Rác thải trên sông Drina gần Visegrad, Bosnia ngày 5/1/2021. (Ảnh: AP)
Những trận mưa trong thời gian gần đây đã làm lộ rõ tình trạng ngập rác do con người thải ra tại khu vực Tây Balkan. Đầu tháng 1/2021, mưa lớn đã làm lộ rõ những "núi" rác thải trên sông Drina ở Bosnia và Herzegovina. Nước dâng đã tràn lên các bãi rác gần bờ sông và gây ra hiện tượng "núi" rác trên sông.
Nằm giữa những ngọn đồi phủ cỏ xanh san sát bên các nông trại, hồ chứa nước Potpecko tại Serbia từng được xem là điểm câu cá nổi tiếng, thu hút nhiều người đến thưởng ngoạn. Đáng tiếc, hiện chẳng mấy ai muốn đến gần địa điểm này bởi mùi hôi thối bốc lên từ bãi rác khổng lồ, chất đống chai lọ nhựa, mảnh xốp, nổi trên mặt nước. Đây là một trong số những bãi rác khổng lồ xuất hiện tại Balkan, nơi đang đối mặt với cuộc khủng hoảng rác thải.
Rác thải nhựa vương vãi dọc sông Bosna, gần Maglaj, miền Trung Bosnia-Herzegovina. (Ảnh: AP)
Chỉ 5 km về phía Tây Bắc thủ đô Skopje của Bắc Macedonia là một khu đất hoang đầy bồn tắm cũ, rác dệt may, bao bì nhựa và phụ tùng xe hơi. Du khách cảm thấy khó chịu khi bắt gặp rác trên cành cây hoặc đống rác thải bên đường, từ ghế sofa bỏ đi đến máy giặt hay vật liệu xây dựng. Các bãi rác bất hợp pháp còn vây quanh thủ đô Skopje. Ở khu vực Vardarishte ở phía Đông thành phố, có một bãi rác hợp pháp rộng 170.000 m2 đã ngừng hoạt động cách đây 26 năm, nhưng rác vẫn tiếp tục được đổ về đây.
Tình hình cũng tồi tệ tương tự ở vùng lãnh thổ Kosovo, nơi chỉ có 50% trong số 1,8 triệu dân cư có cơ hội sử dụng các dịch vụ thu gom rác thải. Một báo cáo gần đây của chính quyền vùng này cho thấy, số lượng bãi rác bất hợp pháp tăng 60% từ năm 2017 đến năm 2019.
Tại Serbia, quốc gia có nguyện vọng gia nhập Liên minh châu Âu, hoạt động thu gom rác diễn ra thường xuyên hơn nhưng việc phân loại rác thải còn hạn chế, làm tăng nguy cơ tại những bãi chôn lấp. Tại các bãi rác trên khắp cả nước, kim loại nặng và các chất gây nhiễm khác được thải trực tiếp ra môi trường, ngấm xuống đất, đe dọa đến sức khỏe người dân.
Rác thải trên hồ Potpecko. (Ảnh: AP)
Khu vực Tây Balkan gồm Albania, Bosnia và Herzegovina, Bắc Macedonia, Montenegro, Serbia và vùng lãnh thổ Kosovo, là nơi tập trung của một số con sông và phong cảnh thiên nhiên hoang sơ nhất châu Âu. Tuy nhiên, môi trường và sức khỏe cộng đồng nơi đây đang bị đe dọa do những yếu kém trong hệ thống xử lý rác thải.
Ngân sách hạn chế, cơ sở hạ tầng còn yếu kém, đặc biệt là việc cơ quan chức năng và người dân không hành động kịp thời là những nguyên nhân khiến việc xử lý rác thải tại các nước Tây Balkan không hiệu quả, biến nơi đây thành bãi rác khổng lồ trong khu vực. Bên cạnh đó, việc tái chế chưa phổ biến tại hầu hết các nước khu vực Tây Balkan, trong khi những bãi rác "đổ trộm" mọc lên ngày càng nhiều ven các con đường nông thôn và ngoại ô thị trấn, thành phố.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!