Vụ việc tập đoàn Trung Quốc Huawei bị hàng loạt công ty Mỹ "nghỉ chơi" do lệnh cấm vận của chính phủ nước này là câu chuyện được quan tâm nhất trong tuần qua. Để hiểu tại sao Huawei lại là đối tượng bị nhắm tới trong sắc lệnh này, hãy thử "giải phẫu" một chiếc Huawei P30 - dòng điện thoại cao cấp hàng đầu mà gã khổng lồ Trung Quốc vừa tung ra.
Để điện thoại có thể kết nối mạng di động cần đến chip mạng 3G và 4G. Hiện Huawei mua chúng từ Qorvo và Skywork, hai công ty của thung lũng Silicon cho P30. Một linh kiện cũng không kém phần quan trọng là bộ nhớ trong. Micron, một tên tuổi khác của Mỹ là cái tên được chọn để cung cấp cho Huawei P30. Thứ mà người tiêu dùng tiếp xúc nhiều nhất khi sử dụng điện thoại là hệ điều hành và Android của Google là sự lựa chọn, giống như hầu hết các dòng diện thoại khác.
Còn với những linh kiện từ Trung Quốc thì sao? Camera, tính năng hàng đầu trên P30, là sản phẩm của một đối tác Trung Quốc, Sunny Optical. Vi xử lý, bộ não của chiếc điện thoại là sản phẩm "cây nhà lá vườn" của Huawei mang tên Kirin 980.
Mỗi chiếc điện thoại luôn có hàng nghìn linh kiện từ khắp thế giới nhưng những gì kể trên chỉ là một vài bộ phận chính để cân đong đo đếm tương quan giữa công nghệ Mỹ và công nghệ Trung Quốc.
Có thể thấy rằng, những tính năng quan trọng nhất, không thể thiếu của một chiếc điện thoại, hầu hết đến từ Mỹ. Ngay cả một linh kiện mà Huawei vẫn tự hào của mình là bộ vi xử lý Kirin 980 thực chất vẫn dựa trên nền tảng của nước khác. Nói như một nhà phân tích: Nếu Huawei không còn hệ điều hành của Google cũng giống như ô tô không có xăng vậy. Phụ thuộc nhiều như vậy thì liệu Huawei còn đứng vững được không?
Huawei đã lao đao suốt tuần qua nhưng đứng vững vẫn là lời khẳng định ngạo nghễ của vị Chủ tịch Huawei Nhậm Chính Phi. Ông này tuyên bố: "Nếu Mỹ hất ngã chúng tôi, thì chúng tôi có thể trượt xuống đôi chút nhưng rồi sẽ đứng dậy và tiếp tục vươn lên". Hay như Đại sứ Trung Quốc tại EU cũng khẳng định rằng, nếu Mỹ muốn, Trung Quốc sẽ đấu đến cùng.
Tuần qua là một tuần hiếm thấy khi phía Trung Quốc có nhiều phát ngôn dồn dập nhưng Tổng thống Mỹ Donald Trump đáp trả lại cũng cứng rắn không kém. Ông Trump có nói rằng, chừng nào còn có ông thì Trung Quốc sẽ chẳng bao giờ thay thế vị trí siêu cường số 1 của Mỹ. Vị trí của Mỹ vẫn rất vững chắc nhưng để đánh bại được Trung Quốc ngay lúc này cũng không dễ dàng khi Trung Quốc vẫn còn trong tay những "con bài tẩy".
Thời báo New York cho hay, Trung Quốc đã có những động thái hỗ trợ đầu tiên, khẳng định chính sách bảo vệ nền công nghệ nước mình đó là cho hoãn và miễn giảm đóng thuế thu nhập với các công ty trong lĩnh vực phần mềm và vi mạch.
Trang Bloomberg chỉ ngay cái tên có thể gặp nhiều rắc rối nhất nếu Trung Quốc quyết tâm trả đũa vụ Huawei là Apple. Thị trường Trung Quốc rất quan trọng với Táo khuyết và một lệnh cấm bán sản phẩm có thể khiến hãng mất gần 1/3 lợi nhuận toàn cầu.
Nhưng vấn đề về doanh thu với Apple cũng chỉ được xem là cơn cảm cúm nhẹ. Tờ Nikkei chỉ ra rằng, điều quan trọng hơn là chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu, gồm cả các công ty Mỹ, vẫn đang phụ thuộc quá lớn vào Trung Quốc và dễ dàng bị tổn thương với bất kỳ một diễn biến trả đũa nào.
Tờ South China Morning Post lưu ý đến chuyến thăm gần đây của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến một mỏ đất hiếm ở tỉnh Giang Tây. Đó rõ ràng là lời nhắc nhở với thế giới rằng, Trung Quốc vẫn đang là nhà xuất khẩu số 1 của loại khoáng vật này, thứ cần thiết cho mọi thiết bị điện tử.
Cũng trong chuyến đi này, ông Tập có phát biểu: Trung Quốc đã sẵn sàng cho một cuộc vạn lý trường chinh mới. Đó dường như là thông điệp với thế giới rằng, nước này đã chuẩn bị để bước vào một cuộc cạnh tranh lâu dài, để có thể sống sót và thậm chí vươn lên trước những thế mạnh của Mỹ trong ngành công nghệ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!