Nghệ An: Hàng chục hộ gia đình sống trong khu tập thể cũ nát, xuống cấp nghiêm trọng

Lối vào khu tập thể cũ kỹ, mốc meo do thời tiết.

Tháng 11/2025, tại khu tập thể Công ty Dệt may Hà Nội (tập thể cọc sợi) ở phường Trường Vinh, không khó để nhận thấy tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của nơi từng là chỗ ở ổn định của hàng trăm lao động ngành dệt may một thời. Những bức tường phủ rêu xanh, các vết nứt chạy dài, mái tôn chắp vá sau các đợt mưa bão và hệ thống điện kéo tạm bợ… tạo nên một khung cảnh cũ kỹ, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa bão. Nhiều hộ dân cho biết chỉ cần một trận mưa lớn, nước lại tràn vào nhà do nền thấp và hệ thống thoát nước đã hư hỏng từ nhiều năm nay.

Theo tìm hiểu, khu tập thể này được xây dựng từ cuối thập niên 1970. Đến năm 1992, hơn 200 căn hộ được bán hoà giá cho cán bộ, công nhân Công ty Dệt may Hà Nội. Sau hơn ba thập niên sử dụng, tình trạng xuống cấp diễn ra ngày một nghiêm trọng trong khi hạ tầng kỹ thuật không được đầu tư đồng bộ. Hệ quả là hàng chục gia đình đang phải sống trong những căn nhà chật hẹp, xập xệ, nhiều nơi có nguy cơ sập đổ khi thời tiết xấu.

Ông Tưởng Đăng Bằng, Khối trưởng khối 7 Bến Thủy, cho biết từ năm 2014, chính quyền thành phố Vinh (cũ) đã có chủ trương tái định cư cho các hộ dân tại tập thể cọc sợi. Sau nhiều cuộc họp dân và bốc thăm vị trí, năm 2022 có 54 hộ được giao đất và bắt đầu xây dựng nhà. Về sau, thêm 65 hộ tiếp tục hoàn thiện hồ sơ và bốc thăm tái định cư. Tuy nhiên, cho đến nay, những hộ được bốc thăm sau vẫn chưa thể di dời. Chủ trương có, đất đã giao nhưng tiến độ không đồng bộ khiến một phần cư dân đã chuyển đi, phần khác tiếp tục ở lại trong điều kiện khó khăn.

"Người dân nơi đây rất khổ, mỗi mùa mưa bão đều lo sợ nhà cửa không trụ nổi. Có đợt bão vừa qua, nhiều gia đình phải sơ tán đến nơi an toàn. Nếu không tiếp tục chia lô tái định cư thì ít nhất cũng cần văn bản cho phép sửa chữa để ổn định cuộc sống", ông Bằng nói. Theo ông, tâm lý "đi không được, ở không xong" kéo dài nhiều năm khiến người dân không dám sửa sang, dù một số căn nhà đã dột nát nặng.

Trong thực tế, nhiều gia đình hai đến ba thế hệ vẫn phải chen chúc trong căn nhà rộng khoảng 30m² vốn xây từ thời bao cấp. Không chỉ thiếu diện tích sinh hoạt, họ còn đối mặt với nguy cơ cháy nổ do hệ thống dây điện chằng chịt và nhiều thiết bị đã xuống cấp. 

Bà Nguyễn Thị Soa, người dân sống tại khu tập thể, kể rằng những ngày nắng nóng, gia đình bà luôn nơm nớp lo chập điện; còn mùa mưa thì nước dột xuống từ mái, tường nứt, nền nhà thấp khiến nước tràn vào. "Nhà cửa xuống cấp nhưng không ai dám sửa vì sợ vi phạm quy định xây dựng", bà Soa chia sẻ.

Không chỉ riêng tập thể cọc sợi, phường Trường Vinh hiện còn nhiều khu tập thể cũ được xây dựng từ thời bao cấp, nay đều trong tình trạng tương tự. Sau hàng chục năm sử dụng, phần lớn công trình không còn đảm bảo nhu cầu sinh hoạt, an toàn kết cấu và phòng chống cháy nổ. Đây là bài toán gây áp lực cho chính quyền cơ sở khi phải xử lý đồng thời nhu cầu bức thiết của dân và các vướng mắc về pháp lý.

Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Sơn Tùng, Trưởng phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị phường Trường Vinh, cho biết việc xử lý các khu tập thể xuống cấp gặp nhiều khó khăn do Luật Đất đai 2024 không có quy định riêng đối với loại hình "tập thể thời bao cấp". Vì thiếu khung pháp lý cụ thể, địa phương không có cơ sở đầy đủ để tham mưu phương án tháo gỡ hoặc cải tạo theo trình tự. "Trong lúc chờ cấp trên đưa ra hướng giải quyết, phường đang nghiên cứu để xem xét cho các hộ dân sửa chữa tạm nhằm bảo đảm an toàn", ông Tùng nói. Ông khẳng định địa phương phải rà soát từng khu, đánh giá mức độ hư hỏng và trình tỉnh Nghệ An để xin hướng dẫn thống nhất.

Trong khi các phương án vẫn đang nằm trên bàn nghiên cứu, hàng chục hộ dân tại tập thể cọc sợi tiếp tục đối mặt với cảnh sống tạm bợ ngay giữa lòng đô thị. Mùa mưa bão vẫn còn kéo dài, những căn nhà nứt vỡ, mái tôn chắp vá và hệ thống điện xuống cấp khiến người dân không yên tâm mỗi khi thời tiết chuyển xấu. Họ đang chờ một quyết sách rõ ràng để có thể ổn định nơi ở sau nhiều năm chờ đợi, thay vì tiếp tục sống trong cảnh bất an giữa những khu tập thể đã qua tuổi đời hàng chục năm.