Người tiêu dùng Mỹ dường như đã lường trước rằng lạm phát sẽ trở thành một vấn đề lớn hơn. Kết quả sơ bộ tháng 2 từ Đại học Michigan cho thấy, kỳ vọng lạm phát trong 12 tháng tới đã tăng vọt từ mức 3,3% lên 4,3%.
Điều này là hoàn toàn dễ hiểu khi giá kim loại công nghiệp tại Mỹ trong hai phiên giao dịch đầu tuần tại sàn hàng hóa New York đã tăng mạnh. Nguyên nhân được cho là do mức thuế 25% mà chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra với thép và nhôm nhập khẩu. Thiếu nguồn cung có thể thổi bùng lạm phát trở lại là những vấn đề mà các chuyên gia lo ngại từ động thái đánh thuế này.
Thép và nhôm là hai kim loại có vai trò cấu thành thiết yếu trong rất nhiều ngành từ xây dựng, tới giao thông và cả đóng gói ở Mỹ. Và việc áp thuế thêm, đã nhận nhiều ý kiến trái chiều.
Theo CNBC, cổ phiếu của nhóm sản xuất thép và nhôm đã tăng giá hai phiên liên tiếp. Goldman Sachs đánh giá nhóm này sẽ còn tăng giá khi nguồn cung nội địa khan hiếm sau mức thuế quan mới. Thế nhưng cổ phiếu của các nhóm cần các nguyên liệu này như ô tô giảm mạnh. CEO của hãng sản xuất ô tô lớn thứ hai của Mỹ, Ford, nhận định: thuế mới sẽ tạo ra "rất nhiều chi phí và sự hỗn loạn" trong ngành sản xuất ô tô.
Mức thuế quan lên thép và nhôm có thể khiến chỉ số giá tiêu dùng, thước đo lạm phát chính của Mỹ tăng thêm
Reuters cho rằng, mục tiêu với việc áp thuế quan mới là hỗ trợ các nhà sản xuất kim loại Mỹ đang gặp khó khăn. Nhưng sẽ mất thời gian để mở lại các nhà máy đã đóng cửa và xây mới để bù đắp được lượng hàng nhập khẩu. CEO của Hiệp hội Nhôm Mỹ thừa nhận: "Mỹ không đủ năng lực nấu chảy nhôm cung cấp nguyên liệu đầu vào cần thiết cho ngành công nghiệp đang phát triển này". Và việc xây một nhà máy nung chảy có thể mất thời gian lâu hơn một năm.
Mặc dù cũng có thống kê cho thấy việc áp thuế từ nhiệm kỳ trước của ông Trump đã có xu hướng đầu tư đổ nhiều hơn vào ngành nhôm, thép tại Mỹ. Tuy nhiên, kết quả sản xuất lại không được như kỳ vọng, chưa kể có thể thổi bùng lại lạm phát.
Đặt câu hỏi: Liệu thuế quan có đạt được mục đích? - Trang Bloomberg đưa ra thống kê rằng tới năm 2024, sản lượng ngành thép của Mỹ thấp hơn 1%, nhôm thấp hơn 10% so với năm 2017 - tức là trước đợt đánh thuế đầu tiên của ông Trump. Tờ báo lý giải, các chi phí như nhân công và năng lượng tăng mới gây ra sự suy giảm lâu dài của hai ngành. Ví dụ so sánh ngang với Canada, sản phẩm của họ rẻ hơn Mỹ nhờ sử dụng điện từ thuỷ điện giá rẻ.
Nhật báo phố Wall trích phát biểu của Phó Chủ tịch Hội đồng Thương mại Đối ngoại Quốc gia Mỹ (vốn đại diện cho các công ty lớn): động thái thuế quan mới sẽ gây tổn hại tới chính khả năng cạnh tranh và tăng chi phí của các nhà sản xuất Mỹ. Theo bà Tiffany, việc tăng thuế lên ngành công nghiệp cơ bản mà không có ngoại lệ, sẽ gây gián đoạn nguồn cung cho quá trình mà chính chính quyền coi là để thúc đẩy sản xuất trở lại Mỹ.
Theo báo cáo vừa được công bố ngày 10/2 của Deutsche Bank, mức thuế quan lên thép và nhôm cùng với các mức thuế có qua có lại khác có thể khiến chỉ số giá tiêu dùng, thước đo lạm phát chính của Mỹ tăng thêm 0,4 điểm phần trăm. Và nếu các mức thuế với Canada và Mexico sau 30 ngày có hiệu lực, có thể đẩy lạm phát của nước này vọt lên mốc 3,5%.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!