Liên quan đến 9 lô trái phiếu bị hủy của 3 công ty con thuộc tập đoàn Tân Hoàng Minh gồm Công ty TNHH đầu tư bất động sản Ngôi Sao Việt, CTCP Cung Điện Mùa Đông và CTCP Đầu tư và Dịch vụ khách sạn Soleil Tân Hoàng Minh có giá trị hơn 10.000 tỷ đồng, lý do hủy 9 lô trái phiếu như đã được Ủy ban chứng khoán Nhà nước đề cập là vì "có hành vi công bố thông tin sai sự thật, che giấu thông tin trong hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ".
Theo các chuyên gia, việc mập mờ trong công bố thông tin không loại trừ nghi vấn rất có thể doanh nghiệp sử dụng trái phiếu làm công cụ để đảo nợ, dùng tiền của người mua trái phiếu sau trả cho người mua trước, tiềm ẩn rủi ro đổ vỡ domino nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
Trái phiếu là công cụ tài chính với thời gian đáo hạn tương đối dài, tuy nhiên để thu hút đại bộ phận người dân, nhiều đơn vị phát hành, phân phối trái phiếu đã đưa thêm các điều khoản cho phép trái chủ bán trước thời hạn nhưng vẫn được hưởng mức lãi suất hấp dẫn.
"Khi đưa vào điều khoản mang tính ngắn hạn, các nhà đầu tư bán lại trái phiếu hoặc cam kết mua lại nguồn tiền từ đâu mà ra thì chỉ có cách phát hành trái phiếu tiếp theo. Phát hành trái phiếu đảo nợ rất nhiều. Mỗi lần phát hành trái phiếu lãi suất lại cao hơn lần trước, dẫn đến việc lãi chồng lãi. Những người mua trái phiếu về sau càng rủi ro hơn", ông Phan Lê Thành Long - chuyên gia tài chính cho hay.
Tìm đến trái phiếu doanh nghiệp vì ưa sự an toàn, ổn định của một kênh sinh lời cao hơn ngân hàng, tuy nhiên bây giờ nhiều nhà đầu tư mới thực sự hiểu rằng lợi nhuận cao thì luôn song hành với rủi ro cao hơn.
Ông Nguyễn Thanh Tùng - Tư vấn đầu tư Trái phiếu cho hay: "Cùng tham gia vào trái phiếu Tân Hoàng Minh, khách hàng mua những kỳ hạn ngắn từ 6 tháng đến 1 năm thì họ thấy bên doanh nghiệp đảm bảo được nghĩa vụ nợ với khách hàng và nhà đầu tư. Khi họ thấy kiếm lời khá nhàn sẽ có xu hướng đổ thêm tiền vào, mắc bẫy ở các đoạn về sau chứ không phải đoạn bắt đầu bởi những đoạn bắt đầu họ đầu tư 500 triệu đến 1 tỷ đồng. Nhưng khi họ thấy kênh này hấp dẫn và đặt niềm tin vào kênh trái phiếu rồi họ lại bỏ nhiều tiền hơn, có người 50 tỷ, 100 tỷ cũng có".
Theo chia sẻ riêng với phóng viên VTV, hoa hồng cho 1 môi giới/nhân viên tư vấn trong một thương vụ bán trái phiếu thành công cho nhà đầu tư vào khoảng 0,2%, tức là bán được trái phiếu trị giá 500 triệu hoa hồng là 1 triệu đồng.
Nhưng riêng với các trái phiếu của Tân Hoàng Minh và một số công ty bất động sản khác hoa hồng lên tới 1%, tức gấp 5 lần. Trước cái lợi về bán trái phiếu lớn như vậy, không khỏi thấy nhiều ngân hàng và công ty chứng khoán đang tìm mọi cách đưa trái phiếu doanh nghiệp đến tay nhà đầu tư.
Ông Nguyễn Trí Hiếu - chuyên gia tài chính cho biết: "Các nhà đầu tư cá nhân mà muốn trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp không khó đâu. Họ chỉ cần liên lạc với công ty chứng khoán hoặc qua một số thủ thuật hoặc một số giao dịch có thể biến những nhà đầu tư không chuyên nghiệp trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp và từ đó mua trái phiếu của những nhà kinh doanh bất động sản".
Hiện nay, trái phiếu phát hành ra công chúng (dạng trái phiếu được niêm yết với độ minh bạch cao) chỉ chiếm 4% trong khi trái phiếu phát hành riêng lẻ (với tiêu chuẩn công bố thông tin thấp hơn và độ rủi ro cao hơn) đang chiếm tới 96%.
Thuận lợi hóa các thủ tục phát hành ra công chúng, tăng cường vai trò của tổ chức xếp hạng tín nhiệm trái phiếu doanh nghiệp đang là những yêu cầu cấp bách để phát triển thị trường một cách lành mạnh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!