Bảo quản lạnh tinh trùng được tiến hành như thế nào?

Trên thế giới, các kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng ra đời từ rất sớm. Tại Việt Nam, kỹ thuật bảo quản lạnh tinh trùng được áp dụng lần đầu vào năm 1995 ở Bệnh viện Từ Dũ, sau đó được triển khai tại khắp các trung tâm hỗ trợ sinh sản trên cả nước.

Bảo quản lạnh được coi là thành công nếu tinh trùng trở lại hoạt động sống bình thường, không bị tổn hại về mặt cấu trúc và chức năng khi trở lại nhiệt độ 37 độ C .

Chỉ định bảo quản lạnh tinh trùng

Theo Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, xã hội ngày càng phát triển, nhu cầu bảo quản lạnh tinh trùng ngày càng trở nên cấp thiết, được chỉ định trong những trường hợp sau:

- Các mẫu tinh trùng hiến nhằm mục đích nghiên cứu hay nhân đạo (hiến cho các cặp vợ chồng mong muốn có con mà người chồng không có tinh trùng hay các trường hợp bà mẹ đơn thân).

- Các trường hợp cần lưu trữ mẫu tinh trùng trước khi điều trị ung thư, các bệnh lý tự miễn hay các bệnh nan y khác.

- Đông lạnh tinh trùng cũng là giải pháp cứu cánh cho những đối tượng nam giới đã và đang có nguy cơ suy giảm chất lượng tinh dịch như sau viêm tinh hoàn do quai bị, giãn tĩnh mạch tinh, đối tượng thường xuyên phải tiếp xúc với yếu tố độc hại do nghề nghiệp như tia xạ, hóa chất.

- Đối với những người đàn ông muốn triệt sản hoặc phẫu thuật chuyển giới có thể đông lạnh tinh trùng nếu sau này vẫn muốn có con.

- Các trường hợp tinh trùng trích xuất từ các kỹ thuật chọc hút mào tinh qua da (PESA), sinh thiết tinh hoàn (TESE)... bảo quản lạnh tinh trùng giúp lưu trữ mẫu tinh trùng còn dư sau thủ thuật, hạn chế bệnh nhân phải thực hiện thủ thuật nhiều lần.

- Đối với những bệnh nhân có vấn đề trong việc lấy mẫu tinh trùng do quá căng thẳng không thể lấy được mẫu hay có việc bận không thể lấy mẫu tinh trùng trong ngày làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hay thụ tinh nhân tạo (IUI) đông lạnh tinh trùng là một biện pháp dự phòng.

- Bảo quản lạnh tinh trùng góp phần làm giảm nguy cơ lây nhiễm ở các bệnh nhân bị bệnh lây truyền qua đường tình dục.

Các phương pháp bảo quản lạnh tinh trùng

- Phương pháp đông lạnh chậm: là phương pháp trữ lạnh có kiểm soát tốc độ làm lạnh. Với phương pháp này, mẫu tinh dịch được thêm vào chất bảo quản lạnh (CPA), đặt cân bằng ở nhiệt độ phòng trong vài phút. Sau đó hỗn hợp tinh dịch và chất bảo quản lạnh được nạp vào các cryotyp và tiến hành quá trình hạ nhiệt độ bằng máy Nicool LM10.

- Phương pháp thủy tinh hóa: là phương pháp trữ lạnh không cân bằng được thiết lập dựa trên nguyên lý cơ bản là không có sự hình thành tinh thể đá bên trong và ngoài tế bào. Quá trình này đòi hỏi tốc độ làm lạnh cực nhanh, có thể lên đến hàng chục nghìn độ/phút.

Các giai đoạn của một chu kì bảo quản lạnh tinh trùng

Một chu kì bảo quản lạnh tinh trùng thường trải qua ba giai đoạn quan trọng:

- Đưa tế bào từ nhiệt độ sinh lý (37 độ C) xuống nhiệt độ rất thấp -196 độ C (làm lạnh).

- Lưu trữ mẫu trong ni-tơ lỏng.

- Đưa tế bào từ nhiệt độ thấp của ni-tơ lỏng trở về nhiệt độ sinh lý khi cần để tế bào tiếp tục phát triển (rã đông).

Một số yếu tố liên quan đến sự thành công của đông lạnh tinh trùng

- Chất lượng tinh trùng trước khi đông. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, những mẫu tinh trùng có chất lượng bình thường (theo tiêu chuẩn WHO 2010) có tỷ lệ tinh trùng sống sau đông cao hơn so với những mẫu tinh trùng có chất lượng bất thường.

- Chất bảo vệ lạnh và nồng độ chất bảo vệ lạnh. Sử dụng chất bảo vệ lạnh không phù hợp hoặc không đúng nồng độ có thể gây độc và gây chết tinh trùng.

- Nhiệt độ đông lạnh và giã đông.

Thời gian bảo quản tinh trùng đông lạnh

Ở nhiệt độ -196 độ C, mọi hoạt động sinh hóa trong tế bào bị ngừng trệ. Vì vậy, theo lý thuyết, mẫu tinh trùng có thể bảo quản trong nitơ lỏng hàng thập kỷ, thậm chí hàng thiên niên kỷ. Có những báo cáo cho thấy đã có trẻ ra đời bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm với tinh trùng được trữ lạnh 21 năm và trẻ ra đời bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo được 28 năm.

Một số phân tích gộp cho thấy: trẻ sinh ra từ tinh trùng đông lạnh có những đặc điểm về chiều cao, cân nặng, dị tật bẩm sinh, khả năng về ngôn ngữ... khác biệt không có ý nghĩa thống kê với nhóm trẻ thụ thai tự nhiên. Hiện tại, ở Việt Nam cũng như trên thế giới, vẫn chưa có khuyến cáo về thời gian tối đa cho bảo quản lạnh tinh trùng.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!