Nhằm đưa ra bức tranh về tình hình kinh doanh 2017 và xu hướng năm 2018, Sapo đã thực hiện khảo sát trên mẫu 1.000 cửa hàng trong tổng số 10.000 khách hàng đang sử dụng phần mềm quản lý bán hàng Sapo. Đây chủ yếu là các cửa hàng có quy mô 1-3 chi nhánh và trung bình có 7 nhân viên mỗi cửa hàng.
Kinh doanh offline và online hiện nay cũng đang dần giao thoa nhau khi các cửa hàng có xu hướng kết hợp giữa 2 kênh này nhằm tiếp cận khách hàng đa điểm và bán hàng đa kênh. Theo khảo sát của Sapo.vn - phần mềm quản lý bán hàng duy nhất hiện nay có thể quản lý bán hàng đa kênh, có tới 90% cửa hàng đều tận dụng thêm các kênh bán hàng online để gia tăng lượng tiếp cận khách hàng và mở rộng kinh doanh. Về tình hình kết quả kinh doanh 2017 vừa qua, khảo sát cũng đã đưa ra những mảng ghép thực tế đại diện cho bức tranh kinh doanh nói chung này.
Doanh thu năm trung bình 1,3 tỷ/cửa hàng, gần 80% có tăng trưởng
Có thể nói năm 2017 cũng là 1 năm làm ăn không quá khó khăn với các cửa hàng. Theo khảo sát, gần 80% cửa hàng chia sẻ năm 2017 doanh thu có tăng trưởng so với năm 2016, trong đó 44% cửa hàng tăng trưởng trên 10% doanh thu. Thời trang - phụ kiện và Đồ mẹ & bé là 2 nhóm ngành có tỷ lệ các cửa hàng có tăng trưởng cao nhất (92% shop thời trang - phụ kiện và 83% shop đồ mẹ & bé có tăng trưởng). Trong khi đó, 60% cửa hàng nhà thuốc cho hay so với 2016 thì doanh thu không tăng trưởng thậm chí còn tệ hơn.
Có mối liên hệ rõ rệt giữa sự tăng trưởng này và ngân sách tiếp thị trong năm 2017. 33% các cửa hàng không tăng trưởng hoặc thụt lùi cho biết họ không dành ngân sách cho tiếp thị, và 65% tiếp thị với ngân sách dưới 20 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, với các shop chi tiếp thị trên 20 triệu đồng/tháng thì có tới 62% shop có tăng trưởng doanh thu tốt mức trên 30% so với năm 2016.
Trung bình trong năm 2017 mỗi shop đã chi ngân sách cho tiếp thị khoảng 9 triệu đồng/tháng. Trong các nhóm ngành, thời trang - phụ kiện là nhóm ngành "đại gia" chiếm tỷ lệ cao số cửa hàng chi nhiều tiền cho tiếp thị, quảng cáo (43% trong số các cửa hàng chi 20-50 triệu/tháng và 33% trong số các cửa hàng chi 50 triệu đồng/tháng thuộc lĩnh vực thời trang - phụ kiện).
Cũng theo kết quả khảo sát của Sapo, doanh thu trung bình của các cửa hàng trong năm 2017 khoảng 1,3 tỷ đồng. Trong số đó, doanh thu dưới 500 triệu đồng chiếm 30%, từ 500 triệu - 1 tỷ đồng chiếm 32%, trên 1 tỷ đồng chiếm 38%. Nhìn chung giữa các nhóm ngành thì Thời trang - phụ kiện vẫn dẫn đầu với mức doanh thu trung bình trên mỗi cửa hàng là 1,8 tỷ đồng.
Góc khuất hơn 20% cửa hàng được khảo sát cho biết họ không tăng trưởng hoặc có kết quả tệ hơn năm ngoái có tỷ lệ khá lớn nằm ở những cửa hàng kinh doanh quy mô nhỏ, doanh thu dưới 500 triệu/năm.
Trong 1.000 cửa hàng được khảo sát, có tới 90% các cửa hàng kết hợp cả bán hàng online, trong đó 55% cửa hàng có doanh thu online chiếm dưới 1 nửa tổng doanh thu và 35% cửa hàng có doanh thu online chiếm trên 1 nửa tổng doanh thu. Nhóm ngành Mỹ phẩm - nước hoa - trang sức có mức doanh thu online trung bình cao nhất (chiếm trung bình 48% tổng doanh thu). Nhà thuốc là nhóm ngành có tỷ lệ các cửa hàng không bán online nhiều nhất (40%) nên doanh thu online trung bình cũng thấp nhất (chỉ chiếm 12% tổng doanh thu).
