Mạnh tay xử phạt tài xế che biển số, dùng điện thoại

Xem thường tính mạng khi dùng điện thoại khi đang lái xe

Tại Hà Nội, trên các trục đường như Hồ Tùng Mậu, Xuân Thủy, Nguyễn Xiển…, lực lượng chức năng thường xuyên ghi nhận người điều khiển xe máy, tài xế xe công nghệ "một tay lái xe, một tay cầm điện thoại". Chỉ trong 3 ngày trung tuần tháng 11, Cảnh sát giao thông toàn thành phố đã xử lý 368 trường hợp vi phạm, trong đó có 164 trường hợp dùng tay sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện, tạm giữ 55 phương tiện, số tiền xử phạt ước tính hơn 1 tỷ đồng. Những con số này cho thấy đây là thói quen xấu đã phổ biến, chứ không phải vài trường hợp cá biệt.

Khi bị dừng xe kiểm tra, không ít người vi phạm tìm mọi lý do để biện minh: tranh thủ lúc dừng đèn đỏ, có "việc riêng quan trọng", "mới đi tuyến đường này nên phải mở điện thoại xem bản đồ". Ai cũng biết nguy hiểm, nhưng vẫn chấp nhận "đánh cược" với an toàn.

Thực tế cho thấy cái giá phải trả không dừng ở biên bản xử phạt. Tháng 10/2024, một tài xế container mải xem iPad đã mất tập trung, lạc tay lái, tông vào dải phân cách rồi lao vào nhà dân bên đường, phương tiện hư hỏng nặng, tài xế tử vong trong cabin. Một trường hợp khác, người bố chở con nhỏ bằng xe máy, khi có cuộc gọi đến đã dùng một tay điều khiển xe, tay còn lại nghe điện thoại, rẽ trái và tông vào xe tải cùng chiều, khiến con gái tử vong, bản thân bị thương nặng. Hai vụ việc khác nhau nhưng đều bắt đầu từ vài giây sử dụng điện thoại khi đang lái xe.

Trung tá Nguyễn Việt Anh, Cán bộ Đội 7, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an Thành phố Hà Nội, nhận định: "Các lý do mà người điều khiển phương tiện sử dụng điện thoại di động khi chúng tôi kiểm tra thì họ thường đưa ra lý do là chủ quan, 2 là do công việc đột xuất. Nhưng họ lại không nghĩ đến yếu tố mà sử dụng điện thoại trong khi điều khiển xe là nguy cơ tiềm ẩn xảy ra tai nạn xe nó gây nên mất tập trung, thiếu quan sát và là một trong những nguyên nhân để xảy ra tai nạn." Vấn đề không nằm ở thiếu thông tin, mà ở thái độ chủ quan ngay trên tay lái.

Camera AI nhận diện vi phạm, xây dựng văn hóa giao thông an toàn

Nghị định 168/2024/NĐ-CP quy định rõ: người điều khiển phương tiện dùng tay cầm và sử dụng điện thoại khi đang di chuyển trên đường là hành vi bị nghiêm cấm. Theo Trung tá Nguyễn Việt Anh, đối với ô tô, mức phạt từ 4 đến 6 triệu đồng; đối với mô tô, xe gắn máy, mức phạt từ 800 nghìn đến 1 triệu đồng. Trường hợp gây tai nạn nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt tù lên tới 15 năm. Cùng với đó, người vi phạm còn có thể bị áp dụng mức phạt tiền cao hơn và bị trừ điểm giấy phép lái xe theo quy định.

Luật sư Nguyễn Gia Mạnh, Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội, nhấn mạnh: "Khi tham gia giao thông, người dân cần phải chấp hành nghiêm những quy định của pháp luật liên quan tới giao thông đường bộ. Thứ 2 là chú ý quan sát, tập trung và tránh sử dụng những phương tiện điện tử dễ bị sao nhãng và giảm thiểu nguy cơ tai nạn giao thông".

Song song với lỗi dùng điện thoại, hệ thống camera AI trên các tuyến còn ghi nhận nhiều trường hợp che, dán, làm mờ biển số để "né" giám sát. Trong tối và đêm 14/11, Phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội đã xử lý 116 trường hợp vi phạm, tổng số tiền phạt khoảng 336,6 triệu đồng, tạm giữ 19 phương tiện, trừ điểm giấy phép lái xe 79 trường hợp. Trong đó có 74 trường hợp mô tô vi phạm liên quan đến biển số và 42 trường hợp điều khiển mô tô sử dụng điện thoại khi đang di chuyển. Việc siết xử lý tập trung vào cả hai nhóm hành vi: che biển số và dùng điện thoại khi lái xe.

Tại Đồng Nai, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh tiếp nhận đoạn clip ghi lại cảnh tài xế điều khiển xe khách biển số 51B-258.xx vừa lái xe vừa bấm điện thoại trên Quốc lộ 1. Trạm Cảnh sát giao thông Suối Tre đã xác minh, mời tài xế lên làm việc, lập biên bản và xử lý theo quy định. Thượng tá Nguyễn Đức Sơn, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Đồng Nai, cho biết lực lượng đã áp dụng đồng bộ nhiều biện pháp từ tuyên truyền, tuần tra kiểm soát đến sử dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại để phát hiện, xử lý vi phạm.

Khi hệ thống camera AI ngày càng phủ rộng, hành vi che biển số hay dùng điện thoại khi lái xe sẽ khó qua mắt lực lượng chức năng. Tuy nhiên, công nghệ và chế tài chỉ là điều kiện cần. Điều kiện đủ để kéo giảm tai nạn vẫn là xây dựng văn hóa giao thông an toàn, trong đó mỗi công dân tự giác không sử dụng điện thoại khi điều khiển phương tiện, không che, dán biển số và tôn trọng quy định pháp luật. Mỗi cuộc gọi, tin nhắn đều có thể chờ thêm vài phút; còn một quyết định chủ quan cầm điện thoại khi đang lái xe có thể đánh đổi bằng cả tương lai của chính mình và người xung quanh.