Kết quả thử nghiệm thu nhập cơ bản không lý tưởng như chuyên gia kỳ vong. (Ảnh: Vesa Moilanen)
Trong những năm gần đây, "thu nhập cơ bản" - mô hình trợ cấp một khoản tiền như nhau cho tất cả người dân, không phân biệt nghề nghiệp hay điều kiện sống đang nổi lên như một trong các ý tưởng đáng chú ý nhất và hồi năm 2017, Phần Lan đã là quốc gia đi tiên phong thử nghiệm mô hình này. Tuy nhiên sau khoảng 2 năm thử nghiệm, mọi thứ dường như đã không giống với các dự kiến ban đầu.
Tháng 1/2017, chương trình thử nghiệm mang tính tiên phong về thu nhập cơ bản đã được giới chức Phần Lan bật đèn xanh. Khoảng 2.000 người thất nghiệp được lựa chọn ngẫu nhiên, sẽ được nhận con số tiền khoảng 540 USD mỗi tháng, không kèm điều kiện gì và vẫn tiếp tục ngay cả khi đã tìm được việc làm.
Các nhà nghiên cứu chờ đợi, lần đầu tiên thử nghiệm trên quy mô lớn sẽ giúp đo đếm được hiệu quả của mô hình được kỳ vọng này.
Tuy nhiên, sau 2 năm thử nghiệm, mọi thứ dường như đã đi chệch khỏi dự đoán của các nhà khoa học. So với nhóm đối chứng, những người được nhận trợ cấp chỉ làm việc nhiều hơn khoảng nửa ngày trên 1 năm, nghĩa là khoản thu nhập không có nhiều ý nghĩa trong cải thiện tỷ lệ thất nghiệp.
Mặc dù vậy, một yếu tố khá quan trọng khác được đánh giá là các ảnh hưởng về tinh thần với người thử nghiệm lại đi lên. Nhóm thử nghiệm có mức độ căng thẳng thấp hơn và tập trung tốt hơn khi làm việc. Nhiều người tỏ ra lạc quan về các ích lợi của chương trình này.
Phải tới năm 2020, các nhà nghiên cứu mới đưa ra báo cáo chi tiết về chương trình này, giúp giải đáp các kết quả thu được. Tuy nhiên, đây rõ ràng là chưa đủ để chính phủ Phần Lan gia hạn chương trình thu nhập cơ bản, và nước này đang chuyển sang các ý tưởng mới nhằm mục tiêu cải cách tình trạng thất nghiệp
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!