Trong bối cảnh Mỹ đã chính thức áp thuế 10% với khoảng 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc và dự kiến từ đầu năm 2019, mức thuế này sẽ tăng lên 25%, rất nhiều mặt hàng khác hiện được cho là đứng trước rủi ro tương tự, từ nông sản, thực phẩm chế biến cho tới dệt may, da giày hay các mặt hàng gỗ.
Doanh nghiệp chế biến xuất khẩu gỗ đã mạnh dạn đầu tư trong 3 tháng để cho ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn Mỹ nhằm chớp thời cơ ngay khi hàng Trung Quốc chịu quyết định áp thuế. Thế nhưng, cũng trong thời gian qua, điều bất ngờ là giá thị trường này lại giảm đột biến.
Giá xuất khẩu ban đầu hồi tháng 4 là 450 USD/m3 nhưng từ cuối tháng 7 tới nay, giá tụt xuống còn 395 USD/m3, thấp hơn giá thành sản phẩm, giảm xuống hơn 13%. Với giá này, DN rất khó sản xuất, thậm chí còn đứng trước nguy cơ dừng mặt hàng này.
Theo bà Trần Thị Thu Hàn - Phó TGĐ Công ty Cổ phần Woodsland, phía Mỹ có thể chứng minh hàng Trung Quốc đang trung chuyển qua Việt Nam để né thuế, vì có trường hợp cốt gỗ Việt Nam xuất sang Mỹ là cốt Bạch dương, loại cây chỉ có ở Trung Quốc mà không có ở Việt Nam. Đáng chú ý, 6 tháng đầu năm 2017, gỗ dán này nhập khẩu từ Trung Quốc hơn 30.000 m3 nhưng năm nay cùng kỳ như vậy đã nhập khẩu vào Việt Nam 217.000 m3, tăng hơn 6 lần.
Với đạo luật chống lẩn tránh thuế, Mỹ sẽ theo dõi vấn đề này. Doanh nghiệp Việt Nam đứng trước rủi ro bị vạ lây mức thuế từ 10% trở lên. Trong khi đó, thị trường Mỹ hiện chiếm tới gần 43% tổng giá trị kim ngạch xuất khẩu gỗ và lâm sản của Việt Nam (số liệu năm 2017).
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!