Trong tuần qua, thế giới tiếp tục tranh cãi về các mặt được và không được, nên hay không nên của câu chuyện bãi bỏ "bản quyền vaccine COVID-19". Tuy nhiên, một diễn biến mới trong tuần này đang làm cuộc vận động tăng nguồn cung vaccine bằng mọi cách phải cân nhắc. Người ta vẫn hay nói "số lượng phải đi đôi với chất lượng", và câu nói này áp dụng rất đúng trong trường hợp của vaccine COVID-19.
Hiệu quả của vaccine COVID-19 ở hai nước đứng đầu về tỷ lệ tiêm phòng: quá khác biệt
Đất nước Seychelles ở Đông Phi, một quần đảo bao gồm 115 đảo, hiện dẫn đầu thế giới về tỷ lệ tiêm phòng. Hơn 60% dân số ở đất nước phần lớn sống nhờ vào du lịch này đã được tiêm phòng vaccine COVID-19 đầy đủ. Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, dịch COVID-19 lại bùng phát trở lại ở mức hơn 2.600 ca mắc mới/1 triệu dân/ngày. Số ca mắc mới này không lớn so với nhiều quốc gia, nhưng nếu so với nước đứng ngay sau Seychelles về tỷ lệ tiêm phòng trong dân số là Israel, hiện thực ở đó lại khác hẳn.
Israel được đánh giá là thành công trong việc đẩy lùi COVID-19. Số ca mắc mới hàng ngày trên 1 triệu người ở nước này chỉ là 5,55 ca. Con số 5,55 ca mắc mới/1 triệu người ở Israel so với hơn 2.600 trường hợp/1 triệu người ở Seychelles đã cho thấy một thực tế quá đối lập ở hai quốc gia tự hào đứng đầu thế giới về triển khai vaccine phòng COVID-19. Câu chuyện này lần đầu tiên cho thế giới thấy một cách rõ ràng tầm quan trọng về hiệu quả của mỗi loại vaccine.
Là hai nước có tỷ lệ tiêm vaccine COVID-19 cao nhất nhì thế giới, tình hình dịch bệnh ở Seychelles và israel rất khác biệt. (Ảnh: AP)
Tầm quan trọng của vaccine từ câu chuyện của Seychelles và Israel
Quần đảo xinh đẹp trên Ấn Độ Dương Seychelles đã phải tái áp đặt lệnh phong tỏa. Trong số hơn 60% dân số đã tiêm đủ 2 mũi vaccine, 57% được tiêm vaccine của Sinopharm, 47% được tiêm vaccine AstraZeneca. Tuy nhiên, Bộ Y tế Seychelles cho biết, có tới hơn 1/3 số người dương tính với COVID-19 trong tuần tính đến ngày 8/5 nằm trong số đã được tiêm phòng đầy đủ.
Nếu tính theo bình quân đầu người trên 300 ca mắc/ngày trong khi tổng dân số chưa đến 100.000 dân, đợt bùng phát mới này ở Seychelles còn nguy hiểm hơn cả ở Ấn Độ. Thông tin đáng báo động này đã buộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phải nhanh chóng vào cuộc để đánh giá tình hình nhằm xác định, chiến dịch tiêm phòng ở Seychelles thật ra là thành công hay thất bại. Tuy nhiên, tổ chức này cũng đã nhiều lần khuyến cáo, vaccine không thể ngăn chặn hoàn toàn việc lây nhiễm mà phải đi kèm với các biện pháp phòng dịch khác.
Việc mở cửa đón khách du lịch cũng được cho là một phần lý do dẫn đến đợt bùng phát dịch mới tại Sychelles. Quốc gia này đã mở cửa với du khách quốc tế từ ngày 25/3. Du khách chỉ cần xuất trình kết quả xét nghiệm PCR âm tính được thực hiện dưới 72 giờ trước khi nhập cảnh.
Trong khi đó, Israel, quốc gia có tỷ lệ tiêm phòng vaccine COVID-19 đầy đủ ngay sau Seychelles, lại tỏ ra khá dè dặt trong việc mở cửa. Israel dự định mở cửa cho một lượng hạn chế du khách nước ngoài từ ngày 23/5 tới. Tuy nhiên, để việc mở cửa không ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng, Israel sẽ áp dụng loạt quy định nghiêm ngặt, bao gồm xét nghiệm khi lên và xuống máy bay cũng như đeo khẩu trang. Hiện tình hình dịch COVID-19 tại Israel cơ bản đã được kiểm soát. Ngày 13/5, nước này chỉ ghi nhận 29 ca mắc mới COVID-19.
Nga và Trung Quốc hiện đang dẫn đầu trong công cuộc cung cấp vaccine cho thế giới. (Ảnh: AP)
Cuộc đua cung cấp vaccine COVID-19 cho thế giới có thể mới chỉ bắt đầu
Dù thế nào thì thế giới vẫn đang rất cần vaccine. Diễn biến mới ở Seychelles chỉ làm cho thế giới nhận ra rằng, vaccine phải có chất lượng, hiệu quả. Trong khi một số nước điển hình như Canada, Anh và New Zealand tích trữ lượng vaccine nhiều gấp đến 3 lần dân số, một số nước khác đã đạt số lượng dân tiêm phòng đủ để dịch giảm đáng kể và dần quay trở lại cuộc sống bình thường, đại đa số các quốc gia đang phát triển hầu như không có đủ số liều cho một nửa công dân của họ, bao gồm một số các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi COVID-19.
Do đó, trong tuần này, các nước thừa vaccine càng chịu sức ép chia sẻ với các nước đang bị thiếu. Đây cũng là cơ hội để các nước lớn nâng cao sức ảnh hưởng trên bình diện toàn cầu cũng như quan hệ của mình đối với từng quốc gia cụ thể. Ít ai biết rằng, trong công cuộc cung cấp vaccine cho thế giới hiện nay, Nga và Trung Quốc đang dẫn trước Mỹ và các nước phương Tây. Hiện nay, hàng trăm triệu liều vaccine Sputnik V của Nga cùng với các mũi vaccine Sinovac và Sinopharm của Trung Quốc đang được tung ra khắp thế giới.
Mỹ cùng một số nước phương Tây khác và nhiều tổ chức quốc tế đã lên tiếng ủng hộ việc bỏ "bản quyền sáng chế vaccine", cuộc đua cung cấp vaccine COVID-19 cho thế giới có thể mới chỉ bắt đầu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!