Trong khi thế giới đang sục sôi trước những cuộc biểu tình chống lại bạo lực của cảnh sát và nạn phân biệt chủng tộc hiện làm rung chuyển hàng chục thành phố tại Mỹ, thì Softbank – quỹ đầu tư mạo hiểm lớn nhất toàn cầu của vị tỷ phú mang tư tưởng "liều ăn nhiều" – mới đây vừa công bố một cách thức đầu tư mới, như một phần của nỗ lực "dung hoà" sự mất cân bằng quyền lực giữa các sắc tộc: Đầu tư cho các doanh nhân da màu.
Quỹ tăng trưởng cơ hội (Opportunity Growth Fund), bắt đầu từ con số 100 triệu USD, sẽ chỉ rót vốn vào những doanh nghiệp có ngừoi sáng lập là ngừoi da màu. Quyết định này của Softbank đưa ra sau khi "gã khổng lồ" này "vấp" phải không ít thất bại khi gió đổi chiều, với tổng lỗ ròng lên tới gần 9 tỷ USD - mức thua lỗ kỷ lục trong lịch sử 39 năm phát triển của tập đoàn này.
Masayoshi Son - Người đồng sáng lập và CEO của SoftBank (Nguồn: Reuters)
Việc Banjo – CEO đồng thời là nhà sáng lập của một trong những công ty nhận vốn đầu tư từ Softbank – từ chức mới đây do bê bối có quan hệ với Hội kín cổ xúy thuyết người da trắng thượng đẳng KKK, ở một khía cạnh lại, lại khiến giới doanh nghiệp nghi ngờ về những "lời hứa" rót vốn nhưng không thực hiện của Softbank, đẩy nhiều công ty lâm vào cảnh khốn đốn. Từng bị cho là ngừoi "ép" các startup nhận nhiều hơn số tiền họ cần để vượt các nhà đầu tư khác và bóp méo thị trường với chiến lược tăng trưởng bằng mọi giá, Masayoshi Son bị cho là đang "phung phí" niềm tin mà ông gây dựng trong suốt 25 năm đầu tư.
Opportunity Growth Fund hỗ trợ những doanh nghiệp da màu, dù thể hiện bước tiến quan trọng mang tính biểu tượng cao của Softbank, nhưng vẫn khiến thế giới đặt dấu hỏi: Liệu quyết định mở rộng quy mô đầu tư này của Masayoshi Son có thực sự hiệu quả?
Bước tiến mới của Masayoshi Son dường như là mũi tên đi đúng hướng, nhất là khi phong trào chống bạo lực chủng tộc và phân biệt đối xử đối với các nhóm thiểu số đang tạo ra làn sóng biểu tình ở khắp các quốc gia. Softbank cho biết, quỹ đầu tư mới này không những không tính phí quản lý thông thường đối với các giao dịch bên ngoài, mà còn ưu tiên bơm tiền cho các doanh nghiệp đứng đầu bởi người da màu, càng nhiều càng tốt.
Những cái tên đầu tiên có trong danh sách uỷ ban đầu tư bao gồm Claure - Giám đốc điều hành của SoftBank, Shu Nyatta – Đối tác đầu tư tại Softbank, Paul Judge - Người sáng lập TechSapes kiêm Chủ tịch Pindrop và Stacy Brown-Philpot- Giám đốc điều hành của TaskRợi kiêm thành viên Hội đồng quản trị tập đoàn HP.
Opportunity Growth Fund là công cụ đầu tư thứ ba được Softbank công bố trong vòng vài năm trở lại đây. Trong đó, lớn nhất là Vision Fund trị giá 100 tỷ USD được hẫu thuận bới nhiều cái tên "khủng" như quỹ đầu tư hoàng gia của Saudi Arabia và UAE, và Innovation Fund trị giá 2 tỷ USD tập trung rót vốn vào các doanh nghiệp Mỹ Latin.
Thế nhưng, sự thất bại trong lần rót vốn "khét tiếng" nhất của Vision Fund vào WeWork khiến thế giới hoài nghi về quỹ đầu tư này, nhất là khi ông Son cho rằng 15 công ty mà Vision Fund đã đầu tư đang đứng trước bờ vực phá sản. Dịch COVID-19 như "giọt nước tràn ly" khiến các công ty khởi nghiệp của Vision Fund vốn đang thua lỗ nay càng "sa lầy" hơn nữa.
Lần rót vốn "khét tiếng" nhất của Vision Fund vào WeWork thất bại (Nguồn: Reuters)
Đứng dậy từ cú trượt dài, SoftBank hiện đang xây dựng mọi nỗ lực để thúc đẩy hoạt động đầu tư đa dạng và toàn diện hơn. Thế giới đang tò mò về cách Softbank vận hành Opportunity Growth Fund – quỹ đầu tư được cho là "bắt kịp thời" trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới phẫn nộ đòi quyền bình đẳng cho ngừoi da màu sau cái chết mới đây của một người đàn ông gốc Phi. Với quy mô nhỏ hơn nhiều so với 2 quỹ công bố trước đó, ngừoi ta cho rằng, Opportunity Growth Fund dường như chỉ là cái cớ để Softbank xây dựng lại hình ảnh "nhân đạo" hơn sau màn thua lỗ kỷ lục.
Softbank cho biết hiện chỉ có 1% các doanh nhân là ngừoi da màu được các quỹ mạo hiểm hậu thuẫn, và phần lớn dòng vốn sẽ đổ vào những công ty có người đứng đầu là nam giới. Cùng với "làn gió mới" trong xu hướng bơm tiền của mình, Softbank khẳng định sẽ sử dụng 50% lợi nhuận để tiếp tục tái đầu tư, đồng thời dành một phần để quyên góp cho các tổ chức hỗ trợ ngừoi da màu.
Ông Claure tuyên bố :"Tôi hứa sẽ làm tất cả những gì có thể để trở thành đồng minh của người Mỹ da đen, những người đã chiến đấu với sự bất công trong nhiều thế kỷ. Chỉ bằng cách thừa nhận và hành động, chúng ta mới có thể xóa bỏ chủ nghĩa phân biệt chủng tộc này". Claure cũng khuyến khích nhân viên của mình quyên góp cho các tổ chức đang nỗ lực xóa bỏ nạn phân biệt chủng tộc và phân biệt đối xử trên toàn thế giới.
Những ý tưởng táo bạo của Son vẫn khiến giới đầu tư mạo hiểm phải "trầm trồ". Opportunity Growth Fund đang đi đúng hướng, dù vẫn có những nghi ngờ xoay quanh "cái cớ" mà ông Son có thể đang tạo ra, để kéo vị thế của mình ra khỏi tai tiếng từ cú lỗ kỷ lục.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!