Với gần 25 triệu người, Thượng Hải (Trung Quốc) là đô thị đông đúc nhất của quốc gia đông dân nhất thế giới. Tuy nhiên, tình trạng giảm dân số liên tiếp đang làm chính quyền thành phố lo ngại
Xét về dân số, thống kê năm ngoái cho thấy trung tâm kinh tế này có khoảng 24,76 triệu người, giảm 135.400 người so với năm 2021. Nếu tính từ năm 2015, đây là lần thứ ba, dân số của thành phố này giảm.
Ở góc độ lực lượng lao động, năm ngoái, Thượng Hải đã mất hơn 257.000 lao động nhập cư. Giáo sư Peng Xizhe, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách Dân số và Phát triển tại Đại học Fudan cho biết chủ yếu sự suy giảm này là suy giảm lao động nhập cư do tác động của các biện pháp phong tỏa chống dịch. Lĩnh vực dịch vụ, gồm du lịch, nhà hàng, khách sạn… bị đình trệ, thải loại người lao động cũng khiến làn sóng nhập cư vào Thượng Hải giảm đi.
Dịch COVID-19 đã tác động không nhỏ đến lực lượng lao động tại Thượng Hải
Năm 2015, dân số Thượng Hải giảm lần đầu tiên sau 4 thập kỷ do mất 150.000 lao động nhập cư. Các nhà nhân khẩu học và nhà phân tích chủ yếu cho rằng điều này là do những thay đổi về cấu trúc trong nền kinh tế của thành phố khi lĩnh vực sản xuất sử dụng nhiều lao động bị thu hẹp trong khi các lĩnh vực khác như công nghệ cao và dịch vụ tăng trưởng mạnh.
Mặc dù hiện nay, lĩnh vực dịch vụ ở Thượng Hải bắt đầu hút lao động trở lại, tuy nhiên, Giáo sư Peng Xizhe vẫn cảnh báo rằng xu hướng sụt giảm lao động ở Thượng Hải sẽ tiếp tục bởi những người trẻ trong độ tuổi lao động có nhiều lựa chọn hơn ở những nơi khác trên đất nước Trung Quốc.
"Các siêu đô thị luôn hấp dẫn giới trẻ, nhưng giờ đây họ có nhiều sự lựa chọn hơn. Và các thành phố mới nổi ở miền trung và miền tây không hề thua kém trong khi chi phí sinh hoạt thấp hơn", Giáo sư Peng Xizhe nói.
Vấn đề thiếu hụt thêm nghiêm trọng, đáng lo ngại khi tỷ lệ sinh thấp của dân địa phương giảm làm cho dân số trở nên già đi nhanh chóng. Hiện những người từ 65 tuổi trở lên chiếm 18,7% tổng dân số Thượng Hải, cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn quốc là 14,9%.
Chính quyền Thượng Hải cho biết tỷ lệ sinh thấp của thành phố là nguyên nhân cơ bản tác động nhiều đến sự suy giảm dân số.
So sánh tổng số sinh và tử vong, Thượng Hải chứng kiến mức giảm tự nhiên là 1,6 người trên 1.000 người – cao hơn nhiều so với mức trung bình trên toàn Trung Quốc là 0,6 người trên 1.000 người.
Từ năm 2021, chính quyền Trung Quốc nói chung và Thượng Hải nói riêng đều đã nới lỏng các biện pháp kiểm soát dân số, cho phép người dân có thể sinh ba con. Đồng thời, đưa ra các biện pháp khuyến khích như kéo dài thời gian nghỉ phép của cha mẹ. Tuy nhiên, hầu hết những người trong độ tuổi sinh đẻ vẫn chọn chỉ sinh một con. Theo kết quả điều tra xã hội học của Thượng Hải, có tới 60% người dân sống ở Thượng Hải chỉ muốn có một hoặc không có con.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!