Bạo loạn giữa nhóm phát xít mới và những người chống phát xít ở Charlottesville. Ảnh: Reuters.
Nhà chức trách Mỹ đã ban bố tình trạng khẩn cấp tại bang Virginia sau khi nổ ra các vụ đụng độ bạo lực tại một buổi tuần hành lớn của những người theo chủ nghĩa dân tộc da trắng ở thành phố Charlottesville vào đêm 12/8 theo giờ Việt Nam. Các vụ đụng độ khiến ít nhất một người thiệt mạng và hàng chục người khác bị thương, trong đó có một số người đang trong tình trạng nguy kịch.
Căng thẳng tại Charlottesville xảy ra sau khi đêm trước đó những người ủng hộ chủ nghĩa thượng tôn da trắng rước đuốc diễu hành xuyên thành phố nhằm phản đối việc hạ bỏ bức tượng một nhân vật anh hùng trong cuộc nội chiến miền Nam nước Mỹ - biểu tượng của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc và chế độ nô lệ. Xung đột đã nổ ra giữa những người tham gia cuộc tuần hành và những người phản đối họ. Những người phản đối bao gồm cả người da đen và da trắng có quan điểm chống phân biệt chủng tộc và chống chủ nghĩa phát xít.
Khi căng thẳng xảy ra, một đối tượng đã lái xe ô tô lao vào đoàn người biểu tình chống phân biệt chủng tộc, khiến 1 phụ nữ thiệt mạng và 19 người khác bị thương. Lái xe, James Fields, 20 tuổi từ bang Ohio, hiện đã bị bắt giữ. Ít nhất 15 người khác cũng đã bị thương trong các vụ bạo lực liên quan đến biểu tình tại Charlottesville. Các lực lượng chức năng đã được triển khai trong trạng thái khẩn cấp nhằm ngăn chặn bạo lực leo thang.
Theo phóng viên Trường Sơn thường trú Đài THVN tại Mỹ, vụ việc đã gây chấn động nước Mỹ. Nó khiến cả chính quyền và nhiều nghị sĩ trong Quốc hội cũng phải có ý kiến. Chính quyền tiểu bang và hầu hết các nghị sĩ trong Quốc hội, kể cả phe Cộng hòa và Dân chủ, đều lên án vụ bạo lực này với những ngôn từ mạnh mẽ. Đáng chú ý, họ nói thẳng đây là hành động thù địch và bạo lực không thể chấp nhận được của những kẻ phân biệt chủng tộc, thượng tôn da trắng. Bộ Tư pháp Mỹ giờ cũng đã vào cuộc điều tra vụ việc dưới góc độ quyền dân sự. Tuy nhiên, trong cả phát biểu trước báo giới và trên twitter, Tổng thống Mỹ Donald Trump chỉ lên án và kêu gọi chấm dứt hành động bạo lực nói chung, cho đây là lỗi của tất cả các bên, chứ không riêng gì những người ủng hộ chủ nghĩa thượng tôn da trắng.
Những tư tưởng kỳ thị chủng tộc không phải giờ mới xuất hiện mà nó tồn tại ẩn dật đâu đó trong một góc tối của xã hội Mỹ. Sự trỗi dậy của những tư tưởng này trong bối cảnh hiện nay có thể cho thấy hoặc là nó đã dồn nén quá lâu nay phải bộc phát. Hoặc là nó cảm thấy môi trường hiện nay đã hội đủ những tiêu chí tối thiểu để nó có thể bộc lộ ra ngoài. Hoặc cũng có thể là do cả hai ý trên. Dù là vì lý do nào thì những biểu hiện tâm lý cực đoan, dân tộc chủ nghĩa hay phân biệt chủng tộc đều bắt nguồn từ trong lòng xã hội, từ những nhận thức lệch lạc về quyền và trách nhiệm của bản thân trong một xã hội vốn luôn tồn tại những mâu thuẫn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!