Nhật Bản khởi động lại nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới

Nhà máy điện hạt nhân Kashiwazaki-Kariwa (Ảnh: NEI)

Sự kiện này đánh dấu bước ngoặt trong nỗ lực quay trở lại sử dụng năng lượng hạt nhân gần 15 năm sau thảm họa Fukushima năm 2011.

Theo đó, Hội đồng tỉnh Niigata đã thông qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với Thống đốc Hideyo Hanazumi, người công khai ủng hộ việc tái vận hành nhà máy từ tháng trước. Quyết định này về thực chất đã "bật đèn xanh" cho Tập đoàn Điện lực Tokyo (TEPCO) chuẩn bị đưa nhà máy trở lại hoạt động.

Phát biểu sau cuộc bỏ phiếu, Thống đốc Hanazumi nhấn mạnh "đây là một cột mốc quan trọng, nhưng không phải là điểm kết thúc", đồng thời khẳng định công tác bảo đảm an toàn cho người dân Niigata sẽ luôn là ưu tiên hàng đầu.

Nhà máy Kashiwazaki-Kariwa nằm cách thủ đô Tokyo khoảng 220 km về phía Tây Bắc, từng là một trong 54 lò phản ứng bị đóng cửa trên toàn Nhật Bản sau trận động đất và sóng thần năm 2011 làm tê liệt nhà máy Fukushima Daiichi. Kể từ đó, Nhật Bản mới chỉ tái khởi động 14 trong số 33 lò phản ứng còn khả năng vận hành, trong bối cảnh nỗ lực giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu. Kashiwazaki-Kariwa cũng sẽ là nhà máy đầu tiên do TEPCO vận hành được tái khởi động sau thảm họa Fukushima.

Tuy nhiên, quyết định của Hội đồng tỉnh Niigata đã phơi bày những chia rẽ sâu sắc trong dư luận địa phương. Trong phiên họp cuối cùng của năm, một số nghị sĩ phản đối cho rằng việc tái khởi động là "một thỏa hiệp chính trị" chưa phản ánh đầy đủ ý chí của người dân. Bên ngoài trụ sở Hội đồng tỉnh, khoảng 300 người biểu tình, phần lớn là người cao tuổi, đã giương biểu ngữ phản đối điện hạt nhân và bày tỏ sự ủng hộ đối với các nạn nhân Fukushima.

Theo kế hoạch, TEPCO đang cân nhắc đưa lò phản ứng đầu tiên trong tổng số 7 lò của Kashiwazaki-Kariwa vào hoạt động từ ngày 20/1/2026. Tổng công suất của nhà máy đạt 8,2 gigawatt, đủ cung cấp điện cho hàng triệu hộ gia đình. Việc khởi động một tổ máy công suất 1,36 gigawatt được kỳ vọng sẽ giúp tăng khoảng 2% nguồn cung điện cho khu vực Tokyo.

Chính phủ Nhật Bản, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Sanae Takaichi, coi việc tái khởi động các nhà máy điện hạt nhân là giải pháp quan trọng nhằm tăng cường an ninh năng lượng và giảm chi phí nhập khẩu nhiên liệu, vốn hiện chiếm 60 - 70% cơ cấu sản xuất điện của nước này. Năm 2024, Nhật Bản đã chi hơn 10.700 tỷ Yen cho nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng và than đá.

Tuy vậy, nhiều người dân vẫn bày tỏ lo ngại sâu sắc về an toàn hạt nhân. Các cuộc khảo sát gần đây cho thấy đa số cư dân Niigata cho rằng điều kiện tái khởi động chưa thực sự chín muồi. Những ký ức đau thương từ Fukushima vẫn là lời nhắc nhở về rủi ro tiềm ẩn, ngay cả khi Nhật Bản đang hướng tới mục tiêu tăng gấp đôi tỷ trọng điện hạt nhân lên 20% vào năm 2040 để đáp ứng nhu cầu năng lượng và các cam kết giảm phát thải.