Lễ tưởng niệm trận quân Đức đánh vào Westerplatte ở Gdansk năm 1939. (Ảnh EPA)
Buổi lễ diễn ra được tổ chức tại đài tưởng niệm Westerplatte, thành phố cảng Gdansk của Ba lan. Phát biểu tại buổi lễ, Tổng thống Đức và người đồng cấp nước chủ nhà đã cùng cảnh báo về những bài học đắt giá được rút ra từ lịch sử và vẫn mang tính thời sự ở thời điểm hiện tại trong bối cảnh cuộc khủng hoảng Ukraine đang chia rẽ mối quan hệ Đông - Tây.
Tổng thống Ba Lan Bronislaw Komorowski phát biểu: “Lịch sử đã cho chúng ta những bài học, những bài học đắt giá được rút ra từ xương máu. Nó cho chúng ta biết, chúng ta cần phải kiên cường khi đứng trước những mối đe dọa về trật tự và hòa bình quốc tế nhưng đồng thời cũng phải nỗ lực hòa giải và hội nhập. Chúng ta cần phải hướng tới một thế giới, mà những quốc gia láng giềng không phải là kẻ thù của nhau”.
Tổng thống Đức Joachim Gauck phát biểu: “Chúng ta phải tuân thủ và củng cố luật pháp quốc tế, và chúng ta sẽ không chấp nhận việc nó bị thay thế bởi kẻ mạnh. Chúng ta phản đối những người vi phạm luật pháp quốc tế” .
Ngày 1/9/1939, từ cảng Danzig (cảng Gdansk ngày nay), các tàu chiến Schleswig-Holstein của quân đội Đức đã nổ súng vào trại quân Ba Lan tại Westerplatte mà không hề có một lời tuyên chiến, mở màn cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai kéo dài sáu năm, với 72 quốc gia có liên quan và làm 45 triệu người thiệt mạng. Những con số này chưa phải là tất cả về thế chiến thứ hai, nhưng sự tàn khốc của nó là điều không ai có thể phủ nhận.