Top kênh bán hàng tạo thế "chân kiềng" trong kinh doanh
Top 5 kênh bán hàng được nhiều cửa hàng đánh giá có mang lại hiệu quả nhất lần lượt là Bán hàng tại cửa hàng (87%), Facebook (80%), website (53%), Zalo-Instagram (51%) và phát triển đại lý/cộng tác viên (49%). Trong đó, 3 kênh bán hàng tại cửa hàng, Facebook và website tạo thành thế "chân kiềng" trong kinh doanh và được đánh giá mang lại hiệu quả tốt nhất.
Gắn liền với các kênh bán hàng là các kênh tiếp thị phổ biến. Top 3 kênh tiếp thị được các cửa hàng sử dụng nhiều nhất đó là tiếp thị trên facebook (87%), tổ chức các chương trình tiếp thị tại cửa hàng (70%) và tiếp thị online qua các kênh khác như email marketing, đăng bài trên diễn đàn, youtube... (51%).
Việc chạy quảng cáo Google adwords chỉ chiếm 38% (chưa bằng 1 nửa so với quảng cáo facebook). Dịch vụ quảng cáo báo chí với chi phí cao ít được sự hưởng ứng của các chủ shop (chỉ 26% cửa hàng đã từng sử dụng).
Đa phần các shop quy mô 1-2 cửa hàng, nên chủ yếu là chủ shop tự làm các hoạt động tiếp thị. Trong đó có tới 61% là họ tự chạy quảng cáo trên facebook, 44% tự tổ chức các hoạt động tiếp thị tại cửa hàng và 31% tự khai thác trên các kênh online (đăng bài trên diễn đàn, email marketing...). Tỷ lệ những shop có nhân sự riêng chuyên trách cho các hoạt động tiếp thị này không nhiều. Cụ thể có 21% shop có nhân sự tổ chức các chương trình tiếp thị tại cửa hàng, 15% tiếp thị quảng cáo facebook, 12% phát tờ rơi, áp phích.
Ngoài ra, việc thuê dịch vụ ngoài cũng chiếm 1 tỷ lệ rất nhỏ, cao nhất vẫn là thuê ngoài chạy quảng cáo Facebook (12%), sau đó là PR quảng cáo báo chí (9%), Chạy quảng cáo Google Adwords (8%).
Về các phương thức thanh toán thì trong năm vừa qua, trả tiền trực tiếp tại cửa hàng vẫn là phương thức thanh toán phổ biến và thường xuyên nhất (96% cửa hàng có sử dụng, 76% cửa hàng sử dụng thường xuyên tối thiểu 1-2 lần/tuần), sau đó là chuyển khoản ngân hàng (93%), Nhận hàng thanh toán - COD (90%).
Thanh toán trực tuyến qua thẻ tín dụng/ghi nợ cũng có dấu hiệu khả quan, khi có tới 41% cửa hàng có sử dụng, trong đó 26% sử dụng trên 1-2 lần/tuần. Trong khi đó, ví điện tử ít được sử dụng nhất (18% có sử dụng).
Tương đương với phương thức thanh toán thì phương thức giao hàng phổ biến nhất của các cửa hàng vẫn là khách đến lấy hàng trực tiếp tại cửa hàng (94% có sử dụng, trong đó 85% sử dụng tối thiểu 1-2 lần/tuần). Tiếp đó là sử dụng các đơn vị chuyển phát (88% có sử dụng, 70% sử dụng tối thiểu 1-2 lần/tuần ), thuê shipper/xe ôm (73% có sử dụng, 36% sử dụng tối thiểu 1-2 lần/tuần).
Kinh doanh offline và online đang dần không còn khoảng cách mà hơn hết, 2 kênh này đang dần giao thoa và bổ trợ nhau để tạo ra một xu hướng kinh doanh hiệu quả viết tắt là O2O (offline to online). Kênh bán hàng offline trở thành điều kiện cần để các kênh bán hàng online tối ưu hóa trải nghiệm về sản phẩm và ngược lại, kênh bán hàng online sẽ trở thành điều kiện đủ để "kéo khách" giúp kênh bán hàng offline phát huy tối đa sức mạnh của mình.
Chủ cửa hàng kinh doanh hiệu quả là người thông hiểu và tận dụng được lợi thế đa kênh, và biết cách khai thác được các lợi ích mà công nghệ mang lại trên cơ sở bán hàng đa kênh và quản lý tại một điểm tập trung.