Nối sợi thần kinh 1mm vào giác mạc phục hồi cảm giác cho mắt

Theo PGS.TS Nguyễn Hồng Hà – Trưởng khoa Phẫu thuật Hàm mặt – Tạo hình – Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, khi mắt bị mất cảm giác, giác mạc sẽ không còn phản xạ bảo vệ dẫn đến tổn thương loét tái phát hết đợt này đợt khác. Việc điều trị ghép giác mạc cũng không mang lại hiệu quả vì giác mạc mới lại chịu quá trình thương tổn tương tự, hậu quả là mất thị lực vĩnh viễn.

Mất cảm giác giác mạc còn được gọi là bệnh lý giác mạc thần kinh. Bệnh có thể do mắc phải hoặc bẩm sinh. Nguyên nhân phổ biến nhất là do nhiễm virus herpes của thần kinh sinh ba, tiếp theo đó là sau phẫu thuật u não, cắt u dây thần kinh V, nguyên nhân chấn thương, sử dụng một số loại thuốc…

Cũng theo PGS.TS Nguyễn Hồng Hà, các phương pháp điều trị từ trước đến nay cũng không thật hiệu quả. Thông thường bệnh nhân được điều trị triệu chứng là chính. Điều trị nội khoa bằng các thuốc bôi trơn, nước mắt nhân tạo rồi đến các thuốc chống viêm, thuốc chống ly giải collagen hoặc các chế phẩm sinh học kích thích tăng trưởng biểu mô. Các phương pháp điều trị ngoại khoa thường áp dụng như khâu cò mi, ghép màng ối cũng chỉ hy vọng kéo dài, làm chậm tiến triển của bệnh, ngay cả đến phương pháp ghép giác mạc cũng không hiệu quả nhiều vì giác mạc ghép lại tiếp tục chịu đựng quá trình viêm loét do không có phản xạ cảm giác giác mạc bảo vệ.

Vì vậy, đây là bệnh không phải thật hiếm gặp nhưng lại ít được các bác sĩ quan tâm vì việc điều trị thực sự rất khó khăn, gia đình, bệnh nhân nhiều khi cũng buông tay vì tưởng chừng không còn hy vọng gì nữa.

Các bác sĩ tiến hành ca phẫu thuật.

Hiện nay, các phẫu thuật viên vi phẫu tạo hình đã phối hợp với các bác sĩ chuyên khoa thần kinh, mắt, hàm mặt thành công trong việc tái lập thần kinh cho giác mạc bằng kĩ thuật chuyển thần kinh vùng và có ghép thần kinh bằng cách sử dụng các thần kinh cảm giác ngoại biên bằng kỹ thuật vi phẫu ở những bệnh nhân trẻ tuổi. Sự thành công này đã mở ra một hướng đi mới, cứu cánh cho loại bệnh lý vốn dĩ điều trị rất khó khăn và dẫn tới hậu quả mù lòa này.

PGS.TS Nguyễn Hồng Hà cho biết: các bệnh nhân sẽ trải qua ca phẫu thuật vi phẫu khoảng 5 - 7 tiếng. Các bác sĩ sẽ xác định đầu dây thần kinh cảm giác còn lành lặn sau đó sẽ lấy 1 đoạn thần kinh ở dưới chân chuyển lên (chỉ là thần kinh cảm giác, không ảnh hưởng tới vận động của chân) nối ghép từ thần kinh lành vào giác mạc bên bị bệnh. Vì kích thước các dây thần kinh quá bé, chỉ khoảng 1mm nên để khâu nối được các bác sĩ phẫu thuật tạo hình đã phải sử dụng kỹ thuật khâu nối vi phẫu dưới kính hiển vi.

Thông thường sau mổ khoảng 4 đến 6 tháng các dây thần kinh sẽ mọc ra quanh giác mạc và cảm giác bảo vệ sẽ dần xuất hiện, lúc này các phương pháp điều trị thông thường có thể mang lại hiệu quả như mong đợi.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!