Đây là Sách Trắng Quốc phòng đầu tiên được công bố sau khi Nhật Bản công nhận quyền phòng vệ tập thể nên đã nhận được sự chú ý đặc biệt của dư luận.
Năm nay, Sách Trắng Quốc phòng Nhật Bản đã dành 37 trang để đề cập đến tình trạng căng thẳng trong mối quan hệ với Trung Quốc và Cộng hòa Dân chủ nhân dân Triều Tiên. Theo các nhà phân tích, tình trạng căng thẳng an ninh đã buộc Nhật Bản liên tục gia tăng chi phí quốc phòng để bổ sung các vũ khí mới trong khi thâm hụt ngân sách vẫn đứng ở mức cao. Việc không chắc chắn về mức độ hỗ trợ quân sự của Mỹ đã buộc Nhật Bản thực hiện một chính sách chủ động hơn về an ninh.
Giáo sư Michishita Narushige, Viện nghiên cứu chính sách quốc gia Nhật Bản cho biết: “Tình hình căng thẳng thường xuyên như hiện nay có thể gây ra các cuộc đụng độ nguy hiểm ngay cả khi các bên không chủ định trước. Nhiều người Nhật Bản lo lắng rằng Mỹ sẽ ngần ngại thực hiện các hành động can thiệp quân sự để hỗ trợ Nhật Bản khi cần thiết do các quốc gia như Triều Tiên đã phát triển thành công loại tên lửa có tầm bắn đến nước Mỹ, và như vậy có khả năng đe dọa trực tiếp đến nước Mỹ”.
Theo giáo sư Michishita, Nhật Bản đang đối mặt với hai khó khăn cơ bản trong việc tăng cường năng lực quốc phòng là hạn chế về ngân sách và tình trạng lão hóa dân số. Trong vòng 20 năm qua số thanh niên trong độ tuổi từ 18 đến 26 đã giảm 40% từ 17 triệu xuống còn 11 triệu người. Điều này khiến Nhật Bản gặp nhiều khó khăn trong việc tuyển mộ binh sỹ cho lực lượng phòng vệ. Để bù đắp các khó khăn trong nước, Nhật đang nỗ lực gia tăng các chương trình hợp tác quốc tế.
Giáo sư Michishita Narushige, Viện nghiên cứu chính sách quốc gia Nhật Bản nói: “Đây là Sách Trắng đầu tiên phát hành sau khi Nhật Bản công nhận quyền phòng vệ tập thể nên có những điểm rất đáng chú ý về hợp tác quân sự. Trong Sách Trắng lần này Nhật Bản đã công bố hơn 10 chương trình hợp tác quốc phòng với các đối tác ngoài Mỹ, mức độ hợp tác quốc phòng như thế này là chưa từng có tiền lệ”.
Truyền thông Nhật Bản nhân xét, trong Sách Trắng Quốc phòng 2014, chính quyền Thủ tướng Shinzo Abe đã thể hiện một quan điểm cứng rắn hơn nhiều so với các năm trước đó. Thông qua Sách Trắng Quốc phòng, Chính phủ Nhật Bản cũng đang tìm kiếm sự ủng hộ của dư luận trong nước với các chính sách tăng cường an ninh.
Theo các nhà phân tích, Nhật Bản đang đối mặt với nhiều yếu tố không thuận lợi về an ninh, và chính phủ Nhật Bản đang nỗ lực tìm kiếm sự ủng hộ của người dân trong việc gia tăng năng lực phòng vệ.