Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi: Khai thông vốn nghìn tỷ cho nông sản xuất khẩu

Quốc hội vừa thông qua Luật Thuế giá trị gia tăng (VAT) sửa đổi chính thức cho phép doanh nghiệp nông sản được khấu trừ thuế đầu vào. Quyết sách nhân văn này hứa hẹn giải phóng hàng nghìn tỷ đồng "vốn chôn", tạo nên một cú hích lịch sử, nhẹ nhàng nâng đỡ ngành nông nghiệp xuất khẩu Việt nam tăng tốc.

Khơi thông dòng vốn nghìn tỷ, tiếp sức cho nông sản xuất khẩu

Việc quốc hội chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng vào ngày 11/12/2025 được xem là một bước tiến quan trọng, mang lại sự hỗ trợ kịp thời cho ngành nông nghiệp xuất khẩu.

Điểm nhấn mang tính đột phá nhất chính là việc đưa các mặt hàng nông sản, thủy sản sơ chế hoặc chưa chế biến vào diện không phải kê khai, tính nộp VAT đầu ra, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Điều chỉnh này đã hiện thực hóa mong muốn lâu nay của cộng đồng doanh nghiệp: cho phép các doanh nghiệp sản xuất, chế biến và kinh doanh nông sản được khấu trừ toàn bộ số VAT đầu vào đã phát sinh trong quá trình thu mua, chế biến.

Thực tế cho thấy, trước đây, cơ chế không cho phép khấu trừ thuế VAT đầu vào đã khiến hàng nghìn tỷ đồng tiền thuế của doanh nghiệp bị "nghẽn" lại, gây ra tình trạng "vốn chôn" trong các doanh nghiệp chế biến nông sản, ảnh hưởng nghiêm trọng đến dòng tiền và khả năng tái đầu tư. Ước tính, số vốn bị kẹt trong thuế VAT không được khấu trừ của toàn ngành lên đến hàng nghìn tỷ đồng, làm giảm đáng kể nguồn vốn lưu động và năng lực cạnh tranh của hàng nông sản Việt nam trên thị trường quốc tế.

Đánh giá về tác động tích cực của luật mới, chuyên gia kinh tế, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh nhận định, đây là một quyết sách lịch sử, thể hiện sự lắng nghe và điều chỉnh chính sách kịp thời của Chính phủ và Quốc hội. Việc cho khấu trừ VAT đầu vào không chỉ là việc trả lại tiền cho doanh nghiệp, mà còn là một cơ chế tài chính giúp ngành nông nghiệp Việt nam tăng tốc ngay lập tức. Hàng nghìn tỷ đồng được giải phóng sẽ trở thành vốn lưu động, vốn đầu tư vào công nghệ chế biến sâu, nâng cao chất lượng sản phẩm và giúp nông sản Việt nam vững vàng cạnh tranh hơn trên các thị trường khó tính như EU và Mỹ, nơi có những tiêu chuẩn ngày càng khắt khe về truy xuất nguồn gốc và phát triển bền vững.

Về phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Lượng, chủ một công ty xuất nhập khẩu thủy sản tại Cần Thơ chia sẻ: "Khoảng 10 - 15% vốn của công ty chúng tôi luôn bị "chôn" trong khoản VAT đầu vào không được hoàn hoặc khấu trừ. Khi luật mới có hiệu lực vào năm 2026, chúng tôi sẽ có thêm hàng chục tỷ đồng để mua sắm máy móc hiện đại, tăng cường hệ thống truy xuất nguồn gốc, xây dựng chuỗi liên kết và mở rộng vùng nguyên liệu theo tiêu chuẩn quốc tế. Đây chính là đòn bẩy lớn nhất mà doanh nghiệp xuất khẩu mong chờ, giúp chúng tôi tự tin thực hiện các hợp đồng lớn và dài hạn với đối tác nước ngoài.

Đơn giản hóa thủ tục hoàn thuế và hỗ trợ hộ kinh doanh

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, không chỉ tháo gỡ khó khăn cho ngành nông nghiệp, Luật Thuế giá trị gia tăng sửa đổi sửa đổi còn giải quyết triệt để các vướng mắc về hoàn thuế, vốn là vấn đề gây nhiều băn khoăn trong cộng đồng doanh nghiệp nói chung. Quốc hội đã quyết định bãi bỏ khoản 3 điều 12 và điểm c khoản 9 điều 15 của luật, là những điều kiện từng gây tranh cãi và rào cản hành chính.

Các điều kiện bị bãi bỏ này trước đây đã gây khó khăn, kéo dài thời gian và quy trình xét hoàn thuế, ảnh hưởng tiêu cực đến dòng tiền, đặc biệt cho các doanh nghiệp có dự án đầu tư lớn và các dự án xuất khẩu. Việc bãi bỏ giúp thủ tục hoàn thuế trở nên thông thoáng, minh bạch và nhanh chóng hơn, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Việc sửa đổi này được thực hiện theo tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW cho thấy sự quyết tâm của Chính phủ trong việc cải cách thủ tục hành chính và hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, đặc biệt trong bối cảnh phục hồi kinh tế.

Điểm sáng khác của Luật VAT sửa đổi là sự hỗ trợ trực tiếp dành cho hàng triệu hộ, cá nhân kinh doanh, góp phần thúc đẩy kinh tế vi mô. Quốc hội đã thông qua quyết định nâng ngưỡng doanh thu không phải chịu thuế VAT lên 500 triệu đồng mỗi năm, giúp giảm gánh nặng thủ tục và thuế cho các cơ sở kinh doanh nhỏ. Bà Quách Thúy Hà, chủ một cửa hàng tạp hóa nhỏ trên phố Nghĩa Tân (Hà Nội) bày tỏ sự phấn khởi: "Việc nâng ngưỡng lên 500 triệu đồng là một sự hỗ trợ rất lớn cho những người kinh doanh nhỏ như chúng tôi, giúp giảm bớt gánh nặng về thủ tục hành chính, tính toán sổ sách và nghĩa vụ thuế. Quan trọng hơn, nó tạo thêm dư địa tích lũy vốn để chúng tôi mở rộng quy mô kinh doanh hoặc chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp nhỏ, giúp kinh tế gia đình phát triển bền vững hơn".

Trao đổi nhanh với phóng viên, lãnh đạo Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho hay, cơ quan này đang chuẩn bị đầy đủ các điều kiện cần thiết, bao gồm nghị định, thông tư hướng dẫn chi tiết và chương trình phần mềm hóa đơn điện tử để đảm bảo Luật Thuế giá trị gia tăng có hiệu lực đúng thời điểm từ 1/1/2026, giúp quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ, không gây gián đoạn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân./.