Cuốn sách này được Einstein viết cho đại chúng, ra mắt đầu năm 1917, ngay say đó được dịch sang tiếng Anh (1920), tiếng Pháp (1921), tiếng Ý (1921), tiếng Nhật (1921)... Bản tiếng Việt lần đầu tiên được xuất bản năm 2014 - sau cuộc “lệch giờ trăm năm”,và lần thứ hai vào tháng 10/2015. Tác giả sưu tầm, chuyển ngữ và viết lời dẫn nhập là Tiến sĩ Nguyễn Xuân Xanh, một dịch giả nổi tiếng với mảng sách khoa học. Ông cũng đã từng viết cuốn chân dung về Einstein, đạt Huy chương Vàng Sách hay 2008 và được nhiều bạn đọc yêu mến. Nguyễn Xuân Xanh dịch cuốn sách này với mong muốn cuốn sách sẽ truyền cảm hứng đến bạn đọc, nhất là các bạn trẻ, như nó đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên thế giới, từ học sinh đến người lớn, từ Tây sang Đông. Một Tân thế giới đang nằm trong tay các bạn để khám phá. Hiểu được vũ trụ, con người cũng sẽ hiểu được cái tôi trong cái nôi kỳ quan của mình mà sự tồn tại của trái đất và bản thân là một ân huệ kỳ diệu trong nó.
Ngày 4/11/1915 đã đi vào lịch sử khoa học khi tại Berlin (Đức), Albert Einstein trình bày trước Hàn lâm viện Khoa học Phổ thuyết tương đối rộng của ông. Năm 2015, khi cuốn sách này bằng tiếng Việt được tái bản lần thứ 1, chính là thời điểm đánh dấu 100 năm Thuyết tương đối rộng. Thuyết tương đối rộng của Einstein là nền tảng của một lý thuyết của vũ trụ học trong thế kỷ 20 về nguồn gốc, cấu trúc và sự tiến hóa của vũ trụ. Cùng với nó, các ngành thiên văn học và vật lý thiên văn dựa trên quan sát cũng phát triển song song chưa từng thấy như những minh họa đẹp mắt. Thuyết tương đối rộng có những hệ lụy sâu rộng, nó truyền cảm hứng cho các nhà khoa học giả tưởng, cũng như chạm đến những vấn đề triết học và tôn giáo ở chiều sâu. Theo thuyết tương đối rộng, lực hấp dẫn ngày xưa, nay không còn là một lực nữa, mà là độ cong của không – thời gian. Không gian và thời gian mà chúng ta sống và các vật thể chuyển động trong đó cũng không còn là cố định hay tuyệt đối, như Newton quan niệm.
Thuyết tương đối hẹp xét về mặt toán học không có gì phức tạp, các em học sinh trung học đều có thể thực hiện các phép toán đó. Cái khó chính là cái nhìn, là quan điểm có tính triết học về thế giới ở cấp vĩ mô, thoát khỏi cái nhìn bằng giác quan thường nghiệm của con người.
Einstein cũng đã từng tâm sự với con trai 9 tuổi của mình: Nếu một con bọ bò dọc trên cành cây cong, nó không biết rằng cành cây bị cong. Bố có diễm phúc nhận ra điều mà con bọ đã không thấy.
Trong cuốn sách này, những khái niệm như Ý nghĩa vật lý của các định lý hình học, Hệ thống tọa độ, Nguyên lý tương đối, Trường hấp dẫn… được viết một cách rành mạch, rõ ràng, mang tính đại chúng như chính tiêu đề của cuốn sách.
Cuốn sách sẽ đem lại nhiều cảm hứng cho các bạn trẻ yêu khoa học, cũng như Jerome Friedman trong cuốn "Con đường đến Giải Nobel" đã từng viết: Tôi cũng có ít nhiều quan tâm đến khoa học và tôi chỉ quan tâm mạnh mẽ đến vật lý khi tôi học năm thứ tư ở trường trung học phổ thông. Đó là kết quả sau khi tôi đọc cuốn sách mỏng có nhan đề: Thuyết tương đối của Albert Einstein.
Mời quý độc giả theo dõi Truyền hình trực tuyến các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam.