Thay đổi quy trình thanh toán trên thị trường chứng khoán cho các nhà đầu tư nước ngoài là một trong những tiêu chí hàng đầu các tổ chức quản lý chỉ số là MSCI và FTSE xem xét để nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi, từ đó có thể thu hút thêm hàng trăm triệu USD dòng tiền ngoại đầu tư mới. Tuy nhiên, hiện đây vẫn là một điểm nghẽn.
Hiện tại, để có thể mua được cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam, nhà đầu tư nước ngoài sẽ phải chuyển đổi 100% tiền ngoại tệ của họ sang tiền VND và đưa vào tài khoản chứng khoán. Sau đó khi đặt lệnh, dù khớp hay không khớp, rất có thể họ vẫn gặp rủi ro về tỷ giá hối đoái trong ngày.
Một tháng qua, tổng giá trị mua/bán trung bình một ngày của khối này khoảng 3.000 tỷ đồng, chỉ cần tỷ giá giảm 1 đồng, số tiền giảm đi tương ứng là 10 tỷ đồng. Để thay đổi tình trạng này, các công ty chứng khoán cho rằng, cần cơ chế để họ bảo lãnh cho nhà đầu tư nước ngoài khi đặt lệnh.
Để sớm được nâng hạng thị trường, Việt Nam cần đáp ứng đến tiêu chuẩn quốc tế. (Ảnh minh họa - Ảnh: NLĐ)
"Ngay khi lệnh khớp, các quá trình quy đổi ngoại tệ và thanh toán tiền vào tài khoản công ty chứng khoán phải thực hiện đồng thời, chứ không chậm trễ triển khai T1, T2 mà sẽ thanh toán ngay khi lệnh được khớp", ông Đỗ Bảo Ngọc, Phó Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán Kiến Thiết, cho biết.
Tuy nhiên làm sao để đảm bảo sau khi lệnh khớp nhà đầu tư nước ngoài sẽ chuyển đầy đủ tiền, nhất là sau khi mua xong giá giảm dẫn đến thua lỗ và làm sao để công bằng với nhà đầu tư trong nước, khi họ vẫn phải đảm bảo đủ tiền trong tài khoản mới được mua cổ phiếu. Theo các thành viên thị trường, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cần quy định mức ký quỹ tối đa.
"Các công ty chứng khoán có thể áp dụng và tự quyết định tỷ lệ ký quỹ với một nhà đầu tư, như vậy nó tương đồng với nghiệp vụ cho vay margin tại công ty chứng khoán, có thể đánh giá các tài sản đảm bảo của khách hàng và tín dụng cá nhân", ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc phân tích Công ty Chứng khoán Yuanta, cho hay.
Để phòng ngừa rủi ro, các công ty chứng khoán cần có các quỹ dự phòng. Đây cũng là giải pháp hướng đến những quy chuẩn toàn cầu.
"Nếu cách làm quyết liệt hơn, mạnh dạn hơn như thế, thậm chí chúng ta tiến tới bỏ ký quỹ, có những biện pháp phòng chống rủi ro, cần có lộ trình tiến tới giao dịch T+0, thì việc nâng hạng của chúng ta còn thuận lợi hơn", ông Cấn Văn Lực, Kinh tế trưởng Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, nhận định.
Dự kiến hệ thống giao dịch mới KRX sẽ chính thức đi vào vận hành trong năm nay. Việc đáp ứng các tiêu chí về mặt công nghệ, về mặt kỹ thuật là không khó. Để sớm được nâng hạng thị trường, Việt Nam cần đáp ứng đến tiêu chuẩn quốc tế.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!