CNN trích đánh giá của một số chuyên gia cho rằng lượng nhà tồn kho tại Trung Quốc hiện có thể lên tới hơn 30 triệu căn, tương đương với nơi ở của khoảng 80 triệu người. Ngoài ra, khoảng 100 triệu căn nhà khác đã được mua, nhưng hiện cũng không có người ở.
Bất động sản hiện chiếm gần 1/3 GDP của Trung Quốc. (Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg)
Đây được xem là hệ quả của việc các doanh nghiệp như Evergrande liên tục đi vay để xây các dự án mới và bán nhà cho người dân từ khi chưa hoàn tất dự án. Việc này để lại nhiều rủi ro tiềm tàng cho nền kinh tế nước này, trong bối cảnh bất động sản hiện chiếm gần 1/3 GDP của Trung Quốc.
Theo Mark Williams, nhà kinh tế trưởng khu vực châu Á tại Capital Economics, tỷ trọng sản lượng kinh tế liên quan đến xây dựng và các hoạt động ngành bất động sản "cao hơn nhiều so với các nền kinh tế lớn khác".
Trong nhiều thập kỷ, điều đó đã giúp Bắc Kinh duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng. Tuy nhiên trong nhiều năm, giới phân tích đã đặt câu hỏi: "Liệu động cơ tăng trưởng đó có đang tạo ra một quả bom hẹn giờ cho nền kinh tế lớn thứ hai thế giới hay không?". Nghi ngờ này một phần bởi khoản nợ khổng lồ mà nhiều nhà phát triển bất động sản đã phải gánh cho các dự án của họ.
Hiện Evergrande là doanh nghiệp bất động sản nợ nhiều nhất Trung Quốc, với khoản nợ hơn 300 tỷ USD. Tuy nhiên, theo Christina Zhu, nhà kinh tế học tại Moody's Analytics, Evergrande không phải là doanh nghiệp duy nhất gặp khó khăn.
Những ngày qua, một loạt doanh nghiệp khác trong ngành cũng đã để lộ các vấn đề về dòng tiền của họ khi yêu cầu các bên cho vay gia hạn thêm thời gian để trả nợ hoặc cảnh báo về khả năng vỡ nợ.
Trong một báo cáo gần đây, Christina Zhu cho biết 12 công ty bất động sản Trung Quốc đã vỡ nợ khi thanh toán trái phiếu với tổng trị giá khoảng 19,2 tỷ Nhân dân tệ (gần 3 tỷ USD) trong nửa đầu năm.
Williams nhận định: "Nhu cầu bất động sản nhà ở tại Trung Quốc đang bước vào thời kỳ suy giảm liên tục. Đây là gốc rễ dẫn đến khủng hoảng của Evergrande và các nhà phát triển bất động sản khác có đòn bẩy tài chính cao khác".
Bên cạnh đó là vấn đề liên quan đến các bất động sản dang dở. Khoảng 90% các dự án ở Trung Quốc được bán trước khi hoàn thành. Như vậy, chủ dự án gặp bất kỳ khó khăn nào cũng đều ảnh hưởng trực tiếp đến người mua.
"Điều này đòi hỏi các nhà chức trách phải có một động lực mạnh mẽ để đảm bảo rằng các dự án đang xây dựng sẽ được hoàn thành khi chủ đầu tư vỡ nợ được tái cấu trúc", Williams nói.
Phân tích mới đây của Bank of America cho thấy, Evergrande có khoảng 200.000 căn nhà đã bán, nhưng chưa bàn giao cho người mua. Điều này càng làm trầm trọng thêm lo ngại rằng người mua nhà có thể trắng tay khi quả bom nợ này phát nổ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!