Hiện tượng này báo hiệu một giai đoạn giảm dân số kéo dài của Trung Quốc, kéo theo những hệ lụy to lớn về kinh tế. Các nhà phân tích cho rằng, tình trạng người trẻ không đủ số lượng để đóng góp vào quỹ lương hưu chăm lo cho người cao tuổi thì sớm muộn người Trung Quốc sẽ phải tiếp tục làm việc quá tuổi về hưu, không thể an hưởng tuổi già.
Bà Wang Fengqin trong nhiều tháng nay vẫn không đi viện điều trị bệnh tiểu đường, dù ngày càng đau nhiều hơn. Bà đã 70 tuổi nhưng cả hai vợ chồng vẫn phải dành dụm 5.000 Nhân dân tệ (tương đương 17 triệu VNĐ) tiền lương hưu một tháng để hỗ trợ hai con trai. Hai con trai ông bà khó khăn đến mức chẳng dám sinh con thứ hai. Trong khi đó, ông Wang Zhanling, 71 tuổi, cũng lao động 10 tiếng một ngày.
Cả hai gia đình này thể hiện rõ tình trạng dân số đang già đi ở Trung Quốc. Tuổi già không được nghỉ ngơi vì xã hội không đủ điều kiện đảm bảo đời sống về hưu cho họ.
Tỉnh Hắc Long Giang, nơi các gia đình này sinh sống, vốn từ lâu đã là điển hình về tỷ lệ sinh thấp, tỷ lệ người cao tuổi cao. Hệ quả là lực lượng lao động giảm, đóng góp vào quỹ lương hưu giảm, trong khi số người ở tuổi hưu lại tăng lên. Hiện nay, tỉnh Hắc Long Giang có thâm hụt quỹ lương hưu lớn nhất nước, tương đương khoảng 2,4% GDP của tỉnh. Trong năm 2021, chỉ có hơn 100 nghìn trẻ em được sinh ra, trong khi số ca tử vong là khoảng 460 nghìn người.
Anh Ma Haiyang, 32 tuổi, Thành phố Cáp Nhĩ Tân, Trung Quốc vẫn sống với mẹ và nói sẽ không bao giờ có con trừ phi thành triệu phú. Anh có thu nhập 5.000 Nhân dân tệ/tháng (tương đương hơn 17 triệu VNĐ) làm công việc tiếp thị cho một công ty dược địa phương.
"Vùng Đông Bắc Trung Quốc có một hiện tượng đáng buồn là cha mẹ phải hỗ trợ tài chính cho con. Nếu tôi lấy vợ thì sẽ có con, sẽ phải dành 50% cho việc nuôi con. Nhưng cha mẹ tôi thì dành 80% năng lượng hỗ trợ cho con, về tiền bạc cũng thế", Ma Haiyang nói.
Năm 2018, Trung Quốc đã lập một quỹ đặc biệt để chuyển một phần quỹ lương hưu ở các tỉnh duyên hải giàu có như Quảng Đông về tỉnh Hắc Long Giang và tỉnh Liêu Ninh, nhưng các chuyên gia dự báo ngay cả quỹ lương hưu của các thành phố cũng sẽ cạn hết vào năm 2035. Hiện 11 tỉnh ở Trung Quốc đã bị thâm hụt quỹ lương hưu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!