Súng từ Mỹ tràn vào Canada, tiếp tay cho bạo lực súng đạn

Vụ xả súng vào tối 8/12 tại bãi đậu xe của trung tâm thương mại Shoppers World ở khu vực đường Hurontario và Steeles thuộc Brampton, Ontario, khiến 1 người thiệt mạng (Ảnh: AFP)

Vấn nạn này đang trở thành một trong những nguyên nhân chính khiến tội phạm và bạo lực liên quan đến súng gia tăng tại Canada, bất chấp việc Ottawa duy trì hệ thống luật kiểm soát súng tương đối nghiêm ngặt.

Theo phân tích mới đây của tờ New York Times, sự gia tăng các vụ phạm tội sử dụng súng trên khắp Canada có mối liên hệ trực tiếp với làn sóng buôn lậu vũ khí từ Mỹ qua biên giới phía Nam. Nguyên nhân chủ yếu được cho là xuất phát từ các quy định sở hữu và mua bán súng lỏng lẻo tại Mỹ, tạo điều kiện để súng dễ dàng bị tuồn ra nước ngoài.

Tại tỉnh Ontario - khu vực đông dân nhất Canada, số liệu của cơ quan thực thi pháp luật cho thấy, trong năm vừa qua, có tới 91% số súng ngắn thu giữ trong các vụ án hình sự được xác định là có nguồn gốc từ Mỹ và được đưa vào Canada một cách trái phép.

Giới chức an ninh Canada cho biết các đường dây buôn lậu đã sử dụng nhiều phương thức tinh vi để vận chuyển súng qua biên giới, bao gồm sử dụng máy bay không người lái, xuồng nhỏ vượt sông, thậm chí lợi dụng các địa điểm công cộng nằm sát đường biên, như một thư viện nằm giữa tỉnh Quebec (Canada) và bang Vermont (Mỹ), để làm điểm trung chuyển.

Do nhu cầu cao và rủi ro lớn, súng Mỹ được rao bán trên thị trường chợ đen Canada với mức giá cao gấp nhiều lần so với giá gốc. Theo cảnh sát, một số loại vũ khí có thể được bán với giá cao gấp tới 8 lần so với tại Mỹ, mang lại lợi nhuận lớn cho các tổ chức tội phạm xuyên biên giới.

Sự tràn lan của súng lậu cũng trùng với xu hướng gia tăng bạo lực súng đạn tại Canada. Trong vòng 10 năm qua, số ca tử vong liên quan đến súng tại nước này đã tăng khoảng 90%, ngay cả khi đã điều chỉnh theo mức tăng dân số. Mặc dù tỷ lệ giết người nói chung tại Canada bắt đầu giảm nhẹ trong vài năm gần đây sau khi tăng mạnh trong giai đoạn đại dịch COVID-19, nhưng con số này vẫn cao hơn mức trung bình của 25 năm trước.

Các chuyên gia nhận định, hiệu quả của chính sách kiểm soát súng nghiêm ngặt tại Canada sẽ tiếp tục bị hạn chế nếu dòng súng bất hợp pháp từ Mỹ không được ngăn chặn hiệu quả. Thực tế này đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc tăng cường hợp tác song phương trong kiểm soát biên giới và chống buôn lậu vũ khí, nhằm bảo đảm an ninh và an toàn cho người dân Canada.