Thực tế, giá Bitcoin lên xuống không có gì mới lạ. Ngay từ khi Bitcoin đạt mốc kỷ lục vào tháng 12/2020, 23.000 USD, nhiều chuyên gia đầu tư của Mỹ đã dự báo rằng Bitcoin lên giá nhưng sẽ có lúc xuống giá.
"Ai nắm Bitcoin vẫn nên cẩn trọng. Tôi cho rằng đợt điều chỉnh giá sắp tới sẽ khá là khốc liệt, khoảng 20 - 50% giá trị đồng Bitcoin", ông Anthony Scaramucci, chuyên gia đầu tư, cựu Giám đốc truyền thông Nhà Trắng, nhận định.
Vì vậy, khi Bitcoin từ 57.000 USD/Bitcoin giảm xuống còn 45.000 USD, tức là giảm hơn 20%, cho thấy chuyên gia đã dự báo đúng. Sau nhiều năm lên xuống như tàu lượn, Bitcoin đã bắt đầu thể hiện một quỹ đạo dễ đoán hơn. Tuy nhiên, điều thú vị không nằm ở những con số, mà lại là các câu chuyện bên lề.
Sự bấp bênh của Bitcoin
Ngày xửa ngày xưa có một vị vua tên là Midas. Vua Midas có một khả năng diệu kỳ, đó là chạm vào thứ gì, thứ đó biến thành vàng. Chính điều này đã khiến vị vua trở nên vô cùng giàu có, khi có thể biến từ những bông hoa trong vườn cho tới đài phun nước thành vàng óng ánh.
Ngày nảy ngày nay cũng có một vị vua giống như Midas. Ông này không có phép màu giống như câu chuyện thần thoại, nhưng bù lại ông có tài khoản Twitter 48 triệu người theo dõi và rất nhiều trong số đó là những người sẵn sàng chạy theo đổ tiền đầu tư vào những gì vị vua này đưa lên Twitter. Đó là tỷ phú Elon Musk và Bitcoin.
Ngày 23/2, Bitcoin đã rời mốc 58.000 USD, lao dốc xuống còn 45.000 USD. (Ảnh: CNBC)
Ngày 29/1, Elon Musk chỉ thả vỏn vẹn một từ "Bitcoin" trên trang Twitter của mình, ngay lập tức giá trị đồng tiền số này tăng 17% chỉ trong vài phút, một hiện tượng chưa từng có. Elon Musk được coi là vị tỷ phú của những phát minh mang tính tương lai. Chính vì vậy, ông chạm tới thứ gì, ngay lập tức thứ đó được coi là khoản đầu tư khôn ngoan.
Có thể nói trong 1 tháng qua, công ty Tesla của Elon Musk và Bitcoin là đôi bạn thân dù thuộc 2 lĩnh vực không liên quan gì đến nhau. Những ngày qua, khi đồng tiền số này giảm giá, ngay lập tức cổ phiếu công ty xe điện của Tesla cũng lao dốc 5%. Điều này cho thấy, giá trị của đồng Bitcoin phụ thuộc và dễ bị gán ghép với những thứ bên lề như thế nào.
Điều mà nhiều người dự đoán cuối cùng cũng đến, ngày 23/2, Bitcoin đã rời mốc 58.000 USD, lao dốc xuống còn 45.000 USD, tạm thời phanh lại ở đây và "bò" chậm chạp lên mốc 50.000 USD.
Chuyện gì đã xảy ra với Bitcoin - một loại tài sản đang được kỳ vọng sẽ trở thành mỏ vàng kỹ thuật số?
Những phát ngôn tác động tới lên xuống giá gần đây của Bitcoin
Elon Musk
Tỷ phú giàu thứ 2 thế giới Elon Musk là nhân vật có nhiều phát ngôn ảnh hưởng đến thị trường tiền số nhất thời gian qua. Tuy nhiên theo thu thập của Business Insider, giữa Elon Musk với thế giới tiền số có lẽ là một mối quan hệ "yêu ghét không rõ ràng", đặc biệt sau những tweet gần đây:
Tweet 1: "Hành động của Tesla không phản ánh trực tiếp quan điểm của tôi. Ở thời kỳ lãi suất âm này, chỉ kẻ ngốc mới không tìm đến các tài sản khác ngoài tiền mặt. Bitcoin cũng bấp bênh gần bằng tiền mặt, nhưng mà chỉ gần bằng thôi".
Tweet 2: "Giá Bitcoin và Ethereum giờ có vẻ hơi cao quá thì phải".
Trong khi Tesla vừa bỏ 1,5 tỷ USD mua Bitcoin và chấp nhận thanh toán bằng loại tiền số này, những phát ngôn "ngược dòng" kể trên đã phần nào giội nước lạnh lên thị trường tiền số.
Tỷ phú giàu thứ 2 thế giới Elon Musk là nhân vật có nhiều phát ngôn ảnh hưởng đến thị trường tiền số nhất thời gian qua. (Ảnh: AP)
Bill Gates
Không có những phát ngôn quá gây sốc, nhưng nhà đồng sáng lập Microsoft Bill Gates cũng không mấy thiện cảm với tiền kỹ thuật số. Trả lời phỏng vấn gần đây với Bloomberg, ông đánh giá cao những ưu điểm như thuận lợi và chi phí giao dịch thấp của tiền số, nhưng cơn sốt Bitcoin gần đây có thể xem là một tín hiệu đáng ngại.
"Những người như Elon Musk có nhiều tiền và cũng rất sành sỏi về đầu tư, nhưng nếu bạn có ít tiền hơn Elon thì bạn nên cẩn trọng, đừng sa đà vào đó", ông Bill Gates, nhà đồng sáng lập tập đoàn Microsoft, nhấn mạnh.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen
Đáng chú ý sau cùng là tiếng nói từ giới chức quản lý của Mỹ, đại diện là tân Bộ trưởng Bộ Tài chính Janet Yellen. Chia sẻ trong một hội nghị của Thời báo New York, người đứng đầu ngành tài chính Mỹ đã phát đi những cảnh báo quanh cơn sốt Bitcoin hiện nay.
"Tôi không tin rằng Bitcoin là một công cụ thanh toán tốt, mà là một loại tài sản có tính đầu cơ cao, rất dễ bị thao túng vào các giao dịch bất hợp pháp. Cơ chế giao dịch của chúng rất kém hiệu quả và còn tiêu tốn quá nhiều năng lượng", Janet Yellen nhận định.
Cùng với một cảnh báo khác gần đây từ Chủ tịch ECB Christine Lagarde, tuyên bố này cho thấy Bitcoin khó có hy vọng trở thành một công cụ giao dịch hay đầu tư chính thống trong mắt giới chức toàn cầu.
Tính đến tháng 1 năm nay, thế giới có tổng cộng hơn 4.000 các loại tiền số khác nhau, trong đó 1/4 các đồng tiền này đã bị khai tử. Riêng năm 2020, 75 sàn giao dịch tiền số cũng đã bị buộc phải đóng cửa, phần lớn họ biến mất mà không có lý do, cho thấy tiềm ẩn rất nhiều rủi ro với các nhà đầu tư.
Còn với nhà quản lý, sự nở rộ của các các đồng tiền số đang tiềm ẩn nguy cơ như một hình thức cung cấp tài chính của chủ nghĩa khủng bố. Đây cũng chính là chủ đề của phiên điều trần vừa được Ủy ban Tài chính Hạ viện Mỹ tiến hàng hôm thứ Năm tuần qua.
Điều trần về việc tiền số tài trợ cho khủng bố
Các nghị sỹ dẫn bằng chứng cho thấy, các đối tượng cực đoan dẫn đầu trong vụ bạo loạn tại Tòa nhà Quốc hội Mỹ đầu năm nay đã nhận được hỗ trợ tài chính bằng các đồng tiền điện tử. Điều này cho thấy con dao 2 lưỡi khi tiền số có thể vừa là công cụ tài chính thực sự hữu ích, vừa là công cụ nguy hiểm cho những kẻ khủng bố và rửa tiền. Hiện mới chỉ có các quy định đối với sàn giao dịch tiền số, còn với các ví điện tử đang cho phép thanh toán bằng tiền kỹ thuật số lại chưa có quy định rõ ràng. Đây là lỗ hổng lớn cần sửa.
Tin xấu đến dồn dập, hôm thứ Ba tuần qua (23/2), một công ty tiền điện tử và một sàn giao dịch tiền số lớn tại Mỹ đã phải chấp nhận nộp phạt tới 18,5 triệu USD sau một cuộc điều tra kéo dài gần 3 năm liên quan đến việc che đậy các khoản lỗ tài chính lớn.
Thế nhưng trước những tin xấu đó, Bitcoin vẫn sẽ là một tài sản được nhiều người săn đón, đặc biệt là khi có những thông tin như Tesla chấp nhận cho người mua ô tô trả bằng Bitcoin, hay các loại giao dịch khác.
Không phủ nhận Bitcoin là một sản phẩm của công nghệ blockchain, một công nghệ bảo mật bậc nhất hiện nay. Tuy nhiên, việc tăng giá mạnh của đồng tiền này hiện nay khiến không ít người đặt ra câu hỏi: Đâu là giá trị thật của đồng tiền này? Là hàng hóa mà nó có thể quy đổi hay chỉ là sự hưng phấn của số đông người mua tiếp theo?
Giá trị thật hay sự phấn khích đám đông?
COVID-19 đã làm cho nhà hàng Scruffy Duffy's New York thất thu. Chủ nhà hàng, anh Patrick, muốn giao bán lấy đồng Bitcoin. Anh quy đổi tương đương 25 đồng, nhưng những biến động liên tục về giá của Bitcoin đã khiến anh phải đắn đo.
"Ba tuần trước Bitcoin mới có 32.000 USD, tôi đoán giá sẽ đi xuống và tôi sẽ bán dễ hơn, nhưng bất ngờ nó lên tới hơn 42.000. Như vậy thì thiệt quá với nhà hàng như thế này", anh Patrick Hughes, Chủ quán Scruffy Duffy's New York, chia sẻ.
Bitcoin là một tài sản được nhiều người săn đón. (Ảnh: CRYPTOPOTATO)
Bitcoin lên giá nghĩa là anh Patrick sẽ thu về được ít đồng tiền này hơn, chịu rủi ro rớt giá cao hơn. Còn người sở hữu Bitcoin không muốn đổi nó ra giá trị thật. Họ vẫn hy vọng nó tăng giá tiếp. Như vậy, câu chuyện quy đổi giữa Bitcoin và giá trị hàng hóa thật, mà ở đây là một nhà hàng nổi tiếng, đi vào bế tắc.
"Nếu tôi không bán được nhà hàng lấy Bitcoin thì nhiều người cũng sẽ kháo nhau đến ăn thử quán Bitcoin. Thế cũng tốt nhỉ", anh Patrick Hughes nói.
Một nơi từng được kỳ vọng trở thành trung tâm giao dịch Bitcoin thật đầu tiên và lớn nhất thế giới, nghĩa là nơi có trách nhiệm với mọi giao dịch mua bán và kiểm soát biến động giá, 8 năm sau, ước vọng sánh vai ngay cạnh sàn chứng khoán phố Wall tan biến. Những người từng chứng kiến sự ra mắt ý tưởng cũng không biết giờ nó ở đâu.
"Hồi đó tôi cũng được mời dự, tầm gần 10 năm rồi. Họ định mở sàn giao dịch cơ học đầu tiên dành cho Bitcoin và tiền số. Thế rồi nó cũng biến đi đâu mất theo những biến động về giá", ông Peter Tuchman, Giao dịch viên Sàn chứng khoán New York, cho biết.
Ông Peter không "chơi" Bitcoin nhưng dành cả đời làm tư vấn đầu tư tài chính. Theo ông, nhiều người chạy theo số đông để đầu tư vào Bitcoin nhưng không hề có kiến thức về đồng tiền này. Với ông, như vậy là "ném tiền thật qua cửa sổ ảo".
"Nếu anh mua vì tin vào câu chuyện của nó, nếu anh có tiền chấp nhận rủi ro, tôi chúc anh may mắn. Nhưng giống như đầu tư vào Gamestop trước kia, rất nhiều người không chịu học. Họ không có kiến thức về thị trường. Họ coi mạng xã hội là nhà tư vấn. Nó giống như anh ốm, anh đọc trên mạng để tự chữa ấy. Không, phải đến bác sĩ", ông Peter Tuchman nói.
Những người ủng hộ đồng Bitcoin nói riêng, tiền số nói chung tin rằng đây sẽ là những phương thức thanh toán của tương lai, nghĩa là sẽ thay thế cho các đồng tiền hiện tại. Thế nhưng vẫn còn những câu hỏi lớn chưa được giải đáp như: Nếu phải quy đổi ra giá trị hàng hóa thì sẽ là bao nhiêu? Ai là người quyết định? Và quan trọng hơn là điều gì giúp đảm bảo trong giá trị của các loại tiền này?
“Tàu lượn” Bitcoin cắm đầu lao dốc VTV.vn - Sự lên xuống giá của đồng Bitcoin không chỉ khiến những nhà đầu tư nhỏ lẻ, mà cả các nhà đầu tư lớn và người có chuyên môn cao đau đầu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!