TS.BS Dương Minh Tâm, Trưởng Đơn nguyên liên quan đến rối loạn tâm thần stress - Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Yếu tố nguy cơ gây bệnh là người bệnh trải qua căng thẳng đáng kể trong thời thơ ấu hoặc có vấn đề sức khỏe tâm thần khác, hoàn cảnh sống khó khăn, bị lạm dụng hoặc tấn công thể chất hoặc tình dục, gia đình tan vỡ khi còn nhỏ, được bao bọc quá mức hay thay đổi môi trường sống, môi trường học tập…
Không chỉ có những người gặp các vấn đề khó khăn, mất mát trong cuộc sống, mà bệnh nhân rối loạn sự thích ứng có cả những người có con cái thành đạt: Các con đi du học nước ngoài, bố mẹ không chịu nổi sự xa con...
"Các triệu chứng rối loạn sự thích ứng bắt đầu trong vòng ba tháng kể từ khi tác nhân gây căng thẳng xuất hiện. Stress được xem là yếu tố tác động trực tiếp đến rối loạn sự thích ứng. Nếu không có stress thì rối loạn này không xảy ra", bác sĩ Minh Tâm cho biết thêm.
Các vấn đề stress khác thường gặp dẫn đến rối loạn sự thích ứng là ly hôn hoặc thay đổi hoàn cảnh (nghỉ hưu, sinh con hoặc đi học xa), mất việc làm, mất người thân, gặp vấn đề về tài chính, mắc bệnh...
Theo thống kê, tỷ lệ mắc bệnh rối loạn sự thích ứng ước tính chiếm 2 - 8% dân số. Phụ nữ được chẩn đoán mắc chứng rối loạn này thường gấp đôi nam giới. Các rối loạn có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, thường được chẩn đoán ở thanh thiếu niên. Ngoài ra, những người mắc bệnh dễ rơi vào trạng thái rối loạn sự thích ứng.
Theo một phân tích tổng hợp quy mô lớn gần đây, rối loạn sự thích ứng gặp ở 15,4% người trưởng thành mắc bệnh ung thư điều trị tại các cơ sở chăm sóc giảm nhẹ.
Những ảnh hưởng lâu dài của rối loạn sự thích ứng bao gồm mất ngủ, cách ly xã hội, xung đột hôn nhân hoặc gia đình, suy giảm khả năng làm việc, nghiện rượu, sử dụng ma túy, rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn nhân cách, tự hủy hoại, ý tưởng và hành vi tự sát. Do đó, bác sĩ khuyến cáo khi có các biểu hiện lâm sàng của bệnh, cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời. Các triệu chứng như giảm khả năng tập trung và suy nghĩ, mệt mỏi, mất ngủ, thay đổi vị giác, có hành vi tự sát; lo âu, hồi hộp, vã mồ hôi, khó thở; thường xuyên cáu giận, đổ lỗi cho người khác, có thái độ hận thù...
Bác sĩ Minh Tâm chia sẻ: Phương pháp điều trị rối loạn sự thích ứng bao gồm liệu pháp tâm lý, hóa dược hoặc cả hai. Hiện tại, tâm lý trị liệu vẫn là cách điều trị được lựa chọn cho các rối loạn sự thích ứng. TS.BS. Dương Minh Tâm đưa ra lời khuyên: mỗi người nên tìm cho mình một môn thể thao hoặc hoạt động yêu thích lành mạnh phù hợp với cơ thể và rèn luyện đều đặn. Bên cạnh đó, cần có một lối sống, cách tư duy tích cực, khi tiếp nhận một thông tin nên nhìn ở hướng mở, hướng vươn lên chứ không nên chỉ nhìn theo khía cạnh tiêu cực.
Để phòng rối loạn thích ứng, bác sĩ Tâm cho rằng cần phải thực hiện nguyên tắc 5 chữ R để giúp giảm stress, đó là:
- Recognition: Xác định nguyên nhân, nguồn gốc của stress, giáo dục và nâng cao nhận thức.
- Relationships: Tìm kiếm sự giúp đỡ, hỗ trợ, trấn an.
- Removal: Loại bỏ các yếu tố gây stress và các yếu tố kích thích.
- Relaxation: Thư giãn thông qua các kỹ thuật như thiền, xoa bóp, tập thở.
- Re-engagement: Tái tương tác thông qua tái tiếp xúc có quản lý và giải mẫn cảm.
Bác sĩ Tâm khuyến cáo: Khi phát hiện người thân có vấn đề về sức khỏe tâm thần như mất ngủ không rõ lý do, buồn chán khi thay đổi môi trường, cuộc sống… thì cần đưa đi khám đúng chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn - Ngày 17/05, Cục Quản lý Dược (Bộ Y Tế) phối hợp với Báo Sức khỏe và Đời sống tổ chức Lễ trao danh hiệu "Ngôi sao thuốc Việt lần thứ 2" tại Nhà hát Lớn Hà Nội - Hoàn Kiếm.
VTV.vn - Ngay sau khi được phân bổ vaccine, ngành Y tế Cà Mau đang đẩy mạnh việc tiêm bù, tiêm vét cho trẻ nhằm tăng cường miễn dịch phòng bệnh trong cộng đồng.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) vừa điều trị cho bệnh nhi sinh mổ nặng 5,4kg, bị suy hô hấp, nhiễm khuẩn sơ sinh và những biến chứng từ người mẹ mắc đái tháo đường.
VTV.vn - Bệnh viện Đại học Y Dược Shing Mark (Đồng Nai) vừa phẫu thuật thành công sỏi san hô cho nam bệnh nhân 57 tuổi.
VTV.vn - Mới đây, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á Tây Ninh vừa tiếp nhận cấp cứu một trường hợp bé gái 4 tuổi bị cây bút đâm vào vùng đầu.
VTV.vn - Nam bệnh nhân 82 tuổi (trú tại Hạ Hòa, Phú Thọ) được đưa vào viện trong tình trạng vùng khuỷu tay phải bị sưng nề, loét chảy dịch, vận động hạn chế.
VTV.vn - Các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Tĩnh vừa phối hợp phẫu thuật nối thành công bàn chân phải cho một bệnh nhân bị tai nạn giao thông.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á Long An vừa tiếp nhận bệnh nhân T.X.T., 79 tuổi, trong tình trạng mệt, khó thở nhiều, tiểu ít.
VTV.vn - Đây là thông điệp của Ngày Thế giới phòng chống tăng huyết áp năm nay.
VTV.vn - Cuối tháng 4, Khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ - Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tiếp nhận 2 trường hợp bị vỡ túi ngực khi tới thăm khám.
VTV.vn -Trong lúc đưa thanh sắt lên sửa chữa mái nhà, thanh sắt bị vướng vào dây điện làm người công nhân bị bỏng rất nặng, được người dân đưa vào bệnh viện Bà Rịa cấp cứu.
VTV.vn - Sau khi ăn con so trong bữa tối, bệnh nhân H.V.C. (61 tuổi, trú tại TP Hạ Long, Quảng Ninh) xuất hiện tình trạng cứng hàm, tê môi, tê lưỡi, bồn chồn, khó thở, khó nói...
VTV.vn - Phát hiện bản thân mang thai ngoài ý muốn, thay vì đến các cơ sở y tế để thăm khám, thì người phụ nữ lại tự mua và sử dụng thuốc phá thai tại nhà.
VTV.vn - Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vừa tiếp nhận bé gái N.T.A (3 tuổi, trú tại Hưng Yên) trong tình trạng sốc chấn thương và mất máu nặng, đe dọa đến tính mạng.
VTV.vn - Bệnh viện Nội tiết Trung ương vừa tiếp nhận một thai phụ 40 tuổi, với tình trạng đường máu cao, ceton niệu, thai to, tiền sử từng mắc đái tháo đường thai kỳ.