Các nhà sản xuất ô tô đang "cầu nguyện" sớm chấm dứt tình trạng thiếu chất bán dẫn đang khiến quá trình phục hồi của họ sau đại dịch COVID-19 bị chậm lại. Tuy nhiên, gần đây đang xuất hiện một nguy cơ khác trong chuỗi cung ứng: Khi sản xuất xe điện gia tăng trong những năm tới, có thể không đủ pin.
Nguồn pin hạn chế đã làm chậm quá trình sản xuất một số mẫu xe điện. CEO Elon Musk của Tesla cho biết pin đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng doanh số của hãng, trong khi CEO Jim Farley của Ford hồi tháng 10 cho biết nguồn cung pin là hạn chế chính đối với việc sản xuất chiếc SUV điện Mustang Mach-E.
Trong khi đó, ngành công nghiệp ô tô có kế hoạch đẩy mạnh sản xuất xe điện, nên có thể dẫn tới việc thiếu hụt pin trở nên phổ biến hơn trên thế giới.
Pin xe điện có thể bị ảnh hưởng khi nhu cầu sử dụng tăng cao trong những năm tới (Ảnh: Business Insider).
Ram Chandrasekaran, người đứng đầu bộ phận vận tải đường bộ tại Wood Mackenzie, cho biết: "Nếu chúng ta học được bất cứ điều gì từ sự thiếu hụt chip, thì đó là bạn không thể phóng đại rủi ro chuỗi cung ứng. Trong ngành công nghiệp ô tô, sự thiếu hụt pin có khả năng đi xuống một con đường khá giống nhau".
Mujeeb Ijaz, người sáng lập kiêm Giám đốc điều hành (CEO) của Our Next Energy, một công ty khởi nghiệp về pin không sử dụng coban hoặc niken, cho biết: "Trung tâm của mối đe dọa là khả năng thâm hụt các vật liệu quan trọng, như niken và coban, được sử dụng trong pin là vật liệu quan trọng cung cấp năng lượng cho nhiều xe điện hiện nay, khi xe điện tăng lên 1% doanh số bán ô tô toàn cầu".
"Đây chính là vấn đề mà các nhà sản xuất xe điện cần phải tìm giải pháp khắc phục", ông Mujeeb Ijaz chia sẻ thêm.
Nguyên nhân khiến pin bị đe dọa xuất phát từ sự bùng nổ xe điện dẫn đến thiếu chuỗi cung ứng nguyên, vật liệu sản xuất (Ảnh: Business Insider).
Trung tâm Nghiên cứu Ô tô có trụ sở tại Đức dự đoán tình trạng thiếu pin sẽ làm giảm sản lượng xe toàn cầu khoảng 4% mỗi năm từ năm 2025 đến năm 2028, đạt đỉnh 5% vào năm 2026. Con số này thấp hơn một chút so với mức chênh lệch sản lượng 7% mà tổ chức này dự đoán rằng cuộc khủng hoảng chip sẽ xảy trong năm nay.
Các nhà sản xuất ô tô không bảo đảm có đủ pin trước thời hạn có thể phải đối mặt với doanh số bán hàng giảm sút. Vào năm 2025, Liên minh châu Âu sẽ bắt đầu phạt các nhà sản xuất ô tô không giảm 15% lượng khí thải CO2 của các mẫu xe mới bán ra so với năm 2021 hoặc mua "điểm" từ các hãng khác.
Tình trạng thiếu pin có thể không làm ảnh hưởng đến người dùng xe điện
Christopher Robinson, giám đốc nghiên cứu tại Lux Research, người tập trung vào giao thông, cho biết ảnh hưởng của sự thiếu hụt pin có khả năng không lan rộng như cuộc khủng hoảng chip.
Robinson nói: "Trong khi tôi nghĩ rằng sự thiếu hụt chip ít nhiều ảnh hưởng đến tất cả mọi người, tôi nghĩ rằng sẽ có một số nhà sản xuất ô tô chuẩn bị cho điều này hơn những nhà sản xuất khác".
Nhiều hãng xe đang đầu tư xây dựng những nhà máy sản xuất pin cho riêng mình, hạn chế phụ thuộc vào nhà cung cấp (Ảnh: Business Insider).
Robinson và Chandrasekaran cho biết Tesla có sự chuẩn bị kỹ càng nhất về nguồn pin ô tô điện. Nhà sản xuất này đã chủ động trong việc đảm bảo nguồn cung cấp pin. Vào năm 2016, Tesla đã hợp tác với Panasonic mở một nhà máy sản xuất pin hợp và hiện đang làm việc độc quyền để giảm bớt sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp.
Chandrasekaran nói về Tesla: "Họ hoàn toàn dẫn đầu về nguồn cung pin. Hiện tại, họ có quyền kiểm soát chuỗi cung ứng pin của mình tốt hơn bất kỳ nhà sản xuất ô tô nào khác".
Các nhà sản xuất ô tô khác đã đi theo sự dẫn đầu của Tesla như General Motors (GM), Ford và Volkswagen, đã chi hàng tỷ USD cho các nhà máy sản xuất pin, thành lập liên doanh với các nhà sản xuất pin và đầu tư vào các công ty khởi nghiệp như QuantumScape và Solid Power, đồng thời đang thử nghiệm các chất hóa học mới.
"Mục tiêu của chúng tôi là loại bỏ rủi ro chuỗi cung ứng và kiểm soát vận mệnh của chính mình khi chúng tôi nhanh chóng mở rộng quy mô sản lượng xe điện", Giám đốc điều hành GM Mary Barra cho biết vào tháng 10.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!