Nam Phi là nền kinh tế lớn thứ 2 châu Phi, nhưng mỗi khi mùa đông tới và lúc này là mùa đông ở quốc gia thuộc Nam bán cầu này, thì người dân và doanh nghiệp nơi đây lại phải đương đầu với tình trạng cắt điện triền miên. Không phải cắt 1 tiếng hay 2 tiếng mà có những ngày cắt hẳn 9 tiếng, khiến kinh doanh sản xuất và sinh hoạt tại nhiều thành phố ở Nam Phi bị ảnh hưởng.
Cắt điện luân phiên không còn là hiện tượng lạ ở Nam Phi nữa, đặc biệt là trong mùa đông, khi người dân và doanh nghiệp tiêu thụ điện nhiều hơn cho việc sưởi ấm, nấu ăn, và thắp sáng. Tuy nhiên, mùa đông năm nay, công ty điện lực quốc gia của Nam Phi Eskom thậm chí lên kế hoạch cắt điện dài hơn, có thể lên tới hơn 9 tiếng một ngày.
Những doanh nghiệp tại Nam Phi đã phải đóng cửa dài ngày hoặc chi tiêu rất nhiều để mua dầu diesel để chạy máy phát điện. Đối với hiệu cắt tóc của chị Lerato, đây là biện pháp bất đắc dĩ.
Chị Lerato Madonsela, chủ cửa hàng cắt tóc, cho biết: "Mỗi lần cắt điện là chúng tôi lại phải chạy ra sân sau khởi động máy phát điện nhưng máy phát điện chỉ đủ để phục vụ cho 1 khách hàng 1 lần thôi. Nếu có từ 2 khách hàng trở lên là sẽ quá tải, máy phát điện không đủ để phục vụ".
Nam Phi là nền kinh tế phát triển nhất châu Phi nhưng hiện tượng cắt điện triền miên đang khiến quốc gia này thiệt hại 40 triệu USD một ngày và khiến các nhà đầu tư e ngại hơn khi có ý định đầu tư vào đây. Kinh tế của Nam Phi đang đối diện với suy thoái và tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức 35%.
Chị Buhle, một giáo viên mầm non ở Johannesburg, nói rằng việc cắt điện thường xuyên như hiện nay khiến chi phí hoạt động của trường học tăng lên đáng kể.
Chị Buhle Ndlovu chia sẻ: "Chúng tôi không thể bù thêm chi phí mua gas về để nấu ăn cho các em nhỏ khi mất điện kéo dài và liên tục. Ở đây chúng tôi đang trông nom 40 em và các phụ huynh chỉ có thể trả 400 Rand một tháng tiền học phí mà thôi".
Công ty điện lực nhà nước Eskom của Nam Phi cũng đang vấp phải nhiều khó khăn. Những công nhân yêu cầu được tăng lương thêm 10% và không được đáp ứng - dẫn tới đình công. Những người biểu tình đã chặn các con đường dẫn đến một số nhà máy điện để cản trở việc vận chuyển than và các nhu yếu phẩm khác để phát điện. Đây là lần cắt điện nghiêm trọng nhất của đất nước kể từ năm 2019.
Ông Hilton Trollip, chuyên gia năng lượng, nói: "Eskom đã thông báo rằng tình trạng thiếu điện sẽ diễn ra thường xuyên và chúng tôi đang thiếu từ 4000 đến 6000 megawatt trên hệ thống. Điều đó có nghĩa là cho đến khi chúng ta có một lượng phụ tải đáng kể đưa vào các máy phát điện lưới, thì việc cắt điện để giảm tải cho mạng lưới có thể diễn ra vào bất kỳ lúc nào".
Theo các chuyên gia, những đợt cắt điện như thế này sẽ kéo dài hàng năm, và Nam Phi cần tăng cường khả năng cung cấp điện để giảm tổn thất cho nền kinh tế. Quốc gia này đang tìm cách tăng cường sản lượng điện từ năng lượng mặt trời và những nguồn năng lượng tái tạo khác.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!