6 yếu tố ảnh hưởng đến khả năng thụ thai của phụ nữ

Theo bác sĩ Trần Thị Thanh Thúy, Khoa Hiếm muộn, Bệnh viện Hùng Vương (TP.HCM), chị em phụ nữ cần biết những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình sinh sản của bản thân và chuẩn bị sức khỏe ngay bây giờ cho đến lúc sẵn sàng làm mẹ. 6 yếu tố sau đây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bạn:

Tuổi

Yếu tố quan trọng nhất trong khả năng sinh sản là tuổi tác. Phụ nữ được sinh ra với một số lượng trứng nhất định và khi già đi, số lượng và chất lượng của những quả trứng đó đều suy giảm đi đáng kể. Mãn kinh có thể không xảy ra cho đến đầu những năm 50 tuổi, nhưng đối với hầu hết phụ nữ, khả năng sinh sản bắt đầu giảm mạnh vào khoảng 35 tuổi. Ở tuổi 40, cơ hội mang thai của phụ nữ thấp hơn 5% mỗi chu kỳ rụng trứng.

Thụ tinh trong ống nghiệm có thể giúp ích, nhưng đó không phải là phương pháp điều trị thần kỳ có thể đảo ngược tác dụng của lão hóa. Theo Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ - ASRM, tỷ lệ thành công trong thụ tinh ống nghiệm giảm đáng kể theo tuổi tác. Ở tuổi 43, cơ hội mang thai qua thụ tinh ống nghiệm thấp hơn 5% so với cơ hội mang thai tự nhiên.

Nếu bạn nghĩ đến việc bạn sẽ có con lúc lớn tuổi, hãy chủ động "đông trứng". Như vậy, nếu bạn gặp khó khăn trong việc mang thai sau này, bạn có thể là người hiến trứng cho chính mình.

Di truyền

Các gen ảnh hưởng mạnh mẽ đến khả năng sinh sản, bao gồm cả tuổi mãn kinh. Trên thực tế, bạn có thể mãn kinh sớm gấp 6 lần (trước 40 tuổi) nếu mẹ, chị gái hoặc bà của bạn cũng như vậy. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford gần đây đã phát hiện ra mối liên hệ giữa các dấu hiệu di truyền nhất định và mức độ hormone cho thấy tuổi thọ sinh sản của chúng ta gần như cố định bởi sự di truyền từ gia đình.

Một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm là tiền căn bệnh lý của gia đình bạn, để bạn có thể chủ động quản lý sức khỏe sinh sản của mình. Sau đó, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn và kiểm tra khả năng sinh sản để chủ động đông trứng hay thụ tinh trong ống nghiệm sớm, đó là một kế hoạch dự phòng tuyệt vời!

Hormone

Hormone đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình mang thai và duy trì thai kỳ. Hormone là các sứ giả hóa học của cơ thể, chịu trách nhiệm điều hòa mọi hoạt động của cơ thể. Có rất nhiều loại hormone hoạt động trong quá trình rụng trứng và thụ thai, như hormone gonadotropin (GnRH), hormone luteinizing (LH), hormone kích thích nang trứng (FSH), estrogen và progesterone. Ví dụ, mức progesterone là rất quan trọng cho sự rụng trứng, chuyển phôi và trong thời kỳ đầu mang thai; nếu không đủ, bạn có thể bị vô sinh hoặc sẩy thai.

Nếu mức độ của các hormone sinh dục mất cân bằng có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng của cơ thể. Thông thường, bác sĩ sản phụ khoa hoặc bác sĩ hiếm mượn có thể kê toa các loại thuốc cụ thể để giúp cân bằng các hormone trong cơ thể và giúp hoạt động bình thường.

Các vấn đề về giải phẫu

Vô sinh có thể là kết quả của tổn thương cơ quan sinh sản khi chấn thương hoặc bệnh lý. Vi dụ  như viêm nhiễm vùng chậu, nhiễm trùng tiểu trên; phẫu thuật vòi trứng có thể ngăn cản rụng trứng hoặc mang thai. Một ví dụ khác là lạc nội mạc tử cung, một rối loạn trong đó mô từ bên trong tử cung bắt đầu phát triển trên các cơ quan khác, gây sưng, u nang hoặc tắc nghẽn có thể ngăn cản việc mang thai tự nhiên.

Ngoài ra, một số phụ nữ có bất thường giải phẫu bẩm sinh, như tử cung có hình dạng khác nhau hoặc dị tật ống dẫn trứng, có thể cản trở mang thai. Ví dụ: tử cung đôi, tử cung dị dạng…

Trong nhiều trường hợp, nếu bạn có tắc nghẽn hay bệnh lý tại buồng trứng, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật nội soi để chẩn đoán và điều trị. Hoặc nếu bạn có bệnh lý lạc nội mạc tử cung, bác sĩ có thể khuyên bạn nên thụ tinh trong ống nghiệm sớm để tăng khả năng có thai.

Tiền căn phẫu thuật hay hóa trị, xạ trị

Phẫu thuật cắt bỏ u buồng trứng hoặc điều trị lạc nội mạc tử cung ở buồng trứng có thể làm giảm dự trữ buồng trứng. Và hóa trị và xạ trị là các phương pháp điều trị cứu sống cho bệnh ung thư và các bệnh khác, có thể phá hủy hoặc làm hỏng trứng hoặc gây ra mãn kinh sớm. Trên thực tế, nên tư vấn cho bệnh nhân thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm hay đông trứng trước khi bắt đầu điều trị để duy trì khả năng sinh sản và cơ hội mang thai sau này.

Nếu bạn sắp trải qua phẫu thuật buồng trứng, hóa trị, xạ trị hoặc điều trị khác, hãy hỏi bác sĩ của bạn về việc nó có thể ảnh hưởng đến cơ hội mang thai của bạn trong tương lai. Nếu nó có nguy cơ, bạn có thể muốn xem xét việc đông trứng hay thụ tinh trong ống nghiệm trước.

Lối sống

Theo Hiệp hội Y học Sinh sản Hoa Kỳ, có tới 13% vô sinh có thể là do hút thuốc lá. Hút thuốc làm cạn kiệt nguồn dự trữ buồng trứng và gây ra tổn thương nhiễm sắc thể ở trứng của phụ nữ, phụ nữ hút thuốc mãn kinh sớm hơn 1 - 4 năm so với những người không hút thuốc. Các yếu tố lối sống khác, như thừa cân hoặc thiếu cân đáng kể hoặc thiếu ngủ, cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản bằng cách tạo ra sự mất cân bằng hormone.

Bỏ hút thuốc ngay bây giờ và mức độ hormone của bạn sẽ điều tiết trở lại. Duy trì cân nặng ổn đinh và ổn định giấc ngủ đều đặn và khả năng sinh sản của bạn sẽ trở lại bình thường. Không có bằng chứng nào cho thấy những yếu tố này ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bạn lâu dài.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!