"Trái tim" bị tổn thương
"Trái tim thị trường chứng khoán Việt Nam là HOSE đang thương tổn trong 3 tháng qua. Hệ thống giao dịch của HOSE thường xuyên diễn ra hàng ngày tình trạng đơ, nghẽn lệnh chứng khoán, có thời điểm nhà đầu tư không thể biết quan hệ cung cầu trong giao dịch chứng khoán hoặc không thể mua, bán chứng khoán… đã làm ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của nhà đầu tư và uy tín của thị trường chứng khoán Việt Nam với giới đầu tư quốc tế", văn bản đề xuất của VAFI gửi Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có viết.
Theo VAFI, điều này thể hiện năng lực quản trị điều hành HOSE rất yếu kém. Đã 20 năm vận hành hệ thống giao dịch hiện hành mà không làm chủ được công nghệ vận hành. VAFI nhấn mạnh sự yếu kém này không phải bây giờ mới lộ rõ mà trong mấy năm qua đã có vài trường hợp nghiêm trọng bị sập sàn chứng khoán nhưng sau đó không có các giải pháp khắc phục hữu hiệu.
VAFI nhấn mạnh việc tắc chứng khoán thời gian qua xuất phát từ quản trị yếu kém
VAFI cũng cho rằng sự yếu kém năng lực quản trị HOSE còn thể hiện khi dự án làm hệ thống giao dịch mới triển khai từ 2012 nhưng đến nay vẫn chưa xong và không biết chắc chắn rằng bao giờ mới hoàn thành.
"Gần 10 năm trời mà không hoàn thành 1 dự án phần mềm không có gì là phức tạp lắm trong khi thông thường chỉ mất vài năm", VAFI viết trong văn bản đề xuất.
Để xảy ra tình trạng trên, theo VAFI là do công tác bổ nhiệm nhân sự 1 số chức danh chủ chốt trong Ban Điều hành HOSE và Hội đồng quản trị không đạt yêu cầu.
Đề xuất thay lãnh đạo HOSE bằng chuyên gia nước ngoài
Và để "trái tim" của thị trường chứng khoán Việt Nam không còn bị tổn thương, VAFI đưa ra 3 đề xuất.
Thứ nhất, thuê nhân sự giỏi nước ngoài, những người đã có nhiều kinh nghiệm và thành tích trong quản lý vận hành các Sở giao dịch nổi tiếng trên thế giời làm Tổng Giám đốc, Phó TGĐ phụ trách IT, giám sát thị trường tại Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam. Những người này cũng phải có khả năng kiêm nhiệm các chức danh quản lý chủ chốt tại HOSE.
"Chi phí thuê những nhân sự này không nhiều so với doanh thu hoạt động của HoSE. VAFI, các công ty chứng khoán, các nhà đầu tư nước ngoài sẵn sàng giúp Bộ Tài chính tìm kiếm và lựa chọn nhân sự nếu được yêu cầu", đề xuất của VAFI khẳng định.
Thứ hai, VAFI đề xuất Bộ Tài chính xem xét không bổ nhiệm lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hay các cơ quan trong Bộ vào các chức danh chủ chốt trong HĐQT, ban điều hành của các sở giao dịch, Trung tâm Lưu ký Chứng khoán như trước kia và hiện nay. Theo VAFI, cần có sự tách bạch rõ ràng giữa quản lý hành chính Nhà nước và quản trị doanh nghiệp.
VAFI đề xuất thay lãnh đạo HOSE bằng chuyên gia nước ngoài
Cuối cùng, nên nhanh chóng cổ phần hóa Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam và Tổng công ty Lưu ký Chứng khoán để các đơn vị này có năng lực quản trị ngang tầm các nước trong khu vực. Theo VAFI, Luật Chứng khoán mới đã cho phép cổ phần hóa Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam và Tổng công ty Lưu ký chứng khoán.
VAFI đề xuất Bộ Tài chính lựa chọn một sở giao dịch chứng khoán nước ngoài có danh tiếng tại các thị trường phát triển nhất làm cổ đông chiến lược. Cổ đông này sẽ có trách nhiệm chuyển giao công nghệ quản lý, đào tạo nhân sự.
HĐQT của sở giao dịch phải có đại diện của Nhà nước, đối tác chiến lược, giới đầu tư và công ty chứng khoán. Sở giao dịch và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán nếu cổ phần hóa phải hoạt động công khai, minh bạch như doanh nghiệp niêm yết và phải độc lập, thật sự tách rời Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán nhà nước nhưng vẫn chịu sự quản lý giám sát đặc biệt.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!