thịt lợn Wens Foodstuff đã chứng kiến tỷ lệ nợ trên thu nhập (trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu hao trừ dần) tăng từ 190% vào năm 2020 lên hơn 900%.
Trong khi đó, Công ty Muyuan chịu ảnh hưởng nhẹ hơn khi hệ số nợ của công ty này chỉ tăng từ 1 lên 1,3 trong vòng 12 tháng tính đến cuối tháng 6/2021.
Chính phủ Trung Quốc nỗ lực bình ổn giá
Thịt lợn là thành phần quan trọng trong các món ăn của người dân Trung Quốc. Để đảm bảo đủ nguồn cung, chính phủ nước này đã xuất thịt từ kho dự trữ quốc gia vào những thời điểm thịt khan hiếm. Tuy nhiên, gần đây họ lại khuyến khích người dân tiêu thụ thịt nhiều hơn để giảm bớt tình trạng nguồn cung dư thừa.
Người dân mua thịt lợn tại một khu chợ ở tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. (Ảnh: China Daily)
"Giá thịt lợn gần đây đã giảm nhanh và chúng tôi hy vọng người dân có thể tận dụng cơ hội này để ăn và mua nhiều thịt lợn hơn", Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Các vấn đề Nông thôn Trung Quốc Ma Youxiang phát biểu tại một buổi họp báo mới đây. Điều này hoàn toàn trái ngược với năm 2019, khi giới chức Trung Quốc khuyến khích sản xuất không chỉ thịt lợn, mà cả thịt gia cầm và thịt bò để bình ổn giá.
Năm 2019, giá thịt lợn tăng mạnh còn thúc đẩy các nhà đầu tư chứng khoán ồ ạt đầu tư vào lĩnh vực này, khiến giá cổ phiếu của nhiều công ty sản xuất thịt lợn lớn như New Hope tăng 174%. Tuy nhiên, cổ phiếu của New Hope đã giảm hơn 45% trong năm nay.
"Sự sụt giảm của giá thịt lợn đã trực tiếp ảnh hưởng đến lợi nhuận doanh nghiệp", ông Bai Xubo, người đại diện phụ trách các vấn đề về chứng khoán của New Hope, cho biết.
Cũng theo ông Bai Xubo, nguồn cung thịt lợn được dự đoán sẽ vẫn trong tình trạng dư thừa, khi lượng thịt đông lạnh nhập khẩu vẫn ở mức cao và còn nhiều hàng tồn đọng ở các cảng, trong khi nhu cầu tiêu dùng vẫn còn yếu.
Dù vậy, ông Bai vẫn tin tưởng vào nền tảng của mảng kinh doanh cốt lõi của New Hope và cho rằng lợi thế cạnh tranh thực sự đến từ những nỗ lực nhằm nâng cao tính hiệu quả. Theo ông, New Hope cũng có thể sử dụng các hợp đồng thịt lợn kỳ hạn và hoạt động kinh doanh trong mảng giết mổ và chế biến để phòng trừ rủi ro trước những biến động trong giá thịt lợn.
Theo bà Chang của S&P, nuôi một con lợn từ lúc mang thai đến lúc có thể bán được mất khoảng 9 - 10 năm. Điều này tạo điều kiện để các nông dân nhỏ lẻ có thời gian gia nhập thị trường khi giá thịt tăng lên.
Trên thực tế, bà Chang cho biết việc gia nhập vào ngành thịt lợn tại Trung Quốc gần như không có rào cản đã khiến giá thịt lợn ở đây cứ vài năm lại biến động khoảng 10 - 20 Nhân dân tệ.
"Hiện, với dịch tả lợn châu Phi, tiêu chuẩn môi trường đã tăng lên, do đó các nhà sản xuất sẽ đối mặt với nhiều rào cản hơn khi gia nhập thị trường", bà Chang nhận định.
Giới phân tích cho rằng thị phần của 5 nhà sản xuất thịt lợn lớn nhất Trung Quốc có thể sẽ tăng lên hơn 15%, cao hơn mức 10,5% hồi tháng 6, nhưng vấn thấp hơn mức 30% thị phần của năm nhà sản xuất thịt lợn lớn nhất tại Mỹ.
Thịt lợn giá rẻ vẫn chỉ ở trên... tivi VTV.vn - Hiện nay, giá lợn xuất bán tại chuồng rất thấp, khoảng 50.000 đồng/kg. Tuy nhiên khi người dân mua các sản phẩm thịt ở chợ truyền thống, giá vẫn ở mức cao.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!