Lực lượng bảo vệ bờ biển Bồ Đào Nha hộ tống thuyền chở người di cư sau chiến dịch giải cứu gần đảo Lesbos của Hy Lạp (Ảnh: AFP)
Thủ tướng Bồ Đào Nha Luis Montenegro tuyên bố: "Chúng tôi cần những người ở Bồ Đào Nha sẵn sàng giúp chúng tôi xây dựng một xã hội công bằng và thịnh vượng hơn. Nhưng chúng tôi không thể chuyển sang thái cực khác và mở rộng cánh cửa cho người nhập cư".
Chính phủ Bồ Đào Nha sẽ bãi bỏ một cơ chế được sử dụng rộng rãi trong nhiều năm qua - cho phép những người di cư không thuộc EU không có hợp đồng lao động chuyển đến Bồ Đào Nha và được đệ đơn cấp quy chế hợp pháp nếu họ đã làm việc ít nhất một năm và đã đóng góp cho an sinh xã hội của nước này.
Việc chấm dứt cơ chế đã được Tổng thống Bồ Đào Nha ban hành nói trên đồng nghĩa người di cư phải có hợp đồng lao động trước khi chuyển đến nước này. Lisbon ưu tiên nhập cảnh đối với các chuyên gia có trình độ, sinh viên, người đến từ các quốc gia nói tiếng Bồ Đào Nha và những người muốn đoàn tụ với gia đình. Chính phủ Bồ Đào Nha không cung cấp thông tin chi tiết về loại "bằng cấp" mà họ đề cập đến.
Những người tị nạn sắp được định cư ở Bồ Đào Nha tham dự một buổi trao đổi thông tin tại trụ sở của Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) ở Athens (Ảnh: AFP)
Theo Montenegro - quốc gia ở khu vực Đông Nam châu Âu, hiện có khoảng 400.000 quy trình chính quy đang chờ xử lý, một vấn đề mà chính phủ hy vọng sẽ giải quyết bằng cách thành lập một lực lượng đặc nhiệm, tái cơ cấu cơ quan biên giới và di cư mới thành lập cũng như tăng cường nhân viên.
Số liệu cho thấy người nước ngoài ở Bồ Đào Nha đã tăng gấp 2 lần trong vòng 5 năm, đạt 1 triệu người vào năm 2023, chiếm 1/10 tổng dân số nước này. Một phần là do có nhiều người từ Nam Á đến Bồ Đào Nha làm việc trong các lĩnh vực nông nghiệp, ngư nghiệp và kinh doanh nhà hàng. Khoảng 14% người nộp thuế ở nước này là người nhập cư, đóng góp hơn 1,6 tỷ Euro cho nền kinh tế Bồ Đào Nha vào năm 2022, đồng thời nhận được khoảng 257 triệu Euro phúc lợi xã hội.
Theo Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM), mặc dù người nhập cư có đóng góp đáng kể nhưng họ thường bị bấp bênh về công việc và nhận mức lương thấp hơn. Trong báo cáo vào năm 2023, IOM cho biết một số lĩnh vực sẽ gặp khó khăn nếu không có lao động nước ngoài.
Bồ Đào Nha là một trong những quốc gia có chính sách di cư cởi mở nhất châu Âu, mặc dù người di cư từ lâu đã phàn nàn về sự chậm trễ nghiêm trọng trong việc xin cấp quyền cư trú và các giấy tờ khác. Sự chậm trễ này đã khiến nhiều người gặp khó khăn trong việc tiếp cận nhà ở và việc làm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